Πώς το πρόγραμμα Vodafone Posidonia συμβάλλει στην προστασία του πνεύμονα οξυγόνου της Μεσογείου
Το περιβαλλοντικό πρόγραμμα του Ιδρύματος Vodafone χαρτογραφεί τα Λιβάδια Ποσειδωνίας, τον κρυμμένο θησαυρό στις ελληνικές θάλασσες που παράγει πολύτιμο οξυγόνο και κινδυνεύει, με στόχο να συμβάλλει στην προστασία τους.
Το καλοκαίρι είναι ακόμα εδώ και μπορούμε να απολαμβάνουμε το αγαπημένο μας μέρος: Τη θάλασσα. Εκεί, όπου δεν χάνουμε ευκαιρία να κολυμπάμε στα καταγάλανα νερά και φυσικά, να εξερευνούμε τον κόσμο που υπάρχει από κάτω. Αρκεί μόνο μία βουτιά στο «απέραντο γαλάζιο» του βυθού, άλλωστε, για να γίνουμε θεατές ενός ανεξερεύνητου -για πολλούς- κόσμου.
Και αν, μάλιστα, αυτή η βουτιά γίνει κάπου στη Μεσόγειο Θάλασσα, θα έχουμε την ευκαιρία να συναντήσουμε ένα θαλάσσιο φυτό που «κατοικεί» μόνο εκεί, ή για να είμαστε πιο ακριβείς, λιβάδια ολόκληρα. Ο λόγος για τα λιβάδια Ποσειδωνίας που δίνουν ζωή στα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα της χώρας μας (και ευρύτερα της Μεσογείου).
Αλήθεια, ήξερες ότι αυτά τα υποθαλάσσια λιβάδια της Ελλάδας έχουν τη δύναμη να παράγουν πάνω από 66 χιλιάδες τόνους οξυγόνο την ημέρα.
Κι όμως, παρά το γεγονός ότι μιλάμε για έναν ζωντανό οργανισμό που έχει τόσο μεγάλη σημασία, η πραγματικότητα είναι πως απειλείται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε, λοιπόν, ή μάλλον οφείλουμε να κάνουμε, είναι να μάθουμε πώς θα τον προστατεύουμε για να συνεχίσει να μας δίνει ζωή.
Ένας φυσικός θησαυρός στη θάλασσα
Πρώτα-πρώτα, όμως, αξίζει να γνωρίσουμε τον πράσινο πνεύμονα οξυγόνου της Μεσογείου. H Ποσειδωνία ή Posidonia oceanica (P. oceanica), όπως είναι η επιστημονική της ονομασία, αποτελεί ένα μοναδικό, ενδημικό είδος στη Μεσόγειο. Πρόκειται για φυτό με φύλλα, άνθη, καρπούς και πολύτιμο ριζικό σύστημα, όπως ακριβώς και ένα φυτό της ξηράς. Σχηματίζει μεγάλα υποθαλάσσια λιβάδια που διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, της βιωσιμότητας και της παραγωγικότητας των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων, καθώς αποτελούν καταφύγιο για περισσότερα από 1.400 είδη θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας.
Για να καταλάβουμε περισσότερο τη σημασία τους, ας σταθούμε στο ότι τα λιβάδια Ποσειδωνίας είναι αποθήκη του διοξειδίου του άνθρακα και συμβάλλουν σημαντικά στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Πιο συγκεκριμένα, 1 εκτάριο Ποσειδωνίας μπορεί να απορροφά και να συγκρατεί στον πυθμένα της θάλασσας έως και 15 φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σύγκριση με την ίδια έκταση τροπικού δάσους του Αμαζονίου.
Και όχι μόνο αυτό. Τα λιβάδια Ποσειδωνίας λειτουργούν ως φυσικός φράκτης, καθώς προστατεύουν την ακτογραμμή και τα παραθαλάσσια τοπία μας από τη διάβρωση διατηρώντας, παράλληλα, την ποιότητα της άμμου. Λειτουργούν, δε, και σαν καθαριστές της θάλασσας καθώς διατηρούν τα νερά στις θάλασσες καθαρά.
Όμως, τα λιβάδια Ποσειδωνίας είναι ιδιαίτερα ευάλωτα και αναπτύσσονται με οριζόντια εξάπλωση μόλις 1-10 μέτρα ανά 100 χρόνια. Αυτή η μικρή εξάπλωση, σε συνδυασμό με διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η αλιεία, η αγκυροβόληση, οι παράκτιες υποδομές και η θαλάσσια ρύπανση, απειλούν καθημερινά αυτόν τον πνεύμονα οξυγόνου.
Ένα σημαντικό πρόγραμμα για την προστασία των λιβαδιών Ποσειδωνίας
Αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία που έχουν τα λιβάδια Ποσειδωνίας, το Ίδρυμα Vodafone έχει αναλάβει μία στρατηγική πρωτοβουλία για τη χαρτογράφηση και προστασία των υποθαλάσσιων λιβαδιών Ποσειδωνίας στη χώρα μας και την ανάδειξή τους ως τον πνεύμονα της Μεσογείου. Ο λόγος για το πρόγραμμα Vodafone Posidonia που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας (Oceanus Lab) του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Πρόκειται για το μεγαλύτερο εγχώριο διδακτικό και ερευνητικό πανεπιστημιακό εργαστήριο στον τομέα του, υπό την επιστημονική επίβλεψη του Γιώργου Παπαθεοδώρου, Καθηγητή Περιβαλλοντικής και Γεωλογικής Ωκεανογραφίας και Κοσμήτορα της Σχολής Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών.
Μέχρι σήμερα, χάρη στο πρόγραμμα Vodafone Posidonia έχουν χαρτογραφηθεί 325 χιλιάδες στρέμματα πυθμένα, στα οποία βρέθηκαν 97 χιλιάδες στρέμματα λιβαδιών Ποσειδωνίας, ξεκινώντας από τον θαλάσσιο χώρο των Κυκλάδων και συγκεκριμένα τις περιοχές 7 νησιών (Σύρος, Πάρος, Αντίπαρος, Δεσποτικό, Μύκονος, Δήλος και Ρήνεια).
Μάλιστα, πριν από λίγες μέρες, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Vodafone Ελλάδας, Χάρης Μπρουμίδης, και ο Καθηγητής Περιβαλλοντικής και Γεωλογικής Ωκεανογραφίας και επιστημονικός υπεύθυνος του Vodafone Posidonia, Γιώργος Παπαθεοδώρου, συναντήθηκαν με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρο Σκυλακάκη. Η συνάντηση αυτή έγινε για να του παραδώσουν τους χάρτες των λιβαδιών Ποσειδωνίας και να τον ενημερώσουν για την περιβαλλοντική και κοινωνικό-οικονομική αξία της Ποσειδωνίας, αλλά και για τις επόμενες ερευνητικές αποστολές του προγράμματος.
Η συστηματική και λεπτομερής καταγραφή της Ποσειδωνίας με τη χρήση εξοπλισμού τεχνολογίας αιχμής σε στρατηγικά επιλεγμένες περιοχές των Κυκλάδων δίνει, πλέον, τη δυνατότητα ασφαλών αναγωγών σχετικά με τη συνολική έκτασή της στο Αιγαίο, συμβάλλοντας στην ανάδειξη της σημαντικής οικολογικής της δράσης και στην εύρεση τρόπων προστασίας της. Αξίζει να σημειώσουμε πως τα λιβάδια Ποσειδωνίας είναι και ένας υδάτινος θησαυρός για την οικονομία μας.
Αξίζει να αναφέρουμε πως η χαρτογραφούμενη Ποσειδωνία, μόνο κατά τον πρώτο χρόνο του έργου, έχει άμεσο και έμμεσο οικονομικό αντίκτυπο που μπορεί να υπερβαίνει τα 16 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Κάθε πρωτοβουλία που θέλει να συμβάλλει στο να αναδείξει ένα θέμα αλλά και στο να βρεθεί λύση σε αυτό, πόσο μάλλον αν έχει περιβαλλοντικό πρόσημο, οφείλει να εξελίσσεται. Στο πλαίσιο αυτό, το Ίδρυμα Vodafone δημιούργησε, στο πλαίσιο του προγράμματος Vodafone Posidonia, το πρώτο υποβρύχιο παρατηρητήριο Ποσειδωνίας στον κόλπο του Λαγανά του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (ΕΘΠΖ). Αξιοποιώντας τους περιβαλλοντικούς αισθητήρες και το 5G δίκτυο της Vodafone είναι δυνατή η επισκόπηση του βυθού σε πραγματικό χρόνο, έτσι ώστε οι ειδικοί να μπορούν να αντλήσουν επιπλέον επιστημονικά δεδομένα που θα τους βοηθήσουν με την έρευνά τους.
Πώς μπορούμε να συμμετάσχουμε στο πρόγραμμα του Ιδρύματος Vodafone για να προστατεύσουμε την Ποσειδωνία
Και εδώ είναι που έρχεται η ευκαιρία να βοηθήσουμε έμπρακτα και εμείς το Ίδρυμα Vodafone και το πρόγραμμα Vodafone Posidonia. Η ιστοσελίδα του προγράμματος posidonia.vodafone.gr αποτελεί, ουσιαστικά, έναν ψηφιακό τόπο που δημιουργήθηκε από το ίδρυμα Vodafone και μας ενημερώνει και ευαισθητοποιεί για την Ποσειδωνία. Μάλιστα, όλες και όλοι μπορούμε να γίνουμε πολίτες-επιστήμονες και να συνεισφέρουμε πολύ απλά, με δύο τρόπους, στην επιστημονική πρόοδο, αλλά και στην προστασία της Ποσειδωνίας.
Ο πρώτος τρόπος συμμετοχής μας είναι να γίνουμε μέρος του προγράμματος ως Επιστήμονας Πολίτης (Citizen Science). Τι σημαίνει αυτό; Ότι όταν συναντάμε λιβάδια Ποσειδωνίας στις παραλίες, είτε μέσα είτε έξω από το νερό, τα βγάζουμε φωτογραφίες τις οποίες, στη συνέχεια, «ανεβάζουμε» στον διαδραστικό χάρτη που υπάρχει στην ιστοσελίδα https://posidonia.vodafone.gr/. Έτσι, όσες και όσοι την επισκέπτονται μπορούν να ανακαλύψουν τα χαρτογραφημένα λιβάδια. Ο δεύτερος τρόπος συμμετοχής είναι να γίνουμε Πρεσβευτές μοιράζοντας τις φωτογραφίες χρηστών, οι οποίες βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα, στα social media.
Συνολικά, το πρόγραμμα Vodafone Posidonia είναι μία πρωτοβουλία που ευθυγραμμίζεται με τον στόχο της Vodafone να συμβάλλει στην προστασία του πλανήτη μας για τις σημερινές και αυριανές γενιές, προωθώντας την κυκλική οικονομία, την «πράσινη» και ψηφιακή μετάβαση και βοηθώντας μας να μειώσουμε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα.
Το πρόγραμμα Vodafone Posidonia μάς κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι η Ποσειδωνία είναι ένας ζωντανός οργανισμός που πρέπει να προστατεύουμε για να συνεχίζει να δίνει ζωή στις θάλασσες και, ευρύτερα, στον πλανήτη μας. Και αυτό, μπορούμε να το κάνουμε με πολύ απλούς τρόπους.
