«4ος όροφος» στον χώρο «Προσωρινός»

Το πέρασμα στην αντίπερα όχθη, αυτό που ξέρεις κανείς για ταξίδι χωρίς επιστροφή, κάνουν τέχνη ο Απόστολος Φράγκος (σκηνοθεσία) και η Ειρήνη Μαργαρίτη (ερμηνεία), στην παράσταση «4ος όροφος», στον χώρο «Προσωρινός», στη Δεινοκράτους. Από τις 4 Οκτωβρίου, καλούν τους θεατρόφιλους να βαδίσουν βήμα-βήμα πλάι στις τελευταίες λειτουργίες ενός μυαλού που αποσυντίθεται, μιας ύπαρξης που «θυμάται» να βιώνει το τέλος.

Το λάδι στο καντήλι του τελειώνει, λέγαν οι παλιοί. Κι όμως συμβαίνουν τόσα, αυτές τις τελευταίες σταγόνες λάδι.

Ναι, αλλά είναι σα να μιλάς, παράλληλα, για τη ζωή, λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η ηθοποιός Ειρήνη Μαργαρίτη, «σα να μιλάς για την απλή ζωή, για τα απλά πράγματα που αφήνουμε πίσω μας, μια ιστορία της μάνας μας, μια ιστορία του παππού μας, αν ξαπλώνουμε στο κρεβάτι... Στιγμές που δεν γίνεται ακριβώς κάτι».
«Όλοι θα εξαφανιστούμε, πασχίζοντας να αφήσουμε ένα χνάρι πιο μόνιμο από τον εαυτούλη μου» γράφει η Σάρα Κέιν.

Όχι, λέει ο σκηνοθέτης Απόστολος Φράγκος και εξηγεί: «Η υστεροφημία και μόνον, βάζει αυτόν που έφυγε σ΄ ένα καλούπι εντυπώσεων, αυτό που λέμε "μένει, με κάποιον τρόπο στην ιστορία". Είτε στην επίσημη ιστορία, είτε στην προσωπική μας ιστορία. Γι' αυτό και το "για πάντα ζωντανός, στο μυαλό μου"». Παγιδευμένος, όπως δηλώνει, κι ο ίδιος σ΄αυτή τη συμβατική παραδοχή, πήρε μεσ' στο μυαλό του τους δρόμους, ν' αναζητήσει «μια χαραμάδα για να δω τι θα μπορούσε να πει αυτός ο άνθρωπος που χάθηκε». (σκέψου μήπως το βάλεις κι αυτό σε τρίτο πρόσωπο, εννοώ τα εισαγωγικά)

Σ' αυτή την αναζήτηση, συνταξιδιώτη είχε την Ειρήνη Μαργαρίτη, που στις αποσκευές της κουβαλούσε απώλειες δικών της προσώπων και την πρόσφατη σκηνοθετική εμπειρία του «Blackout (μια μικρή διαμαρτυρία)», παράσταση βασισμένη σε δύο διηγήματα του, βραβευμένου με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 2011, Χρήστου Οικονόμου. Παράσταση, η οποία «είχε στενή σχέση με την έννοια του πένθους».

Αποκαλύπτει το βίωμά της: «Εγώ κάνω πρόβα αυτού του περάσματος. Είναι η πρόβα μιας τέτοιας εμπειρίας. Παίζω κάθε μέρα, ότι είμαι εγώ αυτή που περνά απέναντι και φαντασιώνω πώς μπορώ να αισθανθώ ή τι μπορεί να περάσει απ' το μυαλό μου. Είναι σα να προσπαθείς να βιώσεις αυτή την εμπειρία, πριν τη βιώσεις. Είναι, λίγο και μια προετοιμασία. Κάπως το ξορκίζεις».

Τον απλό, καθημερινό χώρο ενός ανθρώπου που είναι «ένας από μας» σκηνογραφεί η Κατερίνα Καλφόγλου. Ανάμεσα στ΄αντικείμενα και κάποια τυχαία, «που μπορεί να μη μας εκφράζουν εκατό τοις εκατό, αλλά τα έχουμε δίπλα μας και μπορεί να τ΄αγαπήσουμε, πράγματα που έχουμε το δικαίωμα να βαρεθούμε, πράγματα που θέλουμε να φυλάμε. Ένα απλό χαρτί που, κάποια στιγμή, θεωρήσαμε ότι μπορούμε να κολλήσουμε στον τοίχο και, σε μια βδομάδα, να το βγάλουμε». Έναν χώρο που δηλώνει «μετακόμιση».

«Δεν είναι εύκολο να γλυτώσεις από την τραγικότητα. Αποφύγαμε όμως, το μακάβριο» λέει ο Απόστολος Φράγκος.

«Ναι», παίρνει τη σκυτάλη η Ειρήνη Μαργαρίτη «φυσικότητα δεν έχει μόνο η ζωή. Και ο θάνατος έχει φυσικότητα». Και με μεγάλη φυσικότητα η ίδια, ξεδιπλώνει μπροστά μας σκηνή, βγαλμένη λες από ταινία του Φελίνι: «Ακόμα κι όταν κάποιος πεθαίνει και το πτώμα βρίσκεται στο νεκροτομείο, κάποιαν την πιάνει φαγούρα στον πισινό».

Σκηνοθέτης και ερμηνεύτρια σημειώνουν: «Εμείς ζούμε, κάνοντας μια παράσταση για τον θάνατο. Το να κάνεις μια παράσταση, είναι πράξη ζωής».

«Το να πεθάνεις θα ήταν μια πολύ μεγάλη περιπέτεια» γράφει ο Τζον Μπάρι στον «Πίτερ Παν». «Ναι» χαμογελούν και ο δύο, «είναι σα να δείχνουμε στην παράσταση, την περιπέτεια ενός ανθρώπου που έχει πεθάνει».

Η παράσταση «4ος Όροφος» ξεκινά το ταξίδι της στις 4 Οκτωβρίου στον χώρο «Προσωρινός», Δεινοκράτους 103 στο Κολωνάκι, σε σκηνοθεσία-δραματουργία του Απόστολου Φράγκου, σκηνικά-κοστούμια της Κατερίνας Καλφόγλου και ερμηνεία της Ειρήνης Μαργαρίτη.