Το ιστορικό έτος 2015

Το 2013 δείχνει το χειρότερο έτος από το σύνολο των χρόνων με τα Μνημόνια. Το βάθος της ύφεσης, για έκτη συνεχή χρονιά, ο στενότερος κύκλος χρήματος και ρευστότητα μετά τα μέτρα, με υψηλή ύφεση και περιορισμένη προοπτική ανάκαμψης. Η Ευρώπη από την άλλη πλευρά, θα βρίσκεται σε μια φάση αναζήτησης, της επόμενης μέρας, με τον Βορρά να συγκρούεται με τον νέο άξονα του Νότου. Οι γερμανικές εκλογές, η πολιτική αστάθεια στο Νότο, τα δεδομένα της νέας προεδρίας στην Αμερική, η Αραβική Άνοιξη στο «μέτωπο» του Ισλάμ, η κάθοδος των Ρώσων και των Κινέζων στη Μεσόγειο, είναι παράγοντες που θα συσχετισθούν με την πορεία ενοποίησης ή διάλυσης της Ευρώπης.

Επιπτώσεις από το όλο αυτό περιβάλλον έντασης θα υπάρξουν και στην Ελλάδα. Στο πολιτικό επίπεδο, σε σχέση με την ευστάθεια της κυβέρνησης συνασπισμού ή το ενδεχόμενο εκλογών. Στο οικονομικό επίπεδο ως προς το νέο τραπεζικό περιβάλλον, αφού η ανακεφαλαιοποίηση θα έχει προχωρήσει, αλλά και οι νέοι όμιλοι θα έχουν διαμορφωθεί σε τελική φάση. Το ερώτημα που έχει τεθεί και θα κριθεί μέσα στους επόμενους 12 μήνες, είναι το κατά πόσον θα συνεχίσει να λειτουργεί , με αποφασιστικές αρμοδιότητες το τεχνικό επίπεδο της τρόικας ή όλα θα περάσουν στο πολιτικό και ανώτερο τεχνικό επίπεδο, αυτό του Eurogroup. Από πλευράς επιχειρήσεων και μέσου νοικοκυριού, η καταστροφή που άρχισε από το 2009-2010, θα έχει συντελεστεί. Τα εισοδήματα, οι τζίροι και η αξία των asset, θα έχουν αποπληθωρίσει ή καταρρεύσει, στην πραγματική οικονομία. Τα distress funds, θα βρίσκονται στο επίκεντρο, οι εταιρείες real estate του εξωτερικού , αλλά και του εσωτερικού , θα σαρώνουν την αγορά και ενδεχομένως να έχουμε και εισροή κεφαλαίων, ελληνικών και ξένων, αλλά όχι για να «παρκάρουν» στις ελληνικές τράπεζες, αλλά να χρησιμοποιηθούν για εξαγορές, συγχωνεύσεις, αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου. Ήδη το χρηματιστήριο από τους τελευταίους μήνες του 2012, προδιαγράφει το κλίμα που θα επικρατήσει το 2013.

Το 2014 είναι μια ιδιαίτερη χρονιά για την Ελλάδα. Στο πρώτο εξάμηνο αναλαμβάνει την προεδρία της Ε.Ε. Έτσι από τη μία δεν μπορεί να έχει το προφίλ της χρεοκοπημένης και διεφθαρμένης χώρας, ενώ η ίδια η Ένωση θα πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει την προοπτική της. Άρα στην αφετηρία του 2014, δίδεται η ευκαιρία στην Ελλάδα να αναβαθμίσει το προφίλ της. Στο β' εξάμηνο θα μπορούσαμε , άσχετα με τις εξελίξεις που θα έχουν προηγηθεί, να υπολογίζουμε στην ανάταξη και την αφετηρία της ανάκαμψης για τη χώρα και την οικονομία.

Η προοπτική από μόνη της δεν είναι προκαθορισμένα αισιόδοξη ή απαισιόδοξη. Γιατί στο κατώφλι του 2015, δεν μπορούμε να προδικάσουμε τι Ελλάδα θα έχουμε. Μια Ελλάδα, Γερμανικό κρατίδιο του Νότου, με Ειδικές Οικονομικές Ζώνες, όπου θα δεσπόζουν οι γερμανικοί όμιλοι και οι στρατηγικές τους και με τους Έλληνες στο 40% της ιδιοκτησίας τους και εισοδήματα πολύ χαμηλότερα και από εκείνα του 2000, στο κατώφλι του ευρώ ή μια Ελλάδα που θα έχει προοπτική στο ευρώ, καλύπτοντας όμως κάποια κριτήρια ευημερίας , που σχετίζονται με την καθημερινότητα από τα τέλη της δεκαετίας του '70 και μετά; Πέραν αυτών άγνωστη παράμετρος παραμένει το για ποια Ευρώπη θα μιλάμε το 2015. Αλλά και οι γεωπολιτικές ισορροπίες στη Μεσόγειο, μέρος των οποίων είναι η Ελλάδα, που θα καθορίσουν όχι μόνον την οικονομική της κατάσταση, αλλά θα επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό και το επίπεδο ευημερίας της. Μαζί με τις διεθνείς σχέσεις της.

Τι θα συμβεί στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό μέχρι το 2015; Είναι παραπάνω από εμφανές ότι το πολιτικό και θεσμικό σύστημα της χώρας δεν έχει αντοχές , ούτε δημιουργεί προσδοκίες. Το πιθανότερο είναι να υπάρξει συνολική ανατροπή είτε μέσα από ευρεία κοινωνική αναταραχή είτε με την εμφάνιση και νέων κομμάτων, που θα επηρεάσουν σημαντικά όχι μόνον την ατζέντα, αλλά και τη συνολική θεώρηση πραγμάτων για την Ελλάδα.