Αντώνης Σαμαράς: Μετά είκοσι έτη!

Του Μάρκου Μουζάκη

Τα γυρίσματα της ιστορίας, θα μπορούσε να πει κάποιος. Οι διαδρομές, οι αλλαγές, ακόμα και οι ανατροπές.

Ή οι υπερβάσεις, για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση προσφιλή στον Αντ. Σαμαρά...

Στις 30 Ιουνίου του 2013 ο Αντ. Σαμαράς, πρωθυπουργός της δικομματικής κυβέρνησης και πρόεδρος της Ν.Δ. εκφωνεί την ομιλία λήξης του συνεδρίου του ενός εκ των δύο μεγάλων κομμάτων που κυβέρνησαν μεταπολιτευτικά την Ελλάδα.

Στις 30 Ιουνίου του 1993, είκοσι χρόνια πίσω, ο Αντ. Σαμαράς, ένας φέρελπις τότε πολιτικός, εκ των δελφίνων της Ν.Δ. που όμως έχει διαφωνήσει για «λόγους συνείδησης» όπως λέει (για τις εξελίξεις στο Σκοπιανό) και έχει αποχωρήσει απ' το κόμμα, στην γιομάτη από κόσμο αίθουσα του ιστορικού ξενοδοχείου «Μεγ. Βρετάνια» (ο κόσμος είχε πλημμυρίσει και το δρόμο μπροστά απ' το ξενοδοχείο) ανακοινώνει την ίδρυση ενός νέου κόμματος:

• Και το όνομα αυτού «Πολιτική Άνοιξη»!

Μίγμα, το όνομα του νέου φορέα, των «υπερβατικών» ιδεών του αρχηγού του σε συνάρτηση με τη στενή φιλία του με τον νομπελίστα ποιητή, τον αείμνηστο Οδ. Ελύτη...

Ένα νέο κόμμα που υποσχέθηκε να ταράξει τα νερά του δοκιμαζόμενου κυρίαρχου συστήματος της μεταπολίτευσης, να φέρει κάτι καινούργιο, με αναφορές κυρίως στα εθνικά θέματα, να υπερβεί κατεστημένα σχήματα, να αποτελέσει φορέα συνύπαρξης στελεχών όχι μόνο απ' το χώρο της συντηρητικής παράταξης, αλλά και από άλλους πολιτικούς χώρους (Α. Λεντάκης, Στ. Γιώτας, Κ. Νικολάου κ.α.).

Το πέτυχε;

Μάλλον όχι.

Βλέπετε το κυρίαρχο δικομματικό σύστημα δεν είχε πει ακόμα την τελευταία λέξη του. Άντεχε, παρά τη δοκιμασία που περνούσε.

Και άντεξε μέχρι τις εκλογές του 2012, όταν ο ένας πόλος του δικομματισμού, το ΠΑΣΟΚ, συνετρίβη υπό το βάρος μνημονίων και ανομημάτων, φθοράς και διαφθοράς, ενώ ο έτερος, η Ν.Δ. είδε τα ποσοστά του να μειώνονται δραματικά.

Και μάλιστα με αρχηγό η Ν.Δ. τον Αντ. Σαμαρά, αυτόν ο οποίος είχε απειλήσει τότε, το 1993, τον δικομματισμό!

Τα γυρίσματα της ιστορίας, που λέγαμε;

Πάντως ο Σαμαράς είδε απ' τη θέση του αρχηγού ενός εκ των δύο συστημικών κομμάτων της μεταπολίτευσης το τέλος της μεταπολίτευσης...

Ας επιστρέψουμε στο ταραγμένο καλοκαίρι του 1993, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη –τότε- να πνέει τα λοίσθια, με τον Αντρέα Παπανδρέου να βρίσκεται κοντά σε ένα θριαμβικό –όσο και απρόσμενο τρία χρόνια πριν- «come back», με το πολιτικό σκηνικό να χαρακτηρίζεται από αστάθεια και πόλωση...

Σταδιακά τον Αντ. Σαμαρά στο νέο εγχείρημα ακολουθούν βουλευτές και στελέχη της Ν.Δ., με αποτέλεσμα να απολέσει την δεδηλωμένη η κυβέρνηση Σαμαρά, να παραιτηθεί και στις εκλογές να πετυχαίνει το ΠΑΣΟΚ του Αντρέα μια θριαμβευτική νίκη.

Σε όλη την προεκλογική περίοδο ο Σαμαράς και η Πολιτική Άνοιξη υποφέρουν τα πάνδεινα, πολιτικά, επικοινωνιακά απ' την απερχόμενη κυβέρνηση Μητσοτάκη. Μέχρι επιθέσεις με κατσαβίδια και άλλα αντικείμενα... πολιτικής αντιπαράθεσης επιστρατεύονται!

Μα αντέχουν.

Με ποσοστό 4.9% η Πολιτική Άνοιξη μπαίνει στη Βουλή, με 10 βουλευτές.

Εκτός του Αντ. Σαμαρά εκλέγονται επίσης οι Ν. Οικονομόπουλος (Αχαΐα), Φ. Στεφανοπούλου (Ηλεία), Ν. Βενιζέλος (Α΄ Αθήνας), Ν. Κακλαμάνης (Α΄ Αθήνας), Α. Λεντάκης (Β΄ Αθήνας), Στ. Στεφανόπουλος (Β΄ Αθήνας), Α. Νικόπουλος (Β΄ Θεσσαλονίκης), Μ. Μαχαίρα (Α΄ Πειραιά), Κ. Παπαδημητρίου (Σέρρες).

Τον επόμενο χρόνο ο Νικ. Κακλαμάνης παραιτείται για να εκλεγεί μαζί με την δημοσιογράφο Κατ. Δασκαλάκη ευρωβουλευτής και τη θέση του πήρε ο Στ. Γιώτας,ενώ στην Πολιτική Άνοιξη προσχώρησε τότε και ο βουλευτής Σερρών της Ν.Δ. Χ. Καλαϊτζίδης.

Στις ευρωεκλογές του 1994 το νέο κόμμα έλαβε 8.7% κι εξέλεξε, όπως είπαμε, δύο ευρωβουλευτές.

Την επόμενη χρονιά, το Μάρτη του 1995, η Πολιτική Άνοιξη διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας.

Πρότεινε τον Κωστή Στεφανόπουλο, τον οποίο αποδέχτηκε ο Α. Παπανδρέου ο οποίος ήθελε να αποφύγει τις εκλογές, λόγω και της εύθραυστης κατάστασης της υγείας του.

Μα η συνέχεια για το νέο κόμμα δεν ήταν καλή, όπως ήταν το ελπιδοφόρο ξεκίνημα.

Στις εκλογές του 1996 έμεινε εκτός Βουλής συγκεντρώνοντας 2.94%, ενώ έμεινε και εκτός ευρωβουλής το 1999, με ποσοστό 2.3%.

Είχε αρχίσει η περίοδος της «πολιτικής ερήμου» για τον Αντ. Σαμαρά, ο οποίος ωστόσο διέθετε ψυχικές δυνάμεις, για να αντέξει και να επανέλθει...

Στις εκλογές του 2000 στήριξε τον Κ. Καραμανλή, ενώ στις εκλογές του 2004 ανέστειλε τη λειτουργία της Πολιτικής Άνοιξης και στήριξε ξανά τον Καραμανλή.Εξελέγη στις ευρωεκλογές που ακολούθησαν ευρωβουλευτής της Ν.Δ. και αργότεραεπανήλθε στην εσωτερική πολιτική σκηνή, αφού ο Καραμανλής τον όρισε υπουργό Πολιτισμού.

Το 2009, μετά την ήττα της Ν.Δ. έθεσε υποψηφιότητα για αρχηγός του κόμματος. Κόντρα στα προγνωστικά, με μια προεκλογική καμπάνια στηριζόμενη κυρίως στοδιαδίκτυο και απευθυνόμενος στη βάση του κόμματος και στο συναίσθημα των οπαδών της κεντροδεξιάς, κόντρα στα συστημικά ΜΜΕ, κέρδισε την βασική του αντίπαλο, την Ντόρα Μπακογιάννη, την κόρη του Κ. Μητσοτάκη, τον οποίο είχε γκρεμίσει απ' την πρωθυπουργία το 1993!

Τα γυρίσματα της ιστορίας, που λέγαμε;

Μια μικρή επίσης αναδρομή στα στελέχη τα οποία συμπορεύτηκαν με τον σημερινό πρωθυπουργό, είναι ίσως αναγκαία, αφού μάλιστα ορισμένα εξ αυτών στελεχώνουν σήμερα το επιτελείο του.

Ο Αντ. Σαμαράς ευτύχησε να έχει στενότατο συνεργάτη, γενικό διευθυντή της Πολιτικής Άνοιξης, ένα ευπατρίδη της πολιτικής και της διπλωματίας, τον αείμνηστο Μαν. Καλαμίδα, που έφυγε πολύ πρόωρα απ' τη ζωή.

Το ίδιο πρόωρος ήταν ο χαμός ενός άλλου «εξ απορρήτων» συνεργάτη του στα πρώτα βήματα του νέου κόμματος, του Γ. Ψαλτάκη.

Σημαντικότατος στην πρώτη περπατησιά της Πολιτικής Άνοιξης, ήταν ο ρόλος ενός άλλου στενού φίλου του, ο οποίος εξέφραζε την αντίσταση ενάντια στη χούντα του 1967-1974, του Α. Λεντάκη, που επίσης έφυγε, όπως κι ένας άλλος πολύτιμος φίλος του, ο Στ. Στεφανόπουλος.

Την πρώτη Γενική Διεύθυνση του νέου κόμματος στελέχωναν και οι Δημ. Σταμάτης (ο εξ Αιτωλοακαρνανίας), Γ. Συμπιλίδης, Στ. Σφακιανάκης, Σωτ. Κωστάκος (μετέπειτα πρόεδρος του ΟΠΑΠ, επί Καραμανλή), Ι. Καλαϊτζίδης.

Σύμβουλος και στενότατος συνεργάτης του ήταν ο εκ Θεσσαλονίκης Δημ. Σταμάτης,ενώ στο επιτελείο του ήταν ακόμα ο Ν. Τσαγκανέλης, ο Δημ. Μαθιόπουλος (πρώην πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ), ο Θ. Μπεχράκης, ο Θ. Βάρδας.

Πάρα πολύ κοντά του, σε ρόλους συμβούλων και στενών συνεργατών, ήσαν οι σημερινοί συνεργάτες του Γ. Μουρούτης, Κ. Μπούρας.

Αφανώς σύμβουλοί του ήταν ακόμα ο στενός συνεργάτης του σήμερα Χρ. Λαζαρίδηςκαι ο Κ. Νικολάου.

Να σημειώσουμε επίσης, ότι οι σημερινοί βουλευτές Π. Χαϊκάλης (των Ανεξάρτητων Ελλήνων), Στ. Παναγούλης (του ΣΥΡΙΖΑ), Μ. Σαλμάς (της Ν.Δ.), Κ. Μαρκόπουλος(ανεξάρτητος) υπήρξαν στελέχη και υποψήφιοι της Πολιτικής Άνοιξης.

Μεταξύ επίσης των πρώτων στελεχών της Πολιτικής Άνοιξης ήσαν οι Ελ. Μπεσμπέα, Κ. Σινάνογλου, Γ. Γκίκα, Ε. Βαχαβιόλου, Δ. Σταμενίτης, Δ. Καραχάλιος, Π. Αλεβίζος, Αντ. Αντωνιάδης, Μ. Δαγρές, Ι. Ολύμπιος, Γρ. Τσιμογιάννης, Στ. Ζάνας, Κ. Νίκας.

Κάπως έτσι γράφτηκε ένα σημαντικό κομμάτι της μεταπολιτευτικής Ιστορίας μας, με κεντρικό πρόσωπο τον σημερινό πρωθυπουργό, πρωθυπουργό του «τέλους της μεταπολίτευσης»...

Είκοσι έτη μετά...