Κομισιόν: Τελεσίγραφο ενός μήνα στην Ελλάδα για το προσφυγικό

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε λοιπόν σήμερα την Ελλάδα να βελτιώσει τις διαδικασίες και τις συνθήκες υποδοχής των αιτούμενων ασύλου, ώστε να γίνει δυνατή η επαναπροώθηση των μεταναστών προς τη χώρα, στο πλαίσιο μίας καλύτερης διαχείρισης της μεταναστευτικής κρίσης.

Μεταξύ των συστάσεών της προς την Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρεται χαρακτηριστικά «σε επείγοντα μέτρα που πρέπει να ληφθούν με στόχο μία πιθανή επανάληψη ορισμένων επαναπροωθήσεων στο πλαίσιο των ρυθμίσεων της συνθήκης του Δουβλίνου», η οποία προβλέπει ότι υπεύθυνη για την εξέταση των αιτήσεων παροχής ασύλου είναι η χώρα εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η έκθεση μάλιστα, η οποία παρουσιάστηκε σήμερα στις Βρυξέλλες, καθρεφτίζει την Ελλάδα στη συντριπτική πλειοψηφία των προβλημάτων του προσφυγικού, ενώ επισημαίνονται ακόμα μια φορά οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση των δεσμεύσεων, αλλά και η αναγκαιότητα της φύλαξης των συνόρων.

Παράλληλα, η Κομισιόν έστειλε στην Αθήνα οδηγίες, προκειμένου η Ελλάδα να «συνετιστεί» με τους κανόνες της ΕΕ στην πολιτική για το προσφυγικό. Μεταξύ άλλων, καλούμαστε να βελτιώσουμε τις συνθήκες διαβίωσης για τους αιτούντες άσυλο και να αναμορφώσουμε τις διαδικασίες ώστε εκείνοι που στερούνται άδεια παραμονής να έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν έφεση.

Γιατί μπορεί να υπάρχει το δικαίωμα οι αιτούντες άσυλο να στέλνονται πίσω στην πρώτη χώρα που έφτασαν, όμως, άλλα μέλη της ΕΕ δεν μπορούν να τους στείλουν πίσω από την Ελλάδα, από το 2011, όταν το Ευρωπαϊκό δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων έκρινε ότι οι συνθήκες στη χώρα μας για τους πρόσφυγες ήταν τόσο άσχημες, που ισοδυναμούσαν με «εξευτελιστική μεταχείριση»…

Όσον αφορά στα κέντρα υποδοχής, θα πρέπει να έχουν επαρκή στελέχωση, έτσι ώστε οι ελληνικές αρχές να μπορούν να χειριστούν περισσότερες υποθέσεις ασύλου, ενώ η Ελλάδα (μαζί με την Ιταλία) καλείται να επιταχύνει τις διαδικασίες για τη δημιουργία των hotspots, καθώς η «πρόοδος σε αυτό το κομμάτι είναι επίσης αργή».

«Η Αθήνα έχει ένα μήνα για να κάνει τις βελτιώσεις πριν τους επιπλέον ελέγχους του Μαρτίου», επισημαίνει χαρακτηριστικά η βρετανική Guardian, υπενθυμίζοντας πως η Ελλάδα, η οποία «βρίσκεται ακόμα στη διαδικασία σκληρού προγράμματος λιτότητας με το ποσοστό της ανεργίας να αγγίζει το 25%, προειδοποίησε πως δεν μπορεί να ανταπεξέλθει με την ροή ανθρώπων»…

Όπως και να έχει, η επιτροπή των μόνιμων αντιπροσώπων των 28 κρατών μελών της ΕΕ υιοθέτησε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βάσει της οποίας η Ελλάδα οφείλει στο επόμενο χρονικό διάστημα να λάβει δραστικά μέτρα για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών.

Διπλωματικές πηγές ανέφεραν μάλιστα ότι η Ελλάδα, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις της Επιτροπής, οφείλει μέσα στο διάστημα ενός μήνα να εκπονήσει ένα σχέδιο δράσης. Το σχέδιο αυτό θα πρέπει να έχει εφαρμοστεί ως τον Μάιο, ενώ τον Απρίλιο θα γίνει από τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες η αξιολόγηση των μέτρων που θα έχουν ληφθεί.

Και μπορεί οι «28» της ΕΕ να πρόκειται να συναντηθούν στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών στις 18-19 Φεβρουαρίου, ωστόσο, όπως προβλέπει η εφημερίδα δεν αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις.

Οι ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών, πιθανώς να εκφράσουν μόνο τη δυσαρέσκειά τους για την Τουρκία, υποστηρίζοντας πως δεν κάνει αρκετά για να ελέγξει την ροή των προσφύγων που περνούν στην Ελλάδα. Αλλά τα λεφτά (που θα τους δώσουμε γι΄αυτό) λεφτά...

«Το κύμα μεταναστών που φτάνει στην Ελλάδα από την Τουρκία είναι πολύ μεγάλο», αναφέρει τέλος το προσχέδιο ανακοίνωσης της αρμόδιας επιτροπής, στο οποίο γίνεται λόγος, χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες, για «επιπλέον αποφασιστικές προσπάθειες».

Η Κομισιόν αποφάσισε επίσης να προχωρήσει σε νομική δράση εναντίον αρκετών χωρών, οι οποίες απέτυχαν να εφαρμόσουν πλήρως του νόμους που σχετίζονται με την πολιτική ασύλου. Αυτές οι «περιπτώσεις παράβασης» αφορούν τη Γερμανία, την Εσθονία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Λετονία και τη Σλοβενία. Όλες οι περιπτώσεις αφορούν προσπάθειες μείωσης της μετακίνησης αιτούντων άσυλο από τη μία χώρα της ΕΕ στην άλλη.

Ενεργοποίηση άρθρου της Συνθήκης Σένγκεν για την Ελλάδα

Από την πλευρά του πάντως, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος εξέφρασε την πεποίθηση ότι η κατάσταση στην Ελλάδα ως προς τη διαχείριση του προσφυγικού θα έχει βελτιωθεί σε ένα μήνα.

Παρουσιάζοντας την αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με τη διαχείριση του προσφυγικού (hotspots, δακτυλοσκόπηση, μετεγκατάσταση, χώροι υποδοχής, επιστροφές μεταναστών κτλ), από την Ελλάδα, την Ιταλία και τις χώρες που βρίσκονται κατά μήκος της οδού των Δυτικών Βαλκανίων, ο Επίτροπος αρμόδιος για θέματα μετανάστευσης είπε ότι στην Ελλάδα, παρά τις καθυστερήσεις που όντως υπήρξαν, σήμερα τα πράγματα προχωράνε πολύ γρήγορα και ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για να καταστούν λειτουργικά τα hotspots στα ελληνικά νησιά και τα κέντρα υποδοχής.

Πρόσθεσε δε ότι έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση καταγραφής και δακτυλοσκόπησης των προσφύγων και των μεταναστών τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ιταλία, κάτι το οποίο «δείχνει ότι το σύστημα έχει αρχίσει να λειτουργεί».

Ειδικότερα για την Ελλάδα ο Δ. Αβραμόπουλος τόνισε ότι δέχεται μεγάλη βοήθεια από την ΕΕ σε ό,τι αφορά στην οργάνωση της υποδοχής προσφύγων και μεταναστών, τόσο σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, όσο και σε οικονομικό επίπεδο.

Όπως είπε, η συνολική οικονομική βοήθεια από την ΕΕ για την αντιμετώπιση του προσφυγικού στην Ελλάδα, ανέρχεται σε 475 εκατ. ευρώ, ενώ ήδη 16 προγράμματα έχουν κατατεθεί από τις Ελληνικές Αρχές και έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή, αλλά πρέπει να κινηθούν οι απαραίτητες νομικές διαδικασίες για να αρχίσει η απορρόφηση αυτών των κονδυλίων.

Παράλληλα, ο κ. Αβραμόπουλος υπογράμμισε την ανάγκη η Ελλάδα να ενισχύσει τον έλεγχο στα σύνορα των Σκοπίων, αλλά και να εφαρμοστεί η συμφωνία επανεισδοχής Ελλάδας – Τουρκίας.

Εξάλλου, ο κ. Αβραμόπουλος ανέφερε ότι το κολέγιο των επιτρόπων συζήτησε σήμερα σχετικά με την Ελλάδα, την ενεργοποίηση του άρθρου 19 της Συνθήκης Σένγκεν, που αφορά μια σειρά από συστάσεις για το πώς μπορεί να διορθωθεί η κατάσταση στα εξωτερικά σύνορα και στα σημεία στα οποία υπάρχουν ελλείψεις.

Επανέλαβε επίσης ότι δεν τίθεται θέμα απομάκρυνσης καμίας χώρας από τη Ζώνη Σένγκεν, υπογραμμίζοντας όμως ότι όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να εκπληρώνουν τις ευθύνες που ανέλαβαν, διότι ο χώρος Σένγκεν κινδυνεύει μόνο από κακή εφαρμογή των κανόνων του.

Σχετικά με το θέμα της μετεγκατάστασης, ανέφερε ότι μόλις 497 μετανάστες έχουν μετεγκατασταθεί ως τώρα και κάλεσε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ να επιδείξουν αίσθημα ευθύνης και να εφαρμόσουν άμεσα τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει, με βάση τις πρόσφατες συμφωνίες.

Όσον αφορά στους οικονομικούς μετανάστες, τόνισε ότι θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι «δεν θα εξαφανίζονται». Για το λόγο αυτό, είπε ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν επαρκείς θέσεις σε κλειστά κέντρα γι’ αυτούς που δεν έχουν δικαίωμα ασύλου στην ΕΕ και στη συνέχεια να επιστρέφουν στις πατρίδες τους. Ο ίδιος ανέφερε ότι αν δεν επιστρέφονται οι οικονομικοί μετανάστες υπονομεύεται η αξιοπιστία της ΕΕ.

Σχετικά με την αναθεώρηση του Δουβλίνου, ο κ. Αβραμόπουλος τόνισε ότι η Επιτροπή θα παρουσιάσει το Μάρτιο την πρότασή της, καθώς όπως είπε το πλαίσιο δεν είναι πλέον κατάλληλο για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Τόνισε, ωστόσο, ότι έως ότου αναθεωρηθεί «το Δουβλίνο υπάρχει και πρέπει να γίνει σεβαστό», προσθέτοντας πάντως ότι η πρόθεση της Επιτροπής δεν είναι να επιβαρυνθεί κι άλλο η Ελλάδα που βρίσκεται υπό πίεση.

«Η Ελλάδα είναι εκτός Δουβλίνου από το 2011.Ήρθε η ώρα να αλλάξει αυτό»

«Η Ελλάδα είναι εκτός Δουβλίνου από το 2011. Ήρθε η ώρα να αλλάξει αυτό», τόνισε ακόμα ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, συμπληρώνοντας ότι αυτό δεν «σημαίνει όμως μεταφορά ανθρώπων» πίσω στην Ελλάδα. Όπως εξήγησε, στόχος είναι να πληρούνται οι όροι, οι οποίοι δεν πληρούνταν για χρόνια αλλά όταν θα αρχίσουν πραγματοποιούνται επιστροφές θα ληφθεί υπόψη και η μεταναστευτική πίεση, έτσι ώστε να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω η χώρα.

Ο Δ. Αβραμόπουλος υποστήριξε τέλος ότι η Επιτροπή θα κάνει το Μάρτιο πρόταση για την αναθεώρηση του Δουβλίνου, καθώς το πλαίσιο αυτό δεν είναι πλέον το «κατάλληλο» για την αντιμετώπιση του προβλήματος. «Το Δουβλίνο υπάρχει και πρέπει να το σεβαστούμε μέχρι να το αναθεωρήσουμε», κατέληξε ο Έλληνας επίτροπος.

Παρόλα αυτά… πρόοδος!

Στο μεταξύ ωστόσο, πρόοδο καταγράφει η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαχείριση του προσφυγικού στην Ελλάδα, η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Συγκεκριμένα, η έκθεση επισημαίνει ότι η δημιουργία των hotspots στα ελληνικά νησιά (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λέρος και Κως) καθυστέρησε, διότι δεν υπήρχαν οι κατάλληλες υποδομές και οι εγκαταστάσεις έπρεπε να χτιστούν από την αρχή. Σημειώνεται ότι το μόνο λειτουργικό hotspot βρίσκεται στη Λέσβο, ενώ όσον αφορά στις εγκαταστάσεις στα υπόλοιπα νησιά, συνεχίζονται οι εργασίες. Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι για να επιτευχθεί ο στόχος λειτουργίας των hotspots έως τις 15 Φεβρουαρίου, ο ελληνικός στρατός έχει αναλάβει την ανοικοδόμησή τους.

Επιπλέον, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι ελληνικές Αρχές έχουν κάνει βελτιώσεις στη λειτουργία των hotspots και έχουν ολοκληρώσει τις τυπικές λειτουργικές διαδικασίες, αλλά και τη διαδικασία άμεσης μεταφοράς των ανθρώπων που αποβιβάζονται στα νησιά στα κέντρα καταγραφής.

Παράλληλα, η Frontex έχει αρχίσει τις παράκτιες περιπολίες στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο που έχουν φέρει αποτελέσματα.

Εξάλλου, επισημαίνεται ότι έχει σημειωθεί «αξιοσημείωτη αύξηση» όσον αφορά στο ποσοστό των μεταναστών από τους οποίους έχουν ληφθεί δακτυλικά αποτυπώματα (από 8% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2015 σε 78% τον Ιανουάριο 2016), ενώ σημειώνεται, ότι από τη στιγμή που θα είναι πλήρως επιχειρησιακά και εξοπλισμένα, τα κέντρα πρώτης υποδοχής στην Ελλάδα, αναμένεται να φθάσουν σε συνολική ικανότητα λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων της τάξης των 11.000 ατόμων ημερησίως, αριθμός που υπερβαίνει κατά πολύ τους μέσους αριθμούς αφίξεων τον Ιανουάριο. Παράλληλα, ειδικοί εμπειρογνώμονες ελέγχουν τα ταξιδιωτικά έγγραφα για τον εντοπισμό πλαστών και παραποιημένων εγγράφων.

Όσον αφορά στη συμφωνία περί μετεγκατάστασης από την Ελλάδα 66.400 προσφύγων, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η διαδικασία μέχρι σήμερα είναι αργή, καθώς έχουν γίνει μόνο 218 μετεγκαταστάσεις.

Μόνο 15 κράτη-μέλη προσέφεραν στην Ελλάδα συνολικά 1.081 θέσεις για μετεγκατάσταση, ενώ 16 κράτη-μέλη έχουν ορίσει υπαλλήλους-συνδέσμους για τη στήριξη της διαδικασίας επί τόπου. Σημειώνεται, επίσης, ότι οι ελληνικές αρχές έχουν βελτιώσει τις ικανότητες καταγραφής προσφύγων και έχουν ανοίξει δεύτερο γραφείο στη Σάμο όπου υπάρχει πλέον η υποδομή για παροχή καταλύματος και μεταφοράς, με τη στήριξη του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR).

Εξάλλου, υπενθυμίζεται ότι το Δεκέμβριο 2015, η Επιτροπή ενέκρινε ένα πρόγραμμα 80 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη της υποδοχής προσφύγων στην Ελλάδα, που περιλαμβάνει 20.000 θέσεις υπό τη διαχείριση του UNHCR, καθώς και τη δημιουργία 7.000 θέσεων στις περιοχές των κέντρων πρώτης υποδοχής. Στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος, υπάρχουν σήμερα 16.400 διαθέσιμες θέσεις.

Επιπλέον υπάρχουν 7.181 θέσεις στις προσωρινές εγκαταστάσεις στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και 10.447 θέσεις στην ηπειρωτική Ελλάδα. Ως εκ τούτου, ο συνολικός αριθμός των υφιστάμενων θέσεων υποδοχής στην Ελλάδα ανέρχεται επί του παρόντος σε 17.628.

Ωστόσο, σημειώνεται, εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη 12.342 θέσεων σε σύγκριση με τις 50.000 νέες θέσεις για τις οποίες η Ελλάδα δεσμεύτηκε τον Οκτώβριο του 2015.

Σχετικά δε με τις επιστροφές οικονομικών μεταναστών, η Επιτροπή επισημαίνει ότι από τις αρχές του 2015, η Ελλάδα έχει προβεί σε 16.131 αναγκαστικές επιστροφές και 3.460 υποστηριζόμενες οικειοθελείς επιστροφές οικονομικών μεταναστών που δεν είχαν δικαίωμα ασύλου στην Ευρώπη.

Σημειώνεται πάντως ότι ο αριθμός αυτός παραμένει ανεπαρκής σε σχέση με τον αριθμό των αφίξεων που ξεπέρασαν τις 800.000 το 2015…

Σχετικές ειδήσεις

• Χάνεται η εθνική κυριαρχία – Εμπλοκή του ΝΑΤΟ στις περιπολίες στο Αιγαίο
• Κως: «Λαοθάλασσα» κατά της δημιουργίας του hotspot (pics&vid)
• Οδοιπορικό του Newsbomb.gr στα Ελληνοσκοπιανά και Ελληνοβουλγαρικά σύνορα (photos)