Μνημόνιο 3: Η κρίσιμη ψηφοφορία για το δεύτερο πακέτο μέτρων
Με το χαρακτήρα του κατεπείγοντος, όπως εισηγείται η κυβέρνηση, ξεκίνησε στις 9:00 το πρωί, σε κοινή συνεδρίαση των τεσσάρων αρμόδιων Επιτροπών της Βουλής στην αίθουσα της Ολομέλειας, η συζήτηση του νομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα μέτρα της Συμφωνίας της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.
Νέο crash test για την κυβέρνηση - Το νομοσχέδιο θα συζητηθεί και θα ψηφιστεί στην Ολομέλεια απόψε το βράδυ
Ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης Σπύρος Σαγιάς, ζήτησε στο εισαγωγικό σημείωμά του προς την πρόεδρο της Βουλής Ζ. Κωνσταντοπούλου, όπως η συζήτηση και ψήφιση του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια να ολοκληρωθεί σήμερα 22 Ιουλίου καθώς όπως τονίζει «εντάσσεται στην άμεση δέσμη μέτρων που προβλέπονται ως αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους μας και περιλαμβάνει διατάξεις, η ψήφιση των οποίων είναι προϋπόθεση για τη συνέχιση και ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη της οριστικής συμφωνίας με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας».
Στο δεύτερο πακέτο προαπαιτούμενων η κυβέρνηση επανέφερε τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που είχε κατατεθεί στη Βουλή τον Νοέμβριο του 2014 ενώ παράλληλα κατέθεσε και τις διατάξεις που αφορούν την οδηγία για την υιοθέτηση του Κώδικα BBRD για τις τράπεζες.
Η σημερινή ψηφοφορία αποτελεί ένα νέο crash test για την κυβέρνηση, η οποία θεωρεί κρίσιμο η εκπροσώπησή της να μην πέσει κάτω από τους 120 βουλευτές.
Ωστόσο, αυτή τη στιγμή η κυβερνητική πλειοψηφία αριθμεί -χωρίς τους διαφωνούντες- 130 βουλευτές, εκ των οποίων ωστόσο οι έξι ψήφισαν «παρών» ή απείχαν στην πρώτη ψηφοφορία. Άρα η διάβαση της στενωπού για το τρίτο πακέτο βοήθειας αναμένεται να είναι εξαιρετικά δύσκολη για την κυβέρνηση που δεν έχει άλλα περιθώρια διαρροών.
Πάντως, η έγκριση των μέτρων δεν τίθεται εν αμφιβόλω, καθώς κατά μεγάλη πλειοψηφία η αντιπολίτευση αναμένεται να στηρίξει τη συμφωνία και τα προαπαιτούμενα μέτρα.
H διαδικασία
Ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης Ν. Σαγιάς στη συνοδευτική έκθεση του προς την πρόεδρο της Βουλής, επισημαίνει ότι το πολυνομοσχέδιο πρέπει να έχει ψηφιστεί μέχρι τις 22 Ιουλίου, δηλαδή μέχρι σήμερα τα μεσάνυχτα.
Η κοινή συνεδρίαση των Διαρκών Επιτροπών, με βάση τον Κανονισμό, μπορεί να συνεδριάσει κατά ανώτατο όριο έως 10 ώρες. Στις Επιτροπές το πολυνομοσχέδιο θα ψηφιστεί επί της αρχής.
Στη συνέχεια οι πρόεδροι των Επιτροπών και συντάξουν το πόρισμα της συνεδρίασης και θα το παραδώσουν στην πρόεδρο της Βουλής. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου θα πρέπει στη συνέχεια να συγκαλέσει την Διάσκεψη των προέδρων, όπου θα οριστικοποιήσει την ακριβή ώρα που θα ξεκινήσει η συνεδρίαση της Ολομέλειας και θα εκδώσει την ειδική ημερήσια διάταξη. Στη συνέχεια το ν/σ θα εισαχθεί στην ολομέλεια για συζήτηση και ψήφιση στο σύνολο του, λαμβάνοντας την έγκριση του Σώματος με ονομαστική ψηφοφορία.
Τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο
Αναλυτικά το νομοσχέδιο περιλαμβάνει:
- τις αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που είχαν συνταχθεί από τη νομοπαρασκευαστική επιτροπή με πρόεδρο τον αρεοπαγίτη Ιωάννη Χαμηλοθώρη και είχαν προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις των Δικηγορικών Συλλόγων.
- την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας που προστατεύει τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ, αλλά και προβλέπει την εξυγίανση τυχόν προβληματικών τραπεζών με ίδια μέσα (το λεγόμενο bail in).
Στην εισηγητική έκθεση γίνεται επίσης ειδική αναφορά στις αλλαγές που έρχονται στο καθεστώς των πλειστηριασμών, καθώς αναφέρεται ότι: «Η κυβέρνηση θα φέρει προς ψήφιση στη Βουλή πριν την ισχύ του νέου κώδικα το σύνολο των ρυθμίσεων για τα καθυστερούμενα δάνεια, μεταξύ των οποίων και τις ρυθμίσεις για την προστασία της πρώτης ή της μοναδικής κατοικίας από πλειστηριασμούς για οφειλές προς τις Τράπεζες. Εν τω μεταξύ μέχρι να έρθουν οι διατάξεις αυτές προς ψήφιση, η κυβέρνηση σε συνεργασία με την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών θα παράσχει de facto προστασία στους πολίτες οι οποίοι θα υπάγονται στις διατάξεις αυτές».
Παράλληλα, όπως κατέστησε σαφές το Μαξίμου:
«Η υιοθέτηση Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας είναι ένα από τα προαπαιτούμενα στα οποία δεσμεύεται η χώρα μας, με την απόφαση της Συνόδου Κορυφής των Αρχηγών των κρατών – μελών της Ευρωζώνης, προκειμένου να εκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς.
Σχετικά με το επίδικο ζήτημα των πλειστηριασμών σημειώνονται τα εξής:
• Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας θα τεθεί σε ισχύ από την 1/1/2016.
• Έως τότε θα έχει ψηφιστεί από τη Βουλή διάταξη για την αναστολή πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, που θα ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο για την ρύθμιση των κόκκινων δανείων.
• Η εκκαθάριση των επιχειρήσεων που έχουν ήδη πτωχεύσει, θα γίνει με τον ισχύοντα νόμο.
• Μέχρι την έναρξη ισχύος του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, η κυβέρνηση θα εξαντλήσει όλα τα περιθώρια διαπραγμάτευσης για βελτιώσεις και τροποποιήσεις.
Υπενθυμίζεται ότι ανακοίνωση σχετικά με το ζήτημα των πλειστηριασμών, έχει εκδώσει και η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, η οποία δεσμεύεται ότι μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους θα τηρήσει τα προβλεπόμενα από την υφιστάμενη νομοθεσία.
Η βασικότερη αλλαγή όσον αφορά στους πλειστηριασμούς βάσει του νέου νομοσχεδίου έγκειται στο γεγονός ότι αυτοί θα γίνονται με βάση τις εμπορικές αξίες και όχι με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση «ως τιμή πρώτης προσφοράς για τον πλειστηριασμό ακινήτου ορίζεται η εμπορική του αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται κατά το χρόνο της κατάσχεσης. Σήμερα, ορίζεται η αξία που προκύπτει από τον προσδιορισμό της αξίας του ακινήτου με αντικειμενικά κριτήρια σύμφωνα με τον ν. 1249/1982».
Στο μεταξύ:
- Αυξάνονται οι χρηματικές ποινές που επιβάλλονται από το αρμόδιο δικαστήριο κατ' εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 204, 205, 232 και 607 του Κώδικα, οι οποίες αποτελούν εφεξής δημόσιο έσοδο. (Σήμερα, τα εν λόγω ποσά αποτελούν έσοδο του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων - Τομέα Ασφάλισης Νομικών/φορέας της Γενικής Κυβέρνησης).
- Επανακαθορίζεται η σειρά κατάταξης των δανειστών στον πίνακα των γενικών προνομίων (άρθρο 975) και ορίζεται ότι κατατάσσονται στην τρίτη σειρά, οι απαιτήσεις του Δημοσίου από φόρο προστιθέμενης αξίας και τους λοιπούς παρακρατούμενους και επιρριπτόμενους φόρους με τις προσαυξήσεις κάθε φύσης, τους τόκους και τα πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής που επιβαρύνουν τις απαιτήσεις αυτές. [Σήμερα, σύμφωνα με το άρθρο 61 του ΚΕΔΕ, για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές από φόρο προστιθέμενης αξίας, με τις κάθε φύσεις προσαυξήσεις, το Δημόσιο κατατάσσεται στην δεύτερη σειρά του άρθρου 975 του Κ.Πολ.Δ. και πριν την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 976 (ειδικά προνόμια)].
- Καταργείται η πρόβλεψη ότι η διαίρεση του πλειστηριάσματος σε ποσοστά, σύμφωνα με το άρθρο 977 (συρροή γενικών και ειδικών προνομίων), διενεργείται μετά την ικανοποίηση των απαιτήσεων της τρίτης τάξης του άρθρου 975, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι απαιτήσεις των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αρμοδιότητας της γενικής γραμματείας κοινωνικών ασφαλίσεων.
- Στη διαίρεση του πλειστηριάσματος κατάργηση το νέο άρθρο 977, ποσοστό 10% διατίθεται για την ικανοποίηση μη προνομιούχων απαιτήσεων, μειώνοντας αντίστοιχα τα ποσοστά των μεν ειδικών προνομίων σε 65% (από 66,6%) και των γενικών προνομίων σε 25% (από 33,33%). Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν μη προνομιούχες απαιτήσεις, η διαίρεση του πλειστηριάσματος μεταξύ γενικών και ειδικών προνομίων εξακολουθεί να έχει ως σήμερα (1/3 και 2/3 αντίστοιχα). Επίσης, καθορίζεται ο τρόπος ικανοποίησης σε περίπτωση συρροής δύο εκ των τριών κατηγοριών απαιτήσεων.
Η κοινοτική οδηγία για τις καταθέσεις
Η κοινοτική οδηγία Bank Recovery and Resolution Directive, γνωστή ως BRRD, έχει ήδη τεθεί σε ισχύ σε όλα τα κράτη μέλη από την 1η Ιανουαρίου 2015 και προβλέπει τη στήριξη και εξυγίανση των τραπεζών μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης (resolution).
Με την ψήφιση της εν λόγω οδηγίας, ουσιαστικά ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή του bail in και του bail out. Στην πρώτη περίπτωση προβλέπεται η στήριξη της τράπεζας μέσω της συμμετοχής των μετόχων, των ομολογιούχων και των καταθετών, ενώ απαλλάσσονται οι φορολογούμενοι.
Βάσει επίσης της κοινοτικής οδηγίας, όλες οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ είναι πλήρως εγγυημένες και προστατευμένες και δεν μπορούν να υποστούν κούρεμα (haircut). Επί της ουσίας, εάν υπάρξει κίνδυνος θα αφορά καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ. Σε ενδεχόμενη στήριξη τράπεζας, το βάρος σηκώνουν πρώτα οι μέτοχοι, στη συνέχεια οι ομολογιούχοι και, αν χρειαστεί, και οι καταθέτες που θα έχουν στο λογαριασμό τους ποσό πάνω από 100.000 ευρώ.
Πώς θα γίνεται η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης
Σύμφωνα με την «Ημερησία», αφού πρώτα υπολογιστούν οι ανάγκες κάθε τράπεζας, πραγματοποιηθούν stress test και υπολογιστούν τα κεφάλαια, η ανακεφαλαιοποίηση έχει τα παρακάτω στάδια:
– Αν μια τράπεζα χρειαστεί διάσωση, οι Αρχές αρχικά θα πρέπει να απευθυνθούν στους μετόχους των τραπεζών. Βασικός μέτοχος των ελληνικών τραπεζών είναι το ελληνικό Δημόσιο. Εδώ σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα χρήματα που θα δοθούν από το νέο πακέτο μέσω του ESM. Μέχρι στιγμής δεν έχει διευκρινιστεί ποιο θα είναι αυτό το ποσό και πρέπει να γίνουν τα stress tests ώστε να φανεί αν θα χρειαστούν από 10 έως 25 δις. ευρώ. Αν τα κεφάλαια αυτά επαρκούν τότε η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης σταματά με τα χρήματα του ESM.
– Αν δεν επαρκούν, τότε σειρά παίρνουν οι ομολογιούχοι.
– Αν λοιπόν δεν συμπληρωθούν τα αναγκαία κεφάλαια από μετόχους και ομολογιούχους τότε το τρίτο στάδιο προβλέπει συμμετοχή των καταθετών στην ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού ιδρύματος. Η οδηγία BRRD προβλέπει πως οι καταθέσεις των φυσικών προσώπων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που υπερβαίνουν τις 100. 000 ευρώ θα μπορούν να τύχουν προνομιακής μεταχείρισης, υπό την έννοια ότι δεν θα κουρευτούν πριν υποστούν τη ζημία, άλλοι μη εξασφαλισμένοι πιστωτές. Εφόσον οι μέτοχοι και ομολογιούχοι «κουρευτούν» τότε θα εξετασθεί και η απομείωση των καταθέσεων άνω των 100.000. Οι λογαριασμοί που έχουν καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ ανήκουν σε ποσοστό 95% σε εταιρείες και όχι φυσικά πρόσωπα και αν υποστούν «κούρεμα» θα πρόκειται για ισχυρό πλήγμα όσον αφορά το επιχειρείν στην Ελλάδα.
Δείτε εδώ όλη την αιτιολογική έκθεση του Νομοσχεδίου
Δείτε εδώ το Α' Μέρος με τις αλλαγές στον κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Kodikas Politikhs Dikonomias A meros
Δείτε το Β' Μέρος του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
ALLAGES STON KODIKA 2o MEROS.pdf by nbnews
Δείτε το 3ο μέρος
Διαβάστε εδώ το σχέδιο νόμου για τις τράπεζες
Δείτε τέλος και την έκθεση του ΓΛΚ