Tζάστιν Τριντό: Η ιλιγγιώδης πορεία προς την κορυφή και η απότομη πτώση του Καναδού «Κένεντι»

Ψηλός και ευπαρουσίαστος, με άνεση και στυλ κινηματογραφικού αστέρα, ο Τζάστιν Τριντό κληρονόμησε το χάρισμα αλλά όχι και το πολιτικό εκτόπισμα του πατέρα του, όπως παραδέχονται ακόμη και οι πιο πιστοί του σύμμαχοι. Ο δεύτερος νεότερος πρωθυπουργός στην ιστορία του Καναδά είδε το άστρο του να λάμπει από νωρίς, έγινε πρωθυπουργός το 2015 και ασχολήθηκε με μία σειρά από θέματα που απασχόλησαν τους πιστούς του Φιλελεύθερου Κόμματος.

Μίλησε υπέρ της μετανάστευσης σε μια περίοδο που άλλες χώρες προσπαθούσαν να κλείσουν τα σύνορά τους. Υπερασπίστηκε τη διαφορετικότητα και την ισότητα των φύλων, διόρισε ένα υπουργικό συμβούλιο με ίσο ποσοστό ανδρών και γυναικών και νομιμοποίησε την κάνναβη.

Σύμφωνα με τους επικριτές του, ο Καναδός πρωθυπουργός υποσχέθηκε πολλά και παρέδωσε λίγα. «Στο απόγειό του, χαιρετίστηκε ως ο εμβληματικός ηγέτης ενός νέου παγκόσμιου φιλελευθερισμού: ισχυρός, κοσμοπολίτης, προοδευτικός, αρμόδιος να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις. Στη χειρότερη στιγμή του, χαρακτηρίστηκε ως ο ασθενής μηδέν του νεοφιλελευθερισμού, ενός κούφιου και ελιτιστικού συστήματος πολιτικής που βασίστηκε στη ρητορική και όχι στα αποτελέσματα» γράφει το Foreign Policy.

Τώρα ετοιμάζεται για το μακρύ αντίο του. Στις 6 Ιανουαρίου ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί από την ηγεσία του Φιλελεύθερου Κόμματος του και κατ' επέκταση από την πρωθυπουργία—αλλά όχι πριν το κόμμα του επιλέξει αντικαταστάτη. Για να προσφέρει στο κόμμα του χρονική ευελιξία, έκλεισε το Κοινοβούλιο, ορίζοντας την επιστροφή του για τα τέλος Μαρτίου.

Η επόμενη ημέρα στον Καναδά

Ο Καναδάς πρόκειται να φιλοξενήσει τη σύνοδο κορυφής των G-7 τον Ιούνιο, και δεν είναι ξεκάθαρο ποιος θα ηγηθεί της χώρας τότε. Θα είναι κάποιος που θα φέρει τη σκυτάλη του φιλελευθερισμού του Τριντό; Θα είναι ο ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος Πιέρ Πουαλιέβρ, που έχει διαμορφώσει τη λαϊκιστική πολιτική του για να απορρίψει όλα όσα εκπροσωπεί ο Tριντό; Η θα είναι κάποιος άλλος;

Από τη στιγμή της γέννησής του, την ημέρα των Χριστουγέννων το 1971, υπήρξαν πολλές εικασίες για το τι θα έκανε ο Tριντό στη ζωή του. Ο πατέρας του, Πιερ Ελιό Τριντό είχε εκλεγεί πρωθυπουργός τρία χρόνια νωρίτερα σε ένα κύμα «Tριντομανίας» και οδηγούσε τη χώρα στη νέα εποχή. Είχε μεταρρυθμίσει τους νόμους του διαζυγίου, είχε διευρύνει την ευημερία και είχε κατοχυρώσει την πολυπολιτισμικότητα ως πολιτιστική αξία του Καναδά.

Ο πατέρας του Τριντό ανέβηκε στην εξουσία το 1968 και κυβέρνησε τον Καναδά για σχεδόν 16 χρόνια, ως ένας από τους πιο δημοφιλείς ηγέτες στην ιστορία της χώρας, κυρίως ανοίγοντας διάπλατα τις πόρτες του στους μετανάστες. Ο Πιέρ Τριντό συγκρίθηκε συχνά με τον Τζον.Φ.Κένεντι και παραμένει ένας από τους λίγους Καναδούς πολιτικούς που αναγνωρίζονται στην Αμερική.

Ο νεότερος Τριντό ανήλθε τελικά στην εξουσία το 2015 μετά από 10 χρόνια διακυβέρνησης του Συντηρητικού Κόμματος με «τρελά» νούμερα στις δημοσκοπήσεις και τη χώρα να ζει τότε για μία ακόμη φορά στον αστερισμό της «τριντομανίας». Στον γκρίζο κι ενίοτε ανιαρό πλανήτη της πολιτικής, ένας ηγέτης χαμογελαστός, καλογυμνασμένος και φωτογενής κάνει τη διαφορά.

Όταν εξελέγη τον Οκτώβρη του 2015, τερματίζοντας τη μακρά θητεία του Συντηρητικού πρώην πρωθυπουργού Στίβεν Χάρπερ, ο πλανήτης ανακάλυψε έναν αντισυμβατικό, κομψό ηγέτη με αθλητικό σώμα, καλυμμένο με τατουάζ που απείχε πολύ από την παραδοσιακή εικόνα του άχρωμου, γραφειοκράτη πολιτικού. Ο 53χρονος γόνος των «Καναδών Κένεντι» ωστόσο έγινε βαθιά αντιδημοφιλής στους ψηφοφόρους τα τελευταία χρόνια για μια σειρά ζητημάτων, όπως το κόστος διατροφής και στέγασης αλλά και η αυξανόμενη μετανάστευση.

Η πολιτική αναταραχή έρχεται σε μια δύσκολη γεωπολιτική συγκυρία για τον Καναδά. Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απείλησε να επιβάλει δασμούς 25% σε όλα τα καναδικά αγαθά, εάν η Οτάβα δεν ανακόψει -αυτό που ο Τραμπ αποκαλεί- υπερβολική ροή μεταναστών και ναρκωτικών στις ΗΠΑ.

Ο Καναδάς είναι σημαντικός εξαγωγέας πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, οι οποίες επίσης στηρίζονται στον βόρειο γείτονα για χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα. Ο Τριντό παρέμεινε δημοσίως σιωπηλός τις τελευταίες εβδομάδες, παρά τις εντεινόμενες πιέσεις για να παραιτηθεί.

Η δυναστεία Τριντό

Ο μικρός Τζάστιν πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής του ηλικίας στην πρωθυπουργική κατοικία στην Οτάβα. Η γιαγιά του υπήρξε επίσης υπουργός, ενώ πρόγονος της μητέρας του υπηρέτησε ως αρμοστής της Βρετανικής Αυτοκρατορίας στη Σιγκαπούρη.

Ο θάνατος του πατέρα του το 2000 έδωσε την ευκαιρία στον Τζάστιν να πραγματοποιήσει το «ντεμπούτο» του στη δημόσια σκηνή, χάρη στη συγκινητική νεκρολογία την οποία εκφώνησε στην κηδεία του και μεταδόθηκε σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση. Οκτώ χρόνια μετά την πρώτη εκείνη δημόσια εμφάνιση ασχολήθηκε επίσημα με την πολιτική.

Μεγάλη μερίδα συμπολιτών του θεωρεί οτι το μοναδικό του χάρισμα ειναι το...ιστορικό του όνομα, ενώ οι συντηρητικοί αρθρογράφοι της χώρας τον καλούν συχνά να σοβαρευτεί, να αναλάβει δράση και να σταματήσει να είναι ο «πρωθυπουργός των σέλφις». Οι πιο ηλικιωμένοι Καναδοί επιμένουν ότι είναι λιγότερο χαρισματικός από τον πατέρα του και ότι δίνει έμφαση στο στυλ και όχι στην ουσία.

Ακόμη και την ημέρα που παραιτήθηκε, ο Τριντό δεν άργησε να καταγγείλει τα πολιτικά του επιτεύγματα. Είχε μεγαλώσει όπως ειπε τη μεσαία τάξη, διαχειρίστηκε την πανδημία της COVID-19, υποστήριξε την Ουκρανία στον πόλεμο της με τη Ρωσία, συμφιλιώθηκε με τους αυτόχθονες πληθυσμούς, πολέμησε την κλιματική αλλαγή, τιμολόγησε τον άνθρακα, εκσυγχρόνισε την οικονομία, έχτισε εθνικά σχέδια οδοντιατρικής ασφάλισης και φαρμακευτικής περίθαλψης και υπέγραψε μια νέα εμπορική συμφωνία.

Οι επικριτές του λένε τα αντίθετα: αύξησε το έγκλημα και το χρέος, οδήγησε σε υποτονική παραγωγικότητα και κρίση κόστους ζωής, επιδείνωσε τη στεγαστική κρίση και αύξησε την πιθανότητα εμπορικού πολέμου με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Τζάστιν Πιέρ Τζέιμς Τριντό γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του 1971 στην Οτάβα. Πήρε πτυχίο στη Λογοτεχνία από το Πανεπιστήμιο McGill το 1994, στη συνέχεια ολοκλήρωσε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας και πέρασε αρκετά χρόνια διδάσκοντας Γαλλικά, Μαθηματικά και άλλα μαθήματα στο Βανκούβερ. Το 2004, παντρεύτηκε τη Σοφί Γκρεγκουάρ, δημοσιογράφο από το Κεμπέκ με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά.

Το καλοκαίρι του 2023, σε μια ανάρτηση στο Instagram, που δημοσιεύτηκε σχεδόν ταυτόχρονα στους λογαριασμούς τους -στα αγγλικά και στα γαλλικά, αντίστοιχα- δήλωσαν ότι: «Μετά από πολλές ουσιαστικές και δύσκολες συζητήσεις, πήραμε την απόφαση να χωρίσουμε».

Άγνωστες λεπτομέρειες από τη ζωή του

Όταν ήταν μόλις 4 μηνών, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον προέβλεψε ότι θα ακολουθήσει τα χνάρια του πατέρα του. Σε επίσημη επίσκεψή του στην Οτάβα το 1972, ο Νίξον απηύθυνε την εξής πρόποση στον Kαναδό ομόλογό του: «Θα ήθελα να πιώ στην υγειά του μελλοντικού πρωθυπουργού του Καναδά Τζάστιν Πιέρ Τριντό».

Το 1998, ο μικρότερος αδελφός του Μάικλ σκοτώθηκε από μια χιονοστιβάδα στην Βρετανική Κολομβία. Η οικογενειακή αυτή τραγωδία τον έκανε να ασχοληθεί με τα κοινά, καθώς ηγήθηκε μίας σχετικής εκστρατείας για τη διεκδίκηση αποζημίωσης από αντίστοιχα περιστατικά.

Η εταιρία των διάσημων κόμικ «Marvel» τον μετέτρεψε σε υπερήρωα… μποξέρ. Χαμογελαστός, ντυμένος με τα εθνικά χρώματα της χώρας του και με έμβλημά στο μπλουζάκι του το χαρακτηριστικό φύλλο σφενδάμου, άφησε για λίγο την πολιτική, προκειμένου να καταπολεμήσει το έγκλημα στους δρόμους του Τορόντο.

Ο γνωστός Καναδός ηθοποιός Μάθιου Πέρι, ο αείμνηστος πλέον «Τσάντλερ απο τα «Φιλαράκια» είχε δείρει (!) στο παρελθόν τον Τριντό, μαζί με ένα φίλο του. «Ο λόγος ήταν νομίζω γιατί είχε νικήσει σε κάποιο άθλημα, οπότε πιστεύω ότι ήταν από καθαρή ζήλια» είχε πει ο γεννημένος στις ΗΠΑ, αλλά μεγαλωμένος στον Καναδά Πέρι. Η μητέρα του είχε εργαστεί ως εκπρόσωπος Τύπου του πατέρα Τριντό.

Ο Τριντό είχε καταφέρει να «κλέψει» από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν τον τίτλο του πιο αθλητικού ηγέτη στον κόσμο. Η φωτογραφία που είχε δημοσιεύσει παλαιότερα στα social media να κάνει γιόγκα...στο γραφείο του προκάλεσε ενθουσιασμό, ενώ μεταξύ άλλων παίζει ράγκμπι και μποξ. ΟΤριντό τέλος έχει γίνει πολλές φορές viral, μέσα από τις ασυνήθιστες, αστείες, αξιοπερίεργες κάλτσες που επιλέγει ακόμη και για τις πιο επίσημες περιπτώσεις. Μεταξύ άλλων έχει δείξει την αγάπη του για το Star Wars, έχει φορέσει κάλτσες με παπάκια, ζευγάρια με έντονα, εκτυφλωτικά χρώματα και κάθε λογής ήρωες κόμικ.

Τα απρεπή σχόλια του Μάσκ

Λίγο μετά την παραίτηση Τριντό, ο Έλον Μασκ άνοιξε μέτωπο μαζί του, σχολιάζοντας με απρέπεια και προκλητικότητα δήλωσή του με την οποία απέρριψε κατηγορηματικά την ατζέντα που προωθεί ο Ντόναλντ Τραμπ για να γίνει ο Καναδάς η 51η Πολιτεία των ΗΠΑ.

Στην ξεκάθαρη τοποθέτηση του Τριντό, ότι ο Καναδάς δεν θα γίνει μέρος των ΗΠΑ, ο Έλον Μασκ επιχείρησε να υποβαθμίσει τον ίδιο τον Καναδό πρωθυπουργό. «Κορίτσι μου, δεν είσαι πια κυβερνήτης του Καναδά, οπότε δεν έχει σημασία τι λες», του απάντησε σε ανάρτησή του στο Χ, θέλοντας να τον εξισώσει με έναν κυβερνήτη μιας αμερικανικής πολιτείας και να υποβαθμίσει τα λεγόμενά του, καθώς ανακοίνωσε την παραίτησή του από την πρωθυπουργία.

Ο Τριντό τόνισε μεταξύ άλλων ότι «δεν υπάρχει ούτε η παραμικρή πιθανότητα να γίνει ο Καναδάς μέρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι εργαζόμενοι και οι κοινότητες και στις δύο χώρες μας ωφελούνται από το γεγονός ότι είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος και εταίρος ασφάλειας ο ένας για τον άλλον».
Όποιος κι αν αναλάβει το τιμόνι του Καναδά τους επόμενους μήνες, θα βρει απέναντι του έναν πανίσχυρο Τραμπ, ο οποίος δημοσίευε πρόσφατα χάρτες στους οποίους τα σύνορα των δύο χωρών... έχουν εξαφανιστεί.

Αλλά χωρίς να έχει οριστεί ημερομηνία για το πότε θα οριστεί ο αντικαταστάτης του Τριντό και με τις επόμενες εκλογές να μην έχουν προγραμματιστεί επίσημα μέχρι τον Οκτώβριο, κανείς δεν γνωρίζει ακόμη ποιος θα υποδεχθεί τον Τραμπ και τους άλλους ηγέτες στην 51η σύνοδο κορυφής της G7 που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2025 στο Kανανάσκις της Αλμπέρτα του Καναδά. Δεν αποκλείεται να είναι ο Τριντό, προεξοφλούν ορισμένοι αναλυτές