Ο «πατέρας» του Mini Cooper ήταν Έλληνας! Η ιστορία του θρυλικού αυτοκινήτου
Όσοι κατάφεραν να γλιτώσουν πέρασαν το Αιγαίο πιστεύοντας ότι έρχονται στην πατρίδα.Δεν τους αντιμετωπίσαμε έτσι,ας μην κρυβόμαστε...
Οι Σμυρνιοί όχι μόνο επιβίωσαν.Οι περισσότεροι μεγαλούργησαν! Όπως είχαν κάνει και στη Σμύρνη...
Τα παιδιά των προσφύγων που ήρθαν στην Ελλάδα έγραψαν κι αυτά τις δικές τους ιστορίες ζωής.Κάποιες πολύ σημαντικές και δεν τις ξέρουμε. Μία απ’ αυτές είναι ενός Σμυρνιού που από σύμπτωση ίδια ημέρα στις 26 Αυγούστου 1959,παρουσίασε το δημιούργημά του! Το αυτοκίνητο θρύλος!Το Mini Cooper!
Η ιστορία του γραμμένη από τον “γκουρού” των ρεπορτάζ αυτοκινήτου Αντώνη Κόλλια. Την εντοπίσαμε στον “τοίχο” του δημοσιογράφου Παύλου Αλέπη:
26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1959 : ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΜΙΝΙ !!!
ΦΤΙΑΓΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΟΡΥΘΜΟ ΣΜΥΡΝΙΟ ΑΛΕΚΟ ΙΣΗΓΟΝΗ
Ήταν εκείνο το... περίεργο καλοκαίρι του 1959, πρωΐ Τετάρτης 26 Αυγούστου, που στο Λονδινο έκανε κουφόβραση όταν οι Λονδρέζοι τάχασαν. Tις 4-5 τελευταίες ημέρες, πολλές διαφημίσεις στο ραδιόφωνο και στις εφημερίδες προέτρεπαν τους Εγγλέζους να πάνε στα καταστήματα της Austin και της Morris για να δούν ζωντανό «Το νέο μικρό θαύμα της Αγγλίας» : Το Austin Seven και το Morris Mini Minor!
Φίλες και φίλοι, το ένα από τα τρία πιό σημαντικά αυτοκίνητα του 20ού αιώνα, μαζί με
το Ford Τ και το Citroen DS, μόλις είχε βγεί στον κόσμο! Και «πατέρας» του ήταν ένας... Σμυρνιός με καταγωγή από την... Πάρο: ήταν ο Αλέκος Ισηγόνης, που ήδη έχει φτιάξει μερικά αυτοκίνητα κι ανάμεσά τους το επιτυχημένο Morris Minor!
Ήταν επανάσταση!
Το αυτοκίνητο-μινιατούρα για τα δεδομένα της εποχής, αυτό που χάραξε καινούργιο δρόμο στο αυτοκίνητο, δρόμο που ακολουθείται μέχρι σήμερα από όλους τους κατασκευαστές, όχι μόνο σε μικρά αλλά και σε πολύ μεγαλύτερα αυτοκίνητα, ξεκινούσε την καριέρα του! Ο κόσμος το γνώρισε μέσα από συνωστισμό στις εκθέσεις της Ώστεν και της Μόρρις. Κι ο Σμυρνιός δημιουργός του, από ένα καπρίτσιο του παππού του είχε γλυτώσει την σφαγή από τον... συνωστισμό της Σμύρνης
Η συνταγή του Μίνι ήταν πολύ απλή αλλά και ανατρεπτική για τα τότε τεχνολογικά δεδομένα :
– Κινητήρας εγκάρσια τοποθετημένος εμπρός, κίνηση στους εμπρός τροχούς και μικροί τροχοί τραβηγμένοι στις 4 γωνίες του αμαξώματος για όσο το δυνατόν περισσότερο χώρο!
Ξημέρωσε, λοιπόν, η 26η Αυγούστου του 1959 και στις εκθέσεις της Ώστεν και της Μόρρις συνωστισμός (sic) από τους περίεργους! Το ίδιο και στις... λέσχες των αριστοκρατών! Θέμα συζήτησης ήταν το πώς μπορούσε σ’ ένα... κουτί 3 μέτρων να χωρέσουν 4 Άγγλοι (για τις άλλες εθνικότητες δεν μας νοιάζει), μία 4κύλινδρη μηχανή 850 κ.εκ. και... αποσκευές! Κι όμως, ήταν δυνατόν!
To Mini δημιουργήθηκε από την πετρελαϊκή κρίση μετά την εθνικοποίηση του Σουέζ (1956) από τον Αιγύπτιο πρόεδρο Νασέρ, που έφερε στην Αγγλία (και αλλού) δελτίο στα καύσιμα κι από τον υπερόπτη πρόεδρο της BMC (British Motors Corporation) Λέοναρντ Λόρντ! Ο οποίος αηδίαζε (detested) με τα μικρά γερμανικά... «αυτοκίνητα-τσιχλόφουσκες» όπως τάλεγαν στην Αγγλία (τύπου Isetta, Messerschmitt, Heinkel κλπ), που είχαν αρχίσει να γεμίζουν τους εγγλέζικους δρόμους, λόγω της χαμηλής τους κατανάλωσης.
Τhe fucking cars!
Ο Λόρντ δίνει την εντολή για ένα μικρό αυτοκίνητο 3μ x1,20μ x 1,20μ με 1,80μ ωφέλιμο μήκος για τους επιβάτες και κινητήρα από τους ήδη υπάρχοντες στην εταιρία για οικονομία και γρήγορη προετοιμασία. Επικεφαλής της ομάδας μηχανικών ο Αλέκος Ισηγόνης, απόφοιτος εγγλέζικου πολυτεχνείου.
Ο αστικός μύθος λέει πως ο Λόρντ τους είχε πεί επί λέξει: «κάντε ό,τι θέλετε αρκεί να εξαφανιστούν από τους δρόμους αυτά τα γαμημένα αυτοκίνητα – τσιχλόφουσκες» (those fucking bubble-cars)!
Ήταν Μάρτιος 1957. Τον Σεπτέμβριο ο Σμυρνιός και οι 4 συνεργάτες του φώναξαν τον Λόρντ και τον αντιπρόεδρο κι ο Ίσηγόνης, τους έδειξε ένα πρωτότυπο. Τους έβαλε μέσα για μία βόλτα στην αυλή των κεντρικών εγκαταστάσεων της BMC, στο Λόνγκμπριτζ. Στον πρώτο κι όλας κύκλο ο Λόρντ τους σταματάει και λέει κοφτά του Ισηγόνη: Ξεκίνα την παραγωγή αμέσως! Από εκεί και πέρα όλα τα άλλα είναι (γνωστή) ιστορία.
Γίνεται... σύμβολο!
Το όνομα του αυτοκινητου ήταν Seven (ή και Se7en) ως Austin και Mini Minor ως Morris. Το 1962 το Σέβεν έγινε Austin Mini και από το 1969 όλα πιά λ’εγονται Mini.
Τοαυτοκίνητο του Ισηγόνη έγινε αμέσως ! Νέοι, νοικοκυρές, ηθοποιοί, μανεκέν, διανοούμενοι, μόδιστροι, διασημότητες, χορευτές, τρελάρες και ένα σωρό άλλοι... ιδιόρρυθμοι σε όλο τον ΚΟΣΜΟ έπρεπε να έχουν Μίνι! Μέχρι κι ο... Έντσο Φερράρι !!!
Πολύ νωρίς ξεκίνησε η συνεργασία με τον διάσημο κατασκευαστή αγωνιστικών αυτοκινήτων Τζών Κούπερ και παρουσιάστηκαν οι πιο σπορ εκδόσεις. Είχαν κινητήρες 1,0λ 1,1λ και 1,3λ δίνοντας ζωή στα θρυλικά Κούπερ και Κούπερ S που έγιναν το σύμβολο του λαϊκού σπορ αυτοκινήτου της εποχής! Και όχι μόνο αυτό.
Γιά μία 10ετία και πλέον κυριαρχούσαν στους διεθνείς και εθνικούς αγώνες όλου, σχεδόν, του κόσμου! Στο δικό μας Ακρόπολις έχει γράψει ιστορία! Το ίδιο και στο Μόντε Κάρλο με τον περίφημο αποκλεισμό τους ενώ είχαν... κερδίσει! Για πολλούς νέους ήταν το προσιτό μέσον για να ξεκινήσουν μία αγωνιστική καριέρα. Να σημειωθεί ότι ο Ισηγόνης δεν πίστευε στις αγωνιστικές δυνατότητες του παιδιού του, η δε πρώτες επαφές με τον Κούπερ είχαν γίνει χωρίς να το ξέρει.
Σε μια χαρτοπετσέτα!
Σύμφωνα με την ιστορία, ο ιδιόρρυθμος και δύσκολος Άλεκ Ισηγόνης, σκιτσάρισε το μίνι σε μια... χαρτοπετσέτα, στο κυλικείο του εργοστασίου και το έδωσε στο δεξί του χέρι, στον Τζακ Ντάνιελς, να το υλοποιήσει. Ο Σμυρνιός, για να εξοικονομήσει χώρο τοποθέτησε τον κινητήρα εγκάρσια και όχι κατά μήκος όπως ήταν ο κανόνας κι έβαλε το κιβώτιο «μέσα» στο κάρτερ. Επίσης, είχε ζητήσει από την Ντάνλοπ τροχούς διαμέτρου 8 ιντσών τελικά, όμως, επελέγησαν 10ρηδες.
Ο μυστήριος... Πολωνός!
Αν ο Ισηγόνης περνούσε τον ελεύθερο χρόνο του... φυσιολογικά δεν θα υπήρχε το Μίνι! Ο Αλέκος, λοιπόν, ως γνήσιος μηχανολόγος που ήταν τριγυρνούσε συχνά στα εργοστάσια των προμηθευτών του, συζήταγε για το τι καινούργιο ετοιμάζουν και άλλα παρόμοια. Σε μια τέτοια τσάρκα, λοιπόν, στην γνωστή εταιρία GKN- Hardy Spacer που κατασκευάζει σταυρούς, συνδέσμους, άξονες κλπ του δείχνουν έναν σταυρό για μπροστινό άξονα που και έστριβε αλλά και μετέδιδε κίνηση Αυτό, βέβαια, δεν ήταν καινούργιο διότι π.χ. τα Λάντ Ρόβερ είχαν τέτοιους συνδέσμους. Εκείνοι, όμως, ήταν μεγάλοι σαν... διαμέρισμα και με μικρή ακτίνα στροφής, ενώ του Πολωνού ήταν το ¼ σε μέγεθος και με μεγάλη ακτίνα! Αυτό ήταν το εξάρτημα –κλειδί για την δημιουργία του Μίνι. Με σταυρούς τύπου Λάντ Ρόβερ, σήμερα Μίνι δεν θα υπήρχε!
Kάτι επίσης πρωτοπορειακό (αν και το είχε κάνει και η Σιτροέν to 1955) ήταν η υδροελαστική ανάρτηση με τις 4 σφαίρες και το ελαιώδες υγρό, που λειτουργούσαν ως συγκοινωνούντα δοχεία!
Αχ αυτή η Αγγλία!
Ο Αλέκος Ισηγόνης ποτέ δεν ένοιωσε Έλληνας, αλλά ούτε η επίσημη Ελλάδα τον πλησίασε ποτέ! Αντίθετα, η Αγγλία τον ονόμασε «σερ». Ο πατέρας και η μητέρα του, κόρη Γερμανού ζυθοποιού της Σμύρνης, του έδωσαν καθαρά εγγλέζικη ανατροφή, ιδίως μετά το 1922. Άλλωστε, ο Παριανός παππούς του, ο Δημοσθένης, είχε χαλάσει τον κόσμο να πάρει – και το πέτυχε- την εγγλέζικη υπηκοότητα, όταν έφυγε από την Πάρο για την Σμύρνη προκειμένου να εργαστεί στην αγγλική εταιρία που είχε αναλάβει την κατασκευή τοπικού σιδηροδρομικού δικτύου. Η εγγλέζικη υπηκοότητα που συνόδευε και την δική του οικογένεια, τον έσωσε από την Σφαγή της Σμύρνης. Με πλοίο έφυγε στην Μάλτα και μετά στο Λονδίνο, όπου σπούδασε, έζησε και εργάστηκε.
Επειδή το Mini ετοιμάστηκε σε χρόνο- ρεκόρ (2 χρόνια +5 μήνες), τα πρώτα αυτοκίνητα είχαν πολλά προβλήματα. Υπερθερμαίνονταν, τα πατώματα δεν στεγανοποιούνταν καλά, το πορτ μπαγκάζ δεν έκλεινε καλά και άλλα. Σιγά- σιγά όμως διορθώθηκαν και έγινε αξιόπιστο. Όμως, ήταν σχετικά ακριβό στο να παραχθεί, γι’ αυτό και η κερδοφορία του βασιζόταν στις υψηλές πωλήσεις. Χαρακτηριστικά έλεγαν ότι από Δευτέρα μέχρι Πέμπτη κάλυπταν τα έξοδα και μόνο η παραγωγή της Παρασκευής άφηνε κέρδος! Η ουσία, ως συνήθως, ήταν αλλού: Το αυτοκίνητο έπρεπε να πωλείται φθηνά για να προσελκύσει το μεταπολεμικό κοινό, κι έτσι το περιθώριο κέρδους ήταν πολύ μικρό. Αυτό βέβαια σιγά σιγά ξεπεράστηκε καθώς το Μίνι μεταβαλλόταν από αυτοκίνητο ανάγκης σε εξάρτημα... μόδας ! Έτσι, η τιμή του ανέβαινε, ειδικά από το 1985 και μετά, έστω κι αν οι πωλήσεις του έπεφταν! Η τιμή των τελευταίων Μίνι υπολογιζόταν ( αν έρχονταν στην Ελλάδα) πως θα ήταν περί τα 5,5 – 6 εκ. δρχ. δηλ. πάνω από... 2,5 εκ. δρχ πιο ακριβό από ένα άλλο αντίστοιχο αυτοκίνητο!
Οι Γερμανοί είναι... φίλοι μας!
Στο πέρασμα των χρόνων η BMC δοκιμάστηκε από τα προβλήματα ολόκληρης της εγγλέζικης αυτοκινητοβιομηχανίας, η ζήτηση των αυτοκινήτων της (πλην του Μίνι) σχεδόν... μηδενίστηκε! Κάποια στιγμή βρέθηκε να είναι, ως εταιρία, μαζί με την Rover και όταν αυτή αγοράστηκε από την BMW μπήκαν τα σχέδια για το νέο Mini, όπως το γνωρίζομε σήμερα!
Έτσι, το ένα από τα τρία σημαντικότερα αυτοκίνητα του 20ού αιώνα έκλεισε την ζωή του λίγο πριν την εκπνοή του αιώνα: Τον Οκτώβριο του 2000 βγήκε από την αλυσίδα παραγωγής το τελευταίο «γνήσιο Μίνι» ή όπως λένε οι Εγγλέζοι... «100% BMW Free»! Είχε φθάσει τα 5,3 εκ. κομμάτια.
Αν ο Λέοναρντ Λόρντ ζούσε σήμερα και έβλεπε το Μίνι ιδιοκτησία μιάς... γερμανικής εταιρίας και μάλιστα εκείνης ακριβώς της οποίας το... Isetta – BMW, την τσιχλόφουσκα, ήθελε να εξαφανίσει από τους δρόμους, έ, σίγουρα δεν θα γλύτωνε το... έμφραγμα! Το ίδιο κι ο Αλέκος Ισηγόνης!
Πηγή: militaire.gr