Η Κόκκινη Πρωτομαγιά στο Σικάγο του 1886

Κείμενο: Γεωργία Λινάρδου

«Η εργατική πρωτομαγιά εγεννήθη από την πάλην της εργατικής τάξεως διά την διεκδίκησιν του οκταώρου εργασίας. Και είναι ηλικίας 60 ετών. Εγεννήθη, ακριβώς, την 1η Μαίου 1886, εις το Σικάγον. Επεκράτησε δε να λέγεται και “Κόκκινη Πρωτομαγιά”, διότι η πρώτη οργανωμένη εργατική εκδήλωσις υπήρξε μία ημέρα αίματος και θανάτου», γράφει μεταξύ άλλων ο Χρίστος Ριζόπουλος στην εφημερίδα «Σημερινή» της Τρίτης 30 Απριλίου του 1946.

Ήταν τον Οκτώβριο του 1884 όταν σε συνέδριο της στο Σικάγο, η Αμερικανική Ομοσπονδία των Εργατικών Ενώσεων, υιοθέτησε το σύνθημα 8-8-8, δηλαδή: «Οκτώ ώρες εργασία, οκτώ ώρες ανάπαυσις, μόρφωσις και ψυχαγωγία, οκτώ ώρες ύπνος» και όρισε την 1η Μαΐου 1886 ως ημέρα γενικής απεργίας.

Συνεχίζει ο Ριζόπουλος: «Αι Εργατικαί Ενώσεις προητοιμάζοντο εντατικώς δια την “μεγάλην ημέραν” και το εργατικό κίνημα προσέλαβε τοιαύτην έκτασιν, ώστε πολλοί εργοδόται εδέχοντο εκ των προτέρων την συμφωνίαν των 8 ωρών. Την οριοθετειθείσαν ημέραν εξερράγησαν 5.000 απεργίαι και έλαβον χώραν επιβλητικαί διαδηλώσεις εις όλας τας μεγάλας πόλεις της Αμερικής».

«Η 1η του Μάη ήταν μια θαυμάσια μέρα. Ο παγωμένος άνεμος της λίμνης, που συχνά ήταν πολύ διαπεραστικός την άνοιξη, ξαφνικά έπεσε και είχε βγει ένας δυνατός ήλιος. Όλα ήταν ήσυχα, τα εργοστάσια άδεια, οι αποθήκες κλειστές, τα φορτηγά βαγόνια αχρησιμοποίητα, οι δρόμοι έρημοι, οι οικοδομές παρατημένες, δεν έβγαινε καπνός από τα φουγάρα των εργοστασίων και οι μάντρες των ζώων ήταν σιωπηλές. Ήταν Σάββατο, εργάσιμη μέρα. Ομως οι εργάτες γελώντας, κουβεντιάζοντας και ντυμένοι με τα καλά τους, κατευθύνονταν μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, στη λεωφόρο Μίτσιγκαν. Ο δρόμος είχε αποκτήσει ατμόσφαιρα γιορτής… Έξω από τον κύριο όγκο της διαδήλωσης και στους γειτονικούς δρόμους ήταν παραταγμένοι λόχοι αστυνομικών και ειδικών δυνάμεων, έτοιμοι να επιβάλουν “το νόμο και την τάξη”. Σε στρατηγικά σημεία, στις στέγες, ήταν μαζεμένοι αστυνομικοί, Πίνκερτον και αξιωματικοί της εθνοφρουράς, κρατώντας όπλα και άλλα σύνεργα πολέμου. Στους στρατώνες, 1.350 εθνοφρουροί με στολή, οπλισμό και πολυβόλα περίμεναν το σύνθημα για να δράσουν. Σε ένα κεντρικό κτίριο γραφείων μαζεύτηκαν ηγετικά στελέχη της Επιτροπής Πολιτών. Συνεδρίαζαν όλη την ημέρα και έπαιρναν αναφορές από έξω για την επικείμενη σύγκρουση. Αυτοί ήταν το γενικό επιτελείο που συντόνιζε τη μάχη για τη διάσωση του Σικάγου από το κομμουνιστικό οχτάωρο», διαβάζουμε από το βιβλίο «Η άγνωστη ιστορία του εργατικού κινήματος των ΗΠΑ» (εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή) των Ρίτσαρντ Ο.Μπόγιερ και Χέρμπερτ Μ.Μόρε.

Λίγες ώρες αργότερα, 10.000 απεργοί συγκεντρώθηκαν έξω από το εργοστάσιο γεωργικών εργαλείων του «Μακ Κόρμικ» για να εμποδίσουν απεργοσπάστες. Αιματηρές συγκρούσεις με την αστυνομία που πυροβολεί πισώπλατα όποιον εργάτη βρει μπροστά της. Ακολουθεί συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στην αστυνομική βία, στην Χέιμαρκετ. Επικεφαλής ο Αύγουστος Σπις, o Σαμουήλ Φίλντεν και Αλμπερ Πάρσον οι οποίοι εκτοξεύουν πύρινους λόγους.

«Ξαφνικά ένα κόκκινο φως έλαμψε και ακούστηκε μια τρομερή έκρηξη. Κάποιος είχε ρίξει μια βόμβα. Ακολούθησε φοβερή σύγχυση. Η αστυνομία πυροβολούσε άγρια προς όλες τις κατευθύνσεις, άνθρωποι έπεφταν στη γη, πολλοί είχαν τραυματιστεί, άλλοι έτρεχαν, έβριζαν, βογκούσαν καθώς τους ποδοπατούσαν ή τους χτυπούσαν με τα γκλομπ οι μανιασμένοι αστυνομικοί, ένας από τους οποίους είχε σκοτωθεί και εφτά ήταν βαριά τραυματισμένοι. Την άλλη μέρα το Σικάγο και όλη η χώρα είχαν μεταμορφωθεί σε ένα τέρας που διψούσε για εκδίκηση. Ένας χαρακτηριστικός τίτλος ούρλιαζε: ΤΩΡΑ ΑΙΜΑ!.. Μια βόμβα που ρίχτηκε στις γραμμές της αστυνομίας εγκαινιάζει το έργο του θανάτου».

Ο Σπις με τον Πάρσον συλλαμβάνονται. Μαζί και τρεις ακόμη επικεφαλής των διαδηλώσεων, οι Λουίς Λιγκ, Τζωρτζ Εγκελ και Αντολφ Φίσερ. Θανατική καταδίκη τους περιμένει.

Η απολογία του Σπις, είναι ιστορική: «Κύριοι δικασταί, αν σκέπτεσθε σοβαρώς ότι με τις κρεμάλες μπορείτε να σταματήσετε το κίνημα, που εξωθεί εκατομμύρια γονατισμένων από την καταπίεσιν εργατών προς την εξέγερσιν, είσθε, μα την αλήθεια, «πτωχοί τω πνεύματι». Τότε, θα μας κρεμάσετε με το δίκηο σας. Έπειτα, αυτό είναι το καλύτερο που έχετε να κάμετε. Κρεμάστε μας! Αλλά, η κατάληξις, ποια θα είναι; Εάν δεν την βλέπετε, εγώ σας την αγγέλλω. Γύρω σας, κάτω σας, δίπλα σας, πάνω σας, από όλες τις μεριές σας, θεριεύει μια φωτιά. Το έδαφος σαλεύει κάτω από τα πόδια σας. Βαδίζετε, κυριολεκτικώς, επάνω σε μια υπόγεια φωτιά. Θέλετε να την αγνοήτε; Δεν θα την αποφύγετε. Θέλετε να απαλλαγήτε, άπαξ δια παντός, από όλους τους "συνωμότας"; Απαλλαγήτε από τους αυθέντας της βιομηχανίας, οι οποίοι εδημιούργησαν την ανήθικον περιουσίαν των από το κλεμμένο αντίτιμον της εργασίας που δεν επληρώθη. Καταργήσατε τον εαυτό σας Κύριοι Προνομιούχοι. Διατί; Διότι σεις, με την συμπεριφοράν σας, είσθε οι πρώτοι υποκινηταί της επαναστάσεως. Καταργήσατε την αρπαγήν και την λεηλασίαν, Κύριοί μου. Αλλά, αυτή είναι η απασχολησίς σας. Είναι η ανήθικος αποστολή μιας εκατοντάδος ανθρώπων, οι οποίοι προτιμούν ν’ απολαμβάνουν το παν, χωρίς να κάμνουν τίποτε...»

Η δίκη τους έγινε στις 21 Ιουνίου με δικαστή τον Τζόζεφ Ε. Γκάρι.

Ήταν προβοκάτσια η τοποθέτηση της βόμβας;

«Από την αρχή κιόλας, πολλοί σκέφτηκαν ότι η βόμβα ήταν έργο προβοκατόρων και αργότερα αυτή η υπόθεση υποστηρίχτηκε εν μέρει και από την αστυνομία. Το πρωί όμως της 5ης του Μάη, αλλά και πολλές μέρες αργότερα, δεν ήταν φρόνιμο να εκφράζονται τέτοιες σκέψεις. “Συνάντησα πολλές παρέες και άκουσα τις συζητήσεις τους γύρω από τα γεγονότα της προηγούμενης νύχτας”, γράφει ένας κάτοικος του Σικάγο εκείνης της εποχής. Όλοι ήταν σίγουροι ότι δράστες του φοβερού εγκλήματος ήταν οι ομιλητές της συγκέντρωσης και άλλοι υποκινητές των εργατών. “Κρεμάστε τους πρώτα και μετά τους δικάζετε”, ήταν μια φράση που άκουγα συνέχεια… Η ατμόσφαιρα ήταν φορτισμένη από θυμό, φόβο και μίσος..Οι εφημερίδες της χώρας δήλωναν με ένα στόμα ότι δεν είχε σημασία αν ο Πάρσονς, ο Σπάις και ο Φίλντεν είχαν βάλει τη βόμβα ή όχι. Έπρεπε να κρεμαστούν για τις πολιτικές απόψεις τους, για τα λόγια τους και τη γενική δραστηριότητά τους. Όσο περισσότεροι ταραχοποιοί παραδίνονταν στο δήμιο, τόσο το καλύτερο. “Το αίσθημα δικαιοσύνης του λαού”, έλεγε η Σικάγκο Τρίμπιουν, “απαιτεί οι ευρωπαίοι δολοφόνοι Ογκαστ Σπάις, Μάικλ Σβαμπ (ένα άλλο μέλος του ΔιεθνούςΣυνδέσμου Εργαζομένων) και Σάμιουελ Φίλντεν να συλληφθούν, να δικαστούν και να απαγχονιστούν για φόνο… Απαιτεί ακόμα να συλληφθεί ο εγκληματίας Α. Ρ. Πάρσονς, που ντρόπιασε τη χώρα με τη γέννησή του σ’ αυτήν, να δικαστεί και να απαγχονιστεί για φόνο”».

Ο Σπις μαζί με τους υπόλοιπους απαγχονίζεται στις 11 Νοεμβρίου του 1887.

Ο Λινκ επιλέγει ένα διαφορετικό τέλος. Λίγο πριν εκτελεστεί καπνίζει ένα τελευταίο τσιγάρο με εκρηκτική ύλη...

Διαβάστε ΕΔΩ όλες τις ειδήσεις για την Πρωτομαγιά.

Σχετικές ειδήσεις

• Γερμανία: Απετράπη επίθεση ισλαμιστών στον ποδηλατικό αγώνα της Φρανκφούρτης
• Το σκάνδαλο των υποκλοπών αγγίζει τη Μέρκελ
• Νεπάλ: Μια γυναίκα ανασύρθηκε ζωντανή πέντε ημέρες μετά το σεισμό