Θύμησες απ’ το Ωνάσειο…
Τέτοιες μέρες, πριν δεκαεννιά χρόνια, ξεκινούσε μια απ’ τις σημαντικότερες περιόδους της μεταπολιτευτικής μας ιστορίας, μια περίοδος που ενδεχομένως άλλαξε το ρου των γεγονότων και των εξελίξεων κι έχει ασφαλώς τις παρενέργειές της και στο σήμερα.
Στις 20 Νοέμβρη του 1995 (ημέρα Δευτέρα) ο τότε πρωθυπουργός Αντρέας Παπανδρέου εισήχθη επειγόντως στο Ωνάσειο, με βαριά λοίμωξη του αναπνευστικού. Η ήδη εύθραυστη υγεία του είχε επιβαρυνθεί απ’ την «περιπέτεια της Πάτμου», καθώς και απ’ τη μεγάλη αμφισβήτηση που δέχονταν απ’ την «ομάδα των τεσσάρων» (Σημίτης, Βάσω Παπανδρέου, Αυγερινός, Πάγκαλος).
Λίγες μόλις μέρες πριν την 20η Νοέμβρη, σε μια θυελλώδη συνεδρίαση της Κ.Ε. ο Αντρέας είχε προκαλέσει τους τέσσερις «αν θέλουν ας κάνουν κόμμα κι ας έρθουν να μετρηθούμε». Ήταν τότε που η Βάσω διέσχισε την αίθουσα όπου συνεδρίαζε η Κ.Ε. κι έδωσε ένα ιδιόχειρο σημείωμα στον Αντρέα προκαλώντας την στενάχωρη αντίδρασή του.
Ήταν τότε που αποχώρησε απ’ το ΠΑΣΟΚ ο Δημ. Τσοβόλας διαβλέποντας πού οδηγούνταν τα πράγματα, αφού όλο το διαπλεκόμενο μιντιακό κι επιχειρηματικό σύστημα «είχε πέσει» να στηρίξει τους τέσσερις για να κερδίσουν τη μάχη της διαδοχής στο ΠΑΣΟΚ.
Όλο το σαββατοκύριακο που είχε προηγηθεί ο τότε πρωθυπουργός ήταν σε άσχημη κατάσταση, με πυρετό και δύσπνοια. Μα δεν ήθελε ούτε να ακούσει για είσοδο σε νοσοκομείο.
Αλλά τη Δευτέρα το πρωί ο Δημ. Κρεμαστινός ήταν κατηγορηματικός: «Πρόεδρε, αν δεν πάμε σε νοσοκομείο, κινδυνεύει άμεσα η υγεία σου».
Με βαριά καρδιά ο Αντρέας συμφώνησε. Αλλά ακόμα κι όταν άρχισε να ετοιμάζεται για το νοσοκομείο είπε στη σύζυγό του: «Λες Δήμητρα να θέλουν κάποιοι να με ακυρώσουν»;
Σε κάθε περίπτωση διέβλεπε ότι δεν επρόκειτο για μια απλή περιπέτεια. Διέβλεπε ότι σε λίγο τίποτα δεν θα ήταν όπως πριν…
Διέβλεπε ότι ήταν πιθανό να τρέξουν εξελίξεις εκτός των δικών του σχεδιασμών, που ήταν μια διαδοχή ελεγχόμενη απ’ τον ίδιο, μέσω ενός ανοιχτού, δημοκρατικού συνεδρίου.
Και είχε δίκιο στους φόβους του.
Έδωσε μια τιτάνια μάχη για τη ζωή. Παραμονή των Χριστουγέννων οι γιατροί προετοίμασαν την οικογένεια «για το χειρότερο».
Είχα ζήσει δημοσιογραφικά όλη εκείνη την περίοδο, μέχρι τις 21 Μάρτη του ’96 που ο Αντρέας, πληγωμένο θηρίο, βγήκε απ’ το Ωνάσειο κι έζησε για άλλους τρεις μήνες…
Ανήμερα των Χριστουγέννων το θαύμα είχε γίνει!
Από κει που ήταν ξεγραμμένος «ξανάρθε στη ζωή», γεμίζοντας με δάκρυα χαράς όσους τον αγαπούσαν και… αγωνία τους «άσπονδους».
Θυμάμαι ότι τις πρώτες μέρες του Ωνασείου είχε αποδοκιμαστεί ο Κ. Σημίτης από συγκεντρωμένους έξω απ’ το νοσοκομείο οπαδούς του ΠΑΣΟΚ. Δεν του συγχωρούσαν την έξω από κανόνες πολιτικής ηθικής αμφισβήτηση του Αντρέα…
Κέρδισε λοιπόν τη μάχη –προσωρινά- αλλά οι εξελίξεις είχαν δρομολογηθεί, αφού όλοι (ακόμα και οι στενότεροι φίλοι του, όπως ο Αντ. Λιβάνης) είχαν αντιληφθεί –και τους το είπαν και οι γιατροί- ότι πλέον δεν θα ήταν σε θέση να ασκεί τα καθήκοντα του πρωθυπουργού.
Σε δραματικές συνεδριάσεις του Ε.Γ. αποφασίστηκε ότι θα έπρεπε να δρομολογηθούν οι διαδικασίες της διαδοχής.
Απέμενε η σύμφωνη δική του θέση. Το βαρύ φορτίο να τον πείσουν ανέλαβαν η Δήμητρα, ο Αντ. Λιβάνης και γιατροί της εμπιστοσύνης του.
Στις 15 Γενάρη έλαβε την ιστορική απόφαση, παραμένοντας πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Και τρεις μέρες αργότερα, στις 18 Γενάρη, ο Κ. Σημίτης (ειρωνεία της ιστορίας…) ήταν ο διάδοχός του, κερδίζοντας τους Γερ. Αρσένη, Α. Τσοχατζόπουλο και Γ. Χαραλαμπόπουλο.
Και λέμε «ειρωνεία της ιστορίας», επειδή ακριβώς την προηγούμενη μέρα ο Αντρέας είχε ζητήσει απ’ τους Αντ. Λιβάνη και Κ. Λαλιώτη να λειτουργήσουν ώστε να μην κερδίσει ο Σημίτης τη μάχη της διαδοχής. Τώρα, το πώς γράφτηκε το δραματικό παρασκήνιο εκείνων των ημερών (και νυχτών…) θα το αναφέρουμε άλλη φορά…
Και λέμε επίσης «ειρωνεία της ιστορίας», επειδή ο διάδοχος του Αντρέα ήταν αυτός ο οποίος μετάλλαξε πολιτικά και ιδεολογικά το ΠΑΣΟΚ, το έκανε μηχάνημα του διαπλεκόμενου συστήματος, το μεταμόρφωσε, το αποϊδεολογικοποίησε, το μετατόπισε δεξιά και όλο πιο δεξιά…
Τα «απόνερα» εκείνων των γεγονότων τα βιώνει και σήμερα το Κίνημα που ίδρυσε ο Αντρέας, με τρόπο δραματικό, που ίσως σηματοδοτεί το και τυπικό του τέλος…