Τέσσερα πράγματα που πρέπει να ξέρετε για τα ελληνικά γενόσημα

Αιφνιδιαστικά, τους τελευταίους μήνες, εισέβαλαν στη ζωή μας τα «γενόσημα φάρμακα».

Πολλοί νομίζουν ότι είναι κάτι νέο, αρκετοί αισθάνονται ανασφαλείς, κάποιοι τα παρουσιάζουν ως απειλή, άλλοι ως ευκαιρία, ενώ οι φήμες συσκοτίζουν τις επιστημονικές απόψεις και την πραγματικότητα.

Ο ντόρος γύρω από το θέμα δεν είναι άσχετος με μια προσπάθεια παραπληροφόρησης κατά των ποιοτικών ελληνικών προϊόντων, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη και εξυπηρετεί ξένα συμφέροντα.

Στόχος της είναι να πλήξει την υγιή ελληνική φαρμακοβιομηχανία, που λειτουργεί 21 εργοστάσια στην Ελλάδα, δίνει ψωμί σε 8.500 οικογένειες (αριθμός που προσεγγίζει τις 20.000, αν συνυπολογιστούν και τα δορυφορικά επαγγέλματα), διαθέτει εγκαταστημένο βιομηχανικό δυναμικό που μπορεί να καλύψει το 50% των αναγκών της χώρας, ενώ πραγματοποιεί εξαγωγές σε 60 χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη.

Για όλους αυτούς τους λόγους, το newsbomb.gr ξεκαθαρίζει το τοπίο απαντώντας σε τέσσερα απλά ερωτήματα σχετικά με τα ελληνικά γενόσημα φάρμακα και τη «φθηνότερη δραστική ουσία».

Οι απαντήσεις προκύπτουν από το πολύ χρήσιμο ενημερωτικό έντυπο που εκδόθηκε με πρωτοβουλία επτά ελληνικών επιχειρήσεων του κλάδου (Σ.σ. Η πρωτοβουλία των επτά ελληνικών εταιρειών προασπίζει την Υγεία του Ελληνα πολίτη, αναδεικνύοντας όμως –για μια ακόμα φορά- τη «γύμνια» του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας υπό τη νέα του διοίκηση. Ο ΣΦΕΕ είναι αυτός που θα όφειλε να πρωτοστατεί στον αγώνα για την ενημέρωση του πολίτη σχετικά με τα ποιοτικά ελληνικά γενόσημα, με καθημερινές κινήσεις. Φαίνεται, όμως, ότι ο σύνδεσμος έχει –τον τελευταίο καιρό- πέσει σε μια επικίνδυνη «χειμερία νάρκη»).

Τι είναι τα γενόσημα φάρμακα; Είναι νέα κατηγορία φαρμάκων;

Γενόσημα είναι τα φάρμακα που περιέχουν δραστική ουσία η οποία δεν καλύπτεται πλέον από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (πατέντα). Κάθε νέο φάρμακο, πρωτότυπο, κυκλοφορεί για ορισμένα χρόνια προστατευμένο, χωρίς δηλαδή να μπορεί άλλη εταιρεία να κυκλοφορήσει όμοιο.

Όταν λήξει η πατέντα του, πολλές εταιρείες κυκλοφορούν τα δικά τους φάρμακα, ίδια με το πρωτότυπο, που επικράτησε να λέγονται γενόσημα (generics).

Επομένως δεν πρόκειται για κάτι νέο αφού τα γενόσημα κυκλοφορούν πολλές δεκαετίες σε όλο τον κόσμο και, φυσικά, στην Ελλάδα. Το 50% της ποσότητας των φαρμάκων που διατίθεται στην Ευρώπη και το 35% στην Ελλάδα, είναι γενόσημα. Στην χώρα μας σήμερα κυκλοφορούν 3.000 γενόσημα φάρμακα.

Πρακτικά, επομένως δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν τα έχει χρησιμοποιήσει…

Γιατί τα γενόσημα φάρμακα είναι πιο φθηνά από τα πρωτότυπα; Αυτό δεν έχει συνέπειες στην ποιότητα;

Στην τιμή των πρωτότυπων ενσωματώνονται και οι δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης, από την ανακάλυψη του δραστικού συστατικού, μέχρι την κυκλοφορία του φαρμάκου στην αγορά.

Όταν λήξει η πατέντα, θεωρείται πως όλα αυτά τα έξοδα έχουν πλέον αποσβέστεί. Γι’ αυτό η τιμή των πρωτότυπων είναι αυτή που πρώτη μειώνεται και μάλιστα πολύ δραστικά!

Στην Ελλάδα μόλις λήξει η πατέντα ενός πρωτότυπου φαρμάκου, η τιμή του μειώνεται κατά 50% ενώ ακόμα παρακάτω ορίζονται οι τιμές των γενόσημων.

Επιπλέον, μέσω υποχρεωτικών εκπτώσεων και άλλων μέτρων αλλά και καθώς λειτουργεί ο ανταγωνισμός, σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. μαζικές προμήθειες προς τα νοσοκομεία ή μεγάλοι διαγωνισμοί), τελικά οι τιμές υφίστανται περαιτέρω μειώσεις. Ωστόσο, όλα τα φάρμακα πρωτότυπα και γενόσημα, κυκλοφορούν κάτω από το ίδιο ακριβώς καθεστώς Ελέγχων και Πιστοποίησης.

Γι΄ αυτό και η άλλη, η πιο σωστή – αλλά λιγότερο γνωστή στο κοινό – ονομασία των γενοσήμων, είναι «ουσιωδώς όμοια». Στα φάρμακα, σε αντίθεση με πολλά άλλα προϊόντα, δεν επιτρέπονται ποιοτικές διαβαθμίσεις. Όλα οφείλουν να είναι άψογα!

Η Τρόικα και η κυβέρνηση επιβάλλουν τα γενόσημα φάρμακα, επειδή είναι φθηνότερα, στο πλαίσιο της μείωσης των δαπανών Υγείας, αδιαφορώντας για τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα.

Τα οικονομικά προβλήματα της χώρας μας, έφεραν στην επιφάνεια τις δυσλειτουργίες της ελληνικής οικονομίας, σχεδόν σε όλους τους τομείς.

Δεν θα μπορούσαν να εξαιρεθούν τα φάρμακα… Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι τα γενόσημα χρησιμοποιούνται πολύ περισσότερο στις πιο πλούσιες χώρες του κόσμου, εκεί δηλαδή που δεν αντιμετωπίζονται σοβαρά οικονομικά προβλήματα όπως τα δικά μας!

Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, όταν ένα πρωτότυπο φάρμακο χάσει την πατέντα του και παρά το γεγονός ότι μειώνεται πολύ η τιμή του, αντικαθιστάται από γενόσημα σε ποσοστό 90%! Το αντίστοιχο ποσοστό είναι 80% στον Καναδά, 75% στη Γερμανία, 70% στην Αγγλία, 50% στη Γαλλία κοκ.

Αντίθετα απ’ ότι θα περίμενε κανείς, στις χώρες με σοβαρά οικονομικά προβλήματα τα ποσοστά είναι… μικρότερα! Στην Ισπανία και την Ιταλία είναι 40%, ενώ λίγο παρακάτω βρίσκεται η Ελλάδα.

Επομένως, η διεύρυνση της χρήσης των γενόσημων είναι μια ανάγκη, επιβεβλημένη από την διεθνή εμπειρία και πρακτική, ανεξάρτητα από την Τρόικα και τα μέτρα που επιβάλλονται.

Τα γενόσημα συμβάλλουν ουσιαστικά στην δημόσια υγεία, επιτυγχάνοντας, παράλληλα, εξοικονόμηση πόρων οι οποίοι μπορούν να διατεθούν επωφελέστερα για το κοινωνικό σύνολο (π.χ. συντάξεις, επιδόματα κοκ).

Λέγεται πως θα πλημμυρίσει η αγορά από φάρμακα που παράγονται στην Ινδία, το Πακιστάν ή την Κίνα.

Πώς εξασφαλίζεται η ποιότητα γενόσημων που δεν παράγονται στην Ελλάδα ή άλλη ευρωπαϊκή χώρα;

Καταρχάς, για να εισαχθεί ένα φάρμακο στην ελληνική αγορά, όπως και στην Ευρωπαϊκή, απαιτείται να πληροί μια σειρά από αυστηρές και συγκεκριμένες προϋποθέσεις και να κατέχει σειρά πιστοποιητικών που εκδίδονται από διάφορες αρχές. Αυτό σημαίνει πολύπλευρος έλεγχος.

Συνολικά, όλα αυτά ελέγχονται από τις αρμόδιες αρχές, όπως είναι, στην Ελλάδα, ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ).

Επειδή, ωστόσο, η σύγχυση που επικράτησε κινδυνεύει να κάψει και τα χλωρά μαζί με τα ξερά, τόσο η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) όσο και άλλοι αρμόδιοι επιστημονικοί φορείς, όπως οι Ιατρικοί Σύλλογοι, τάσσονται υπέρ της συνταγογράφησης επώνυμων γενόσημων (branded generics) και όχι υπέρ της ανώνυμης συνταγογράφησης, με βάση τη δραστική ουσία.

Με αυτό τον τρόπο, όλοι θα γνωρίζουμε τι ακριβώς χρησιμοποιεί ο ασθενής, ποιος και που το παράγει και ποιος το χορηγεί.

Αν επικρατήσει η λογική της «ανώνυμης συνταγογραφησης» και των φθηνότερων φαρμάκων, πρακτικά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις συνέπειες, όπως κανείς δεν μπορεί σήμερα να εγγυηθεί την ποιότητα π.χ. φαρμάκων που αγοράζονται «φτηνά» από το internet.

Όση προσπάθεια και να καταβάλλουν οι αρχές, είναι εντελώς αδύνατο να ελέγχονται όλα τα φάρμακα ή έστω τα περισσότερα από αυτά. Κι αυτό ισχύει για όλες τις χώρες, όχι μόνο για την Ελλάδα.

Είναι λάθος, επομένως, να θεωρείται η ποιότητα ζήτημα χώρας προέλευσης. Είναι θέμα εργοστασίου παραγωγής κι εκεί πρέπει να αναζητηθούν οι εγγυήσεις!

Με βάση τα παραπάνω η απάντηση σε αυτή την αντικειμενική αδυναμία ελέγχων, είναι το Επώνυμο Γενόσημο Φάρμακο.

Κι αυτό γιατί κάθε σοβαρή εταιρεία, στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, εφαρμόζει Ποιοτικούς Ελέγχους σε όλα τα στάδια, από τις πρώτες ύλες μέχρι το τελικό προϊόν, στο ράφι του φαρμακείου.

Πολύ συχνά, μάλιστα, οι προδιαγραφές των εργοστασίων είναι αυστηρότερες από τις επίσημες. Αυτό συμβαίνει γιατί η άψογη ποιότητα είναι προϋπόθεση της καλής φήμης η οποία εξασφαλίζει, μακροπρόθεσμα, την εμπιστοσύνη του ιατρικού κόσμου.

Όλα αυτά έχουν κάποιο κόστος που αξίζει να καταβληθεί αφού εξασφαλίζει Ποιότητα, Αποτελεσματικότητα και Ασφάλεια.