Το χαμηλό εισόδημα σκοτώνει…

Η ανεργία, το χαμηλό εισόδημα και η οικονομική ανασφάλεια λόγω κρίσης σκοτώνει διά… απαγχονισμού!

Γιατί αυτοκτονούν οι άνθρωποι στην Κρίση; Φταίει το ΔΝΤ ή η ψυχασθένεια τους;

Όσο και αν η «περιρρέουσα» κατάσταση στη χώρα επιβάλλει –ακόμη- να μη συνδέονται οι αυτοκτονίες με την οικονομική κρίση, ωστόσο η πραγματικότητα είναι σκληρή από μόνη της. Σχεδόν καθημερινά καταγράφεται ένα ή και περισσότερα περιστατικά αυτοκτονίας σε όλη τη χώρα.

Τι στ’ αλήθεια συμβαίνει;

Οι άνθρωποι αυτοκτονούν λόγω κάποιας «ψυχασθένειας» ή διότι δε μπορούν να αντέξουν πια τη ζωή τους εξαιτίας του ανελέητου κυνηγητού από την οικονομική κρίση; Οι παράγοντες της πολιτείας επιμένουν πως δεν έχει αυξηθεί ο αριθμός των αυτοκτονιών στη χώρα. Το υποστηρίζουν μάλιστα- ωσάν να είναι ειδικοί- κι αυτό είναι ιδιαιτέρως προκλητικό.

Αρκεί κάποιος να δει τη ζωή του ή τη ζωή γύρω του και θα καταλάβει.

Μία μεγάλη έρευνα που έγινε από έλληνες πανεπιστημιακούς (Β. Κονταξάκη, Θ. Παπασλάνη, Μ. Χαβάκη-Κονταξάκη, Γ. Τσουβέλα, Ο. Γιωτάκο, και Γ.N. Παπαδημητρίου) για τις αυτοκτονίες στην Ελλάδα από το 2001 έως το 2011 καταρρίπτει αρκετούς μύθους περί της δήθεν Εθνικής Ψυχασθένειας που οδηγεί στην… κρεμάλα αν και δεν έχει καμία σχέση με την οικονομική κρίση.

Η μείωση του εισοδήματος και η αύξηση της ανεργίας, σύμφωνα με την έρευνα αυτή, έχουν επιβαρύνει την ψυχική υγεία των ανθρώπων. Και ναι, δεν είναι ελληνική επιστημονική πρωτοτυπία το να υποστηρίζει κάποιος ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης καταγράφονται περισσότερες αυτοκτονίες.

Ο καθηγητής ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Β.Κονταξάκης, ένας από τους πλέον σημαντικούς επιστήμονες της χώρας ο οποίος ερευνά το φαινόμενο των αυτοκτονιών δήλωνε πριν από μερικούς μήνες πως: «Σε όλες τις οικονομικές κρίσεις, με ελάχιστες εξαιρέσεις, παρατηρήθηκαν αυξημένη νοσηρότητα, θνησιμότητα και αυτοκτονίες». Είναι αυτός ο ειδικός που έχει υποστηρίξει πως: «Σε μία αυτοκτονία αντιστοιχούν είκοσι απόπειρες». Καταλαβαίνει άραγε κάποιος τι σημαίνει αυτό;

Και σε μία ακόμη, όμως, επιστημονική έρευνα του 2013 που πραγματοποιήθηκε από τους Κ. Ευθυμίου. Ευτυχίας Αργαλιά, Ευγενίας Κασκαμπά και Αθανασίας Μακρή με τίτλο: «Οικονομική κρίση και ψυχική υγεία. Τι γνωρίζουμε για την σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα;» διαβάζουμε μεταξύ άλλων: «Σε χώρες με χαμηλό εισόδημα, οι επιπτώσεις της κρίσης είναι αισθητές μέσω της μειωμένης καταναλωτικής ζήτησης, της αυστηρότερης πρόσβασης σε κεφάλαια, των λιγότερων άμεσων ξένων επενδύσεων και του μικρού προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Ως επακόλουθο αυξάνεται η ανεργία και μειώνονται τα εισοδήματα. Οι υπηρεσίες του δημόσιου τομέα γίνονται η μοναδική πηγή υγειονομικής περίθαλψης καθότι μειώνεται η ζήτηση για ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας, την ίδια στιγμή που τα έσοδα των κυβερνήσεων για τη χρηματοδότησή τους είναι μειωμένα. Όταν τα τοπικά νομίσματα υποτιμούνται, το κόστος των εισαγωγών αυξάνεται. Οι τιμές των φαρμάκων αυξάνονται με αποτέλεσμα βασικά φάρμακα να μη διατίθενται πλέον ή η απόκτησή τους να γίνεται απαγορευτική λόγω υψηλού κόστους. Ο αντίκτυπος εκτείνεται πέρα από το άτομο, την οικογένεια και τις κοινωνίες στο σύνολό τους. Κάτω από τις συνθήκες αυτές, λοιμώδεις ασθένειες, όπως το HIV και η πολύ-ανθεκτική φυματίωση θα μπορούσαν να αποτελέσουν απειλή για τη δημόσια υγεία με συνέπειες και πέραν των εθνικών συνόρων. Οι πολιτικοί ηγέτες ανά τον κόσμο καλούνται να πάρουν ριζικές αποφάσεις για μεταρρυθμίσεις που θα αφορούν στην πρόληψη των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης».

Τι συμβαίνει αλλού;

Είναι ενδιαφέρον να δούμε τι συμβαίνει και σε άλλες χώρες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι σε μελέτη του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι, στη Φιλανδία, η θνησιμότητα για τους ανέργους που υπήρξαν στο παρελθόν ξανά άνεργοι ήταν 2,5 φορές υψηλότερη απ’ ό,τι σε αυτούς που δεν ήταν ξανά άνεργοι. Και άλλες έρευνες στο παρελθόν, όμως, πιστοποιούν πως η ανεργία οδήγησε σε σημαντικές αυξήσεις στην αυτοκτονία, τους τραυματισμούς και τα ατυχήματα με τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας να είναι μεταξύ των ατόμων με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο.

Στην οικονομική κρίση του 1995-96 στο Μεξικό, το ποσοστό θνησιμότητας εμφανίστηκε κατά 5-7% υψηλότερο σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Επίσης, αύξηση νοσηρότητας παρατηρήθηκε την περίοδο της οικονομικής ύφεσης στην Ινδονησία (1997-1998) με το ποσοστό στις αστικές περιοχές να φτάνει το 21,4%.

Ας πάμε, όμως, και πιο παλιά. Οι οικονομικές αλλαγές και η αγροτική κρίση του 1980 στην Αμερική φαίνεται να σχετίζονται με την έντονη εμφάνιση ψυχολογικών συμπτωμάτων στον επαρχιακό πληθυσμό.

Αλλά και στην Ασία, η επέλαση της οικονομικής κρίσης προκάλεσε άνοδο των αυτοκτονιών στις περισσότερες χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας.

Διαβάζουμε χαρακτηριστικά στην έρευνα των ψυχολόγων Ευθυμίου, Αργαλιά, Κασκαμπά και Μακρή: «Το στρες το οποίο προκαλείται από την ανεργία και τα οικονομικά προβλήματα μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο αυτοκτονίας. Εντούτοις, η ανεργία μπορεί να συμβάλλει στην αυτοκτονικότητα ανεξάρτητα από την ύπαρξη ψυχιατρικής ασθένειας. Πράγματι, μια πρόσφατη έρευνα που εξέταζε παράγοντες που σχετίζονταν με τις αυτοκτονικές σκέψεις βρήκε ότι η τρέχουσα ανεργία συνδέεται με μια σχεδόν τετραπλάσια αύξησή τους».

Αυτοκτονίες, ανθρωποκτονίες, αλκοόλ…

Έρευνα των επιστημόνων KentikelenisA, Karanikolo sM, PapanicolasI, BasuS, McKee M, Stuckler D με τίτλο: Επιπτώσεις της Οικονομικής Κρίσης στην Υγεία: Οιωνοί μιας Ελληνικής Τραγωδίας μελέτησε 26 χώρες της Ευρώπης για την περίοδο 1970-2006 για τον τρόπο που οι οικονομικές μεταβολές επηρέασαν τα ποσοστά θνησιμότητας καθώς και τον τρόπο που οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να περιστείλουν τις δυσμενείς επιπτώσεις αυτών. Σε τι συμπεράσματα κατέληξαν; Για κάθε αύξηση 1% στην ανεργία παρατηρήθηκε αύξηση κατά 0,8% στις αυτοκτονίες (κάτω των 65 ετών) και αντίστοιχη αύξηση στις ανθρωποκτονίες. Αύξηση της ανεργίας πάνω από 3% οδηγούσε σε αύξηση στις αυτοκτονίες κατά 4% στις ηλικίες κάτω των 65 ετών και στους θανάτους από χρήση αλκοόλ.

Πόσες είναι οι αυτοκτονίες την τελευταία τετραετία;

Κανείς δε γνωρίζει με σιγουριά. Η Ελληνική Στατιστική Αρχή υποστηρίζει ότι από το 2009 μέχρι το 2012 πως είχαμε 1.245 αυτοκτονίες. Η Αστυνομία από την άλλη έχει καταγράψει για το ίδιο διάστημα 3.124. Στα δημόσια νοσοκομεία τι έχει καταγραφεί; Δύσκολη απάντηση καθώς οι αυτοκτονίες στα νοσοκομεία καταγράφονται με βάση το αποτέλεσμα. Δηλαδή, αν κάποιος αυτόχειρας έχει αυτοκτονήσει με χάπια, αυτό καταγράφεται στο νοσοκομείο ως «δηλητηρίαση». Αν έχει κρεμαστεί, καταγράφεται ως «ατύχημα», όπως και αν έχει πηδήξει από το μπαλκόνι του…

«Δεν αυτοκτονώ… με σκοτώνουν»

Αρχές Απριλίου του 2012 συνέβη η πρώτη αυτοκτονία λόγω οικονομικής κρίσης που συγκλόνισε το πανελλήνιο. Ήταν του συνταξιούχου φαρμακοποιού Δημήτρη Χριστούλα στο Σύνταγμα. Ο άνθρωπος αυτός αυτοπυροβολήθηκε κάτω από ένα δέντρο της πλατείας Συντάγματος. Είχε αφήσει σημείωμα ο Δ. Χριστούλας στο οποίο μεταξύ άλλων ανέφερε… «δεν βρίσκω άλλη λύση από ένα αξιοπρεπές τέλος πριν αρχίσω να ψάχνω στα σκουπίδια για την διατροφή μου».

Κι από τότε τις «συνηθίσαμε» τις αυτοκτονίες…

Διαβάστε επίσης:

Πάτρα: Ηλικιωμένος κρεμάστηκε στην αυλή του σπιτιού του

Τραγωδία στη Κομοτηνή: Κλείδωσε τους γονείς του και αυτοκτόνησε!

Αυτοκτονία 56χρονου στη Ν. Βύσσα Έβρου

Θρήνος στο Λιτόχωρο: Μητέρα δύο παιδιών απαγχονίστηκε

Αυτοκτόνησε 57χρονος στην Αττική Οδό

Αιτωλοακαρνανία: 43χρονος αυτοκτόνησε με καραμπίνα