Αυτό είναι το νέο ΕΣΡ: Η κυβέρνηση υποχώρησε, αλλά η συναίνεση άργησε πάρα πολύ
Χρειάστηκαν κοντά ένας χρόνος έντονων αντεγκλήσεων και ακραίας πολιτικής πόλωσης, αλλά και έξι συνεδριάσεις στη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής, για να επιτευχθεί χθες, Πέμπτη (10/11/2016) η πολυπόθητη συναίνεση στη συγκρότηση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ).
ΟΤΑΝ Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΝΙΚΗΣΕ ΤΟΥΣ «ΨΕΥΤΟΑΝΕΝΔΟΤΟΥΣ» - ΓΙΑΤΙ Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΗΜΕΡΑ ΣΥΝΙΣΤΑ ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΗΤΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ
Του Χρήστου Θ. Παναγόπουλου
Ύστερα από ένα πολύωρο γαϊτανάκι έντονων πολιτικών διαβουλεύσεων, τη δήλωση του υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής, Νίκου Παππά, ότι «ο αριθμός των αδειών θα είναι αποτέλεσμα διαβούλευσης και ευρύτερων συναινέσεων μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων και κυρίως της νέας ανεξάρτητης αρχής», αλλά και τη διαβεβαίωση του προέδρου της Βουλής, Νίκου Βούτση, πως «είναι απολύτως θεμιτό στη συζήτηση και απόφαση του ΕΣΡ -που θα έχει το βασικό λόγο- θα προχωρήσουμε στον αριθμό των αδειών που μπορεί να είναι αυξημένος από τον αριθμό 4 που είχε νομοθετηθεί», βγήκε τελικά «λευκός καπνός» και η Ανεξάρτητη Αρχή είναι πλέον γεγονός.
Επί της ουσίας, αυτό που προκύπτει είναι ότι ο νόμος Παππά (Ν.4339/2015) για τις τηλεοπτικές δεν καταργείται, απλώς «μεταβάλλεται», μετά και την – διά τροπολογίας – απαλοιφή του αντισυνταγματικού – μέσω ΣτΕ – άρθρου 2Α, που αφορούσε στην αρμοδιότητα της Γ.Γ. Ενημέρωσης και Επικοινωνίας να διενεργεί τους διαγωνισμούς για τις αδειοδοτήσεις. Πλέον αυτή η αρμοδιότητα έχει εκχωρηθεί κατ’ αποκλειστικότητα στο ΕΣΡ.
Ταυτόχρονα, με δεδομένη πλέον την υποχώρηση της κυβέρνησης στο θέμα των τεσσάρων αδειών, η επόμενη ημέρα για το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο δείχνει πως υπάρχει ελπίδα, ακόμη και για τα κανάλια που είχαν βρεθεί αντιμέτωπα με το ενδεχόμενο του «μαύρου» να διεκδικήσουν, εντός νομοθετικού πλαισίου και με απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής, μία θέση στον ήλιο.
Τα μέλη του νέου ΕΣΡ
Κατά τα λοιπά, η επιβαλλόμενη από το Σύνταγμα πλειοψηφία 4/5 επιτεύχθηκε αργά το απόγευμα της Πέμπτης στη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής και έτσι η πρόταση για το νέο ΕΣΡ, όπως διαμορφώθηκε τελικά, και ψηφίστηκε είναι η εξής:
• Πρόεδρος του Συμβουλίου ο κ. Αθανάσιος Κουτρομάνος, πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου.
• Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου ο κ. Ροδόλφος Μορώνης, δημοσιογράφος, πρόεδρος του Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων, πρώην διευθυντής και μέλος του Ε.Σ.Ρ. (1991-1993, 2002-2005), πρώην υφυπουργός στον πρωθυπουργό (κυβερνητικός εκπρόσωπος) στην υπηρεσιακή κυβέρνηση (Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2015), πρώην Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της ΝΕΡΙΤ. Δίδαξε τηλεοπτική δημοσιογραφία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
• Μέλος του Συμβουλίου η κ. Πόπη (Καλλιόπη) Διαμαντάκου, δημοσιογράφος (από το 1986), κάτοχος πτυχίου D.E.A. του Πανεπιστημίου της Σορβόνης (Paris I), Διδάκτωρ του Τμήματος Πολιτισμού και Επικοινωνίας του Πάντειου Πανεπιστήμιου Αθηνών, όπου και δίδαξε στο μεταπτυχιακό τμήμα «ΜΜΕ και Ψυχολογία» (2002-2008), Δημοτική Σύμβουλος στον Δήμο Αθηναίων (2014).
• Μέλος του Συμβουλίου ο κ. Βασίλης Καραποστόλης, καθηγητής Πολιτισμού και Επικοινωνίας στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών και συγγραφέας.
• Μέλος του Συμβουλίου ο κ. Νίκος Κιάος, δημοσιογράφος (από το 1972), απόφοιτος Φυσικού του Πανεπιστημίου Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ραδιοηλεκτρολογία, πρώην πρόεδρος του Δ.Σ. της Ε.Σ.Η.Ε.Α. (1999-2001), πρώην Γενικός Γραμματέας του Δ.Σ. της Π.Ο.Ε.ΣΥ., πρώην μέλος του Δ.Σ. του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου (2000-2010), πρώην πρόεδρος του Δ.Σ. του Ο.Α.Κ.Α. (2015-2016).
• Μέλος του Συμβουλίου η κ. Λίλιαν Μήτρου, δικηγόρος, καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών & Επικοινωνιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Διδάσκει επίσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.
• Μέλος του Συμβουλίου η κ. Δήμητρα Παπαδοπούλου, καθηγήτρια Αστικού Δικαίου του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΦΕΚ Υ.Ο.Δ.Δ. 783/12-12-2014) η οποία διανύει ήδη θητεία.
• Μέλος του Συμβουλίου ο κ. Γεώργιος Πλειός, καθηγητής στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ελευθερία στον Τύπο και τα ΜΜΕ.
• Μέλος του Συμβουλίου ο κ. Γεώργιος Σαριδάκης, οικονομολόγος.
Κρίσιμα ερωτήματα
Όπως όλα δείχνουν, ο δρόμος για τη σύσταση του νέου ΕΣΡ θα είναι, εκτός απροόπτου, σύντομος και σίγουρα θα έχει πολύ δουλειά μπροστά της η Ανεξάρτητη Αρχή, με κύριο μέλημα να πέσουν οι - εδώ και καιρό – υψηλοί τόνοι αλλά και να κατευναστεί η αναταραχή στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο.
Ωστόσο, το χθεσινό συναινετικό κλίμα που επικράτησε στη Βουλή ανέδειξε κάποιες εξόχως σοβαρές παραμέτρους που επηρεάζουν δραματικά το επίπεδο της ελληνικής πολιτικής σκηνής:
- Κατ’ αρχάς, γεννάται το ερώτημα, γιατί έπρεπε να περάσει σχεδόν ένας ολόκληρος χρόνος, ώστε να δοθεί λύση σε ένα ζήτημα, που έπρεπε εξαρχής να είχε τεθεί σε εκτενή συζήτηση; Από τη μια πλευρά, γιατί έπρεπε η κυβέρνηση Τσίπρα να προχωρήσει μονομερώς στη θέσπιση ενός νόμου για τη ρύθμιση των τηλεοπτικών αδειών, αντί να ξεκινήσει απευθείας συζήτηση με όλα τα πολιτικά κόμματα της Βουλής για τη συγκρότηση του νέου ΕΣΡ;
- Γιατί έπρεπε η χώρα να ζήσει τις «απείρου κάλλους» σκηνές με τον διαγωνισμό του περασμένου Αυγούστου, όταν οι τότε υποψήφιοι υπερθεματιστές κουβαλούσαν... ξηρά τροφή και σάκο εκστρατείας σε μια διαδικασία που τελικά – εκ του αποτελέσματος και με μεγάλο απόντα τον διάλογο – αποδείχθηκε ανούσια και αναποτελεσματική;
- Από την άλλη πλευρά, γιατί έπρεπε να «τραβηχτεί από τα μαλλιά» μια τέτοια διαδικασία και μάλιστα σε σημείο, ώστε να φτάσει να λοιδορείται με τον χειρότερο τρόπο ο θεσμός της ελληνικής Δικαιοσύνης;
- Κατά συνέπεια, γιατί έπρεπε να δαπανηθεί τόση φαιά ουσία και να χυθεί τόσο μελάνι για ένα ζήτημα, που ταλαιπώρησε τη χώρα για σχεδόν ένα χρόνο; Πόσο δε μάλλον που αυτή τη στιγμή ο Έλληνας λίγο νοιάζεται για το «θρίλερ» του ΕΣΡ, όταν το μεγαλύτερο δράμα το ζει καθημερινά στην τσέπη του;
Ακριβή μου συναίνεση...
Θα το πούμε για πολλοστή φορά κι ας γινόμαστε κουραστικοί: τα διάφορα πολιτικά παιχνίδια, ένθεν κακείθεν, δεν είχαν κι ούτε πρόκειται να έχουν ποτέ κανένα απολύτως αποτέλεσμα. Έφτασε μία καλόπιστη συζήτηση και σίγουρα μπόλικο νερό στο «κυβερνητικό κρασί», για να υπάρξει συναίνεση.
Αυτό κάτι πρέπει να μας λέει: διάλογος. Λέξη μαγική. Επί δέκα μήνες, όσοι παρακολουθούσαν τακτικά τις συνεδριάσεις της Βουλής δεν έβλεπαν παρά μικροπολιτικά παιχνίδια, μέσα από μονολόγους – πυροτεχνήματα, που απλώς έκαναν κρότο και τίποτε άλλο. Ή, όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός: «Από λάδι μπόλικο, αλλά από τηγανίτα τίποτα».
Η συναίνεση ήρθε, αλλά άργησε τραγικά. Και τούτο, γιατί πολύ απλά δεν έχουμε μάθει ακόμη ως λαός να συζητάμε, από το πιο απλό μέχρι το πλέον σύνθετο πρόβλημα που μας απασχολεί. Και αυτό αφορά, κυρίως, τους αντιπροσώπους του λαού, τα πολιτικά κόμματα.
Αφενός η κυβέρνηση χειρίστηκε επικοινωνιακά το «χαρτί» του πολέμου κατά της Διαπλοκής, επιδιδόμενη σε «ψευτοανένδοτους» αγώνες χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Από την άλλη και η αξιωματική αντιπολίτευση έχει τις δικές της ευθύνες, γιατί, αντί να ξεκαθαρίσει ευθύς εξαρχής πως δεν θα συμμετείχε σε αυτό το παιχνίδι των υψηλών τόνων, όχι μόνο το ακολούθησε, αλλά το ενέτεινε με τη στάση της.
Πράγματι, η χθεσινή Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής «γέννησε» το νέο ΕΣΡ. Όμως αποκάλυψε, ταυτόχρονα, τη γύμνια της ελληνικής πολιτικής σκηνής που έχει (ξε)χάσει εδώ και καιρό το νόημα των λέξεων «συναίνεση» και «συνεννόηση».
Από αυτή την άποψη και μόνον, η χθεσινή ημέρα δεν θα πρέπει να λογίζεται ως νίκη του Κοινοβουλευτισμού και της Δημοκρατίας, αλλά ως η πιο σκληρή ήττα του.
Τελικά, μήπως ήρθε η ώρα να αλλάξουν τα πολιτικά κόμματα τροπάριο; Οι συνθήκες που βιώνει η χώρα είναι εξαιρετικά δύσκολες και εάν οι συζητήσεις που γίνονται για σοβαρά και κρίσιμα ζητήματα αναλώνονται σε μικροπολιτικά παιχνίδια και φανφάρες, τότε δεν θα πρέπει να περιμένουμε ούτε χαΐρι ούτε προκοπή.