Τεράστιες διακυμάνσεις για την τουρκική λίρα - Οι νέες υποσχέσεις Ερντογάν και η διεθνής αμφισβήτηση
Η ισοτιμία της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου από τις 18,4 λίρες ανά δολάριο στη χθεσινή συνεδρίαση, βρέθηκε να διαπραγματεύεται στις 11 λίρες ανά δολάριο, καταγράφοντάς πρωτοφανές άλμα 39,7%. Ωστόσο, αυτή η εικόνα διήρκησε για λίγο και πλέον η ισοτιμία της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου διαμορφώνεται στις 13,5 λίρες.
Αν και ο Ερντογάν δεν αποσαφήνισε το πως θα εγγυηθεί τις καταθέσεις σε τοπικό νόμισμα, έναντι των διακυμάνσεων της αγοράς, ωστόσο περίπου 1 δισ. δολάρια μετατράπηκαν σε λίρες το βράδυ της Δευτέρας.
Το οικονομικό πείραμα μείωσης των επιτοκίων που εφαρμόζει ο Τούρκος Πρόεδρος έχει βυθίσει τη χώρα του σε κρίση, τις τιμές στα ύψη και τις εταιρείες να παλεύουν με το κόστος των εισροών και τις μεγάλες δυσκολίες.
Σύμφωνα με αναλυτές και διεθνείς οργανισμούς οι αντιλήψεις του Ερντογάν είναι βαθιά λανθασμένες και αμφισβητούν την τυπική οικονομική θεωρία, η οποία προτείνει ότι απαιτούνται υψηλότερα επιτόκια για την υπεράσπιση ενός νομίσματος.
Η Τουρκία έχει επίμονα υψηλά ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της, καθώς οι εισαγωγές υπερβαίνουν τακτικά τις εξαγωγές και υποφέρει από πεισματικά υψηλό πληθωρισμό. Αυτό υποδηλώνει ένα υποκείμενο πρόβλημα αύξησης των τιμών που είναι ενσωματωμένο στο σύστημα και το οποίο η πολιτική Ερντογάν έχει κάνει ελάχιστα για να εξαλείψει.
Προ ημερών ο ΟΟΣΑ προειδοποίησε ότι οι πληθωριστικές πιέσεις της Τουρκίας διαβρώνουν την οικονομική της βάση, ενώ και ο Ντάνι Ρόντριγκ, ο τουρκικής καταγωγής καθηγητής του Χάρβαρντ έχει δηλώσει πως το οικονομικό πείραμα της Τουρκίας έχει διαρκέσει πολύ περισσότερο από όσο θα έπρεπε, χάρη στην πιο ελαστική προσφορά χρηματοδότησης.
Η σωστή απάντηση από την Άγκυρα θα ήταν να αντισταθμίσει το αποτέλεσμα με αυστηρότερη νομισματική πολιτική, αποδεχόμενη βραδύτερη ανάπτυξη για να στηρίξει μακροπρόθεσμα τη σταθερότητα και να αποτρέψει ακριβώς την κρίση εμπιστοσύνης που υπέστη η Τουρκία τις τελευταίες εβδομάδες.
Αντίθετα, ο Ερντογάν επέλεξε να μειώσει σταδιακά την αξία της τουρκικής λίρας για να ενισχυθούν οι εξαγωγές, μετατοπίζοντας τις δαπάνες για εισαγωγές σε εγχώρια αγαθά και υπηρεσίες.
Αν και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έχει μετατραπεί σε πλεόνασμα από τον Αύγουστο, αυτό έχει τεράστιο κόστος για την αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής της Άγκυρας και τα προς το ζην του πληθυσμού της Τουρκίας.
Αυτό είναι ήδη εμφανές, καθώς η βουτιά της λίρας ενίσχυσε τα χρέη των τουρκικών εταιρειών και της τουρκικής κυβέρνησης και αύξησε τον δανεισμό τους σε ξένο νόμισμα. Το μη χρηματοοικονομικό εταιρικό χρέος της Τουρκίας έχει αυξηθεί κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ από την έναρξη της πανδημίας, το υψηλότερο μεταξύ των αναδυόμενων οικονομιών, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ.
Τέλος, ακόμη και οι μειώσεις των επιτοκίων δεν διευκολύνουν πλέον τις οικονομικές συνθήκες για τις εταιρείες, επειδή οι χρηματοπιστωτικές αγορές απαιτούν πλέον μεγαλύτερη αποζημίωση για τον «κίνδυνο χώρας». Οι αποδόσεις των τουρκικών κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν απότομα, καθώς ξένοι και εγχώριοι επενδυτές έχασαν την εμπιστοσύνη τους στη λίρα και αναζήτησαν την ασφάλεια των σκληρών νομισμάτων.