Οι κλιματικοί κίνδυνοι απειλούν την ΕΕ

Η ανακοίνωση περιγράφει το πώς η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της μπορούν να προβλέψουν, να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν καλύτερα τους εντεινόμενους κλιματικούς κινδύνους. Παρουσιάζει επίσης τρόπους εκπόνησης και εφαρμογής πολιτικών που σώζουν ζωές, μειώνουν δαπάνες και προστατεύουν την ευημερία όλης της ΕΕ.

Η ανακοίνωση ανταποκρίνεται στην πρώτη ευρωπαϊκή εκτίμηση των κλιματικών κινδύνων, μια επιστημονική έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
Από κοινού, τα δύο αυτά κείμενα αποτελούν μια έκκληση προς όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών για ανάληψη δράσης. Περιγράφουν ξεκάθαρα το πόσο εκτεθειμένοι είναι όλοι οι σημαντικοί κλάδοι και τομείς πολιτικής σε σχετικούς με το κλίμα κινδύνους, το πόσο σοβαροί και επείγοντες είναι οι κίνδυνοι και πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει σαφήνεια για το ποιος φέρει την ευθύνη αντιμετώπισής τους.

Το 2023 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ . Σύμφωνα με την έκθεση, την οποία δημοσίευσε τον Φεβρουάριο η υπηρεσία κλιματικής αλλαγής Copernicus, η παγκόσμια μέση θερμοκρασία κατά το προηγούμενο 12μηνο υπερέβη το όριο του 1,5 βαθμού που προέβλεπε η συμφωνία του Παρισιού.

Η ΕΕ αναλαμβάνει ολοκληρωμένη δράση για τη μείωση των εκπομπών ρύπων και τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.

Σύμφωνα με έρευνα του ευρωβαρόμετρου, το 77% των Ευρωπαίων θεωρούν την κλιματική αλλαγή πολύ σοβαρό πρόβλημα, ενώ πάνω από τον ένα στους τρεις Ευρωπαίους (37%) ήδη αισθάνονται προσωπικά εκτεθειμένοι σε κλιματικούς κινδύνους.

Η ανακοίνωση δείχνει πώς η ΕΕ μπορεί να υπερκεράσει αποτελεσματικά τους κινδύνους και να οικοδομήσει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική αλλαγή.
Η Επιτροπή προτείνει μια σειρά δράσεων και θα συνεργαστεί με άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη-μέλη, τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις για να δώσει συνέχεια στις προτάσεις αυτές.

Η ανακοίνωση της Επιτροπής υπογραμμίζει ότι η δράση για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των κοινωνικών λειτουργιών και την προστασία των ανθρώπων, της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και της υγείας των οικονομιών και των επιχειρήσεων της ΕΕ.

Αποτελεί επίσης επιτακτική ανάγκη για μια ισότιμη και δίκαιη μετάβαση. Εάν επενδύσουμε προκαταβολικά για να μειώσουμε την ευαλωτότητά μας απέναντι στον κλιματικό κίνδυνο, θα δαπανήσουμε πολύ λιγότερα χρήματα σε σύγκριση με τα σημαντικά ποσά που θα απαιτηθούν για να ανακάμψουμε από κλιματικές συνέπειες όπως η ξηρασία, οι πλημμύρες, οι δασικές πυρκαγιές, οι ασθένειες, οι κακές σοδειές και οι καύσωνες.

Διαφορετικά, σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, οι ζημίες αυτές θα μπορούσαν να επιφέρουν μείωση του ΑΕΠ της ΕΕ κατά περίπου 7% έως το τέλος του αιώνα. Οι επενδύσεις σε κλιματικά ανθεκτικά κτίρια, μεταφορικά και ενεργειακά δίκτυα θα μπορούσαν επίσης να δημιουργήσουν σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες και να ωφελήσουν ευρύτερα την ευρωπαϊκή οικονομία, δημιουργώντας θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης και παράγοντας οικονομικά προσιτή καθαρή ενέργεια.

Από τομεακή άποψη, η Επιτροπή υποβάλλει συγκεκριμένες προτάσεις για δράση σε έξι κύριες ομάδες επιπτώσεων: φυσικά οικοσυστήματα, νερό, υγεία, τρόφιμα, υποδομές και δομημένο περιβάλλον και οικονομία.
Η εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ αποτελεί σημαντικό προαπαιτούμενο για την επιτυχή διαχείριση των κινδύνων σε πολλούς από αυτούς τους τομείς.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να μοιράζεται διεθνώς εμπειρίες, γνώσεις και εργαλεία για τη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων και να συμπεριλαμβάνει τη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων σε διμερείς και πολυμερείς συζητήσεις.

Κων/νος Σ. Μαργαρίτης
Δημοσιογράφος