Αποκλειστικό: Το Newsbomb.gr στη Σμύρνη – Πώς δρουν τα κυκλώματα των διακινητών (pics)
Την ώρα που στην Ειδομένη χιλιάδες πρόσφυγες στοιβάζονται λόγω των κλειστών συνόρων και προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα στη λάσπη και τις κακές καιρικές συνθήκες, την ώρα που στο λιμάνι του Πειραιά, τα ελληνικά νησιά και το κέντρο της Ελλάδας ξεμένουν χιλιάδες μετανάστες, στην Τουρκία οι διακινητές συνεχίζουν ακάθεκτοι το έργο τους, βάζοντας στις βάρκες οικογένειες προσφύγων και μετανάστες, αφού πρώτα τους ξεζουμίζουν οικονομικά και ηθικά.
Αποστολή Σμύρνη - Μαρία Γιαχνάκη
Όταν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Αχμέτ Νταβούτογλου έδιναν τα χέρια για την επικαιροποίηση της συμφωνίας επανεισδοχής προσφύγων στην Τουρκία, όταν συμφωνούσαν και δήλωναν ότι δεν θα αφήσουν το Αιγαίο να γίνεται «αποθήκη ψυχών», τα κυκλώματα Τούρκων στην Σμύρνη συνέχιζαν να κάνουν αυτό που ήξεραν καλά: Να υπόσχονται ένα πετυχημένο ταξίδι για την Ελλάδα λέγοντας ψέματα ότι τα σύνορα είναι ανοικτά και ότι γρήγορα θα φτάσουν στον προορισμό τους.
Τα οργανωμένα κυκλώματα δεν σταμάτησαν λεπτό να βλέπουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ως σίγουρη πηγή χρημάτων μέχρι να τους πάρουν και την τελευταία λίρα ή ευρώ δίνοντας ψεύτικες υποσχέσεις ότι όλα θα τελειώσουν γρήγορα.
Ένα δίκτυο αδίστακτων Τούρκων συνεχίζει να δρα στην Σμύρνη με την ανοχή της Τουρκικής κυβέρνησης και της αστυνομίας, υποχρεώνοντας τους πρόσφυγες να περάσουν από όλα τα στάδια που έχουν οι ίδιοι σχεδιάσει.
Ξενοδόχοι, καταστηματάρχες, οδηγοί, εστιάτορες, αστυνομικοί, τουριστικά γραφεία και άνεργοι νεαροί εργάζονται για «διακινητές ανθρωπίνων ψυχών» πατώντας πάνω στις ελπίδες τους να περάσουν στην Ελλάδα.
Μπασμανέ, ιστορικό κέντρο Σμύρνης
Το ιστορικό κέντρο της Σμύρνης έγινε καταφύγιο για οικογένειες και παιδιά που προέρχονται από την Συρία και το Ιράκ. Έγινε το σπίτι πολλών Αφγανών που διώχθηκαν από τους Ταλιμπάν και το κέντρο δράσης Πακιστανών που τα βράδια δρουν εναντίον των άλλων προσφύγων και γίνονται ο τρόμος των περαστικών.
Μετά την απαίτηση του Αχμέτ Νταβούτογλου για χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δόθηκε εντολή να καθαρίσουν οι πλατείες και οι δρόμοι του ιστορικού κέντρου και οι πρόσφυγες να βρουν καταλύματα σε πανδοχεία και σπίτια της περιοχής. Τους απαγορεύτηκε την ημέρα να κυκλοφορούν ελεύθερα παρά σε ορισμένα σημεία που τους έχουν υποδείξει και μόνο το βράδυ έχουν ελευθερία κινήσεων.
Πολλοί από τους πρόσφυγες αναγκάζονται να πληρώνουν απίστευτα ποσά για την επιβίωσή τους στο κέντρο της Σμύρνης:
«Πληρώνουμε ακόμη και τα ξενοδοχεία που υποτίθεται μας φιλοξενούν δίνοντας περίπου 50 ευρώ την ημέρα για κάθε δωμάτιο. Ήδη η οικογένειά μου μένει 20 μέρες δηλαδή έχουμε ήδη πληρώσει 1000 ευρώ» μου λέει μια Σύρια μητέρα που έχει μαζί της τρία παιδιά. «Πληρώνουμε το φαγητό μας και οτιδήποτε άλλο χρειαστούμε, πέφτουμε θύματα αισχροκέρδειας και εκμετάλλευσης.»
Όταν τους τελειώνουν τα χρήματα, τότε τους επιβιβάζουν στις βάρκες και τους στέλνουν στην Ελλάδα για να συνεχίσουν το ταξίδι τους αν ωστόσο φτάσουν αφού έχουν ήδη πληρώσει και περίπου 1800 ευρώ το άτομο για την μεταφορά.
Μητέρες από την Συρία ζητιανεύουν τα βράδια στους δρόμους της Σμύρνης ή πουλούν ότι έχουν και δεν έχουν, ενώ κάποιες άλλες πουλούν κουλούρια και χαρτομάντιλα για να μαζέψουν χρήματα. Πολλές από αυτές αναγκάζονται, μάλιστα, να εκδίδονται και άλλες γίνονται προαγωγοί νεαρότερων κοριτσιών αφού τα χρήματά τους δεν φτάνουν να συνεχίσουν το ταξίδι της σωτηρίας τους.
Το ταξίδι τους αρχίζει από τον σιδηροδρομικό σταθμό Μπασμανέ όπου πίσω από το κτίριο βρίσκεται το τζαμί της πλατείας. Στην αυλή του, μετανάστες και πρόσφυγες περιμένουν να πάρουν οδηγίες για το τι θα κάνουν και που μπορούν να απευθυνθούν για να σχεδιάσουν το ταξίδι τους.
Εκεί συναντά κανείς άτομα όλων των ηλικιών. Φανερά εκνευρισμένοι οι νεώτεροι με κατακόκκινα μάτια από την αϋπνία, είναι έτοιμοι να ξεσπάσουν την οργή τους για τον χειρισμό των δουλεμπόρων που τους εξαπατούν ζητώντας διαρκώς περισσότερα χρήματα, για να τους δώσουν προτεραιότητα στις αναχωρήσεις.
Ο Σάεντ είναι ένας από τους πολλούς νέους που έχει ήδη τρεις εβδομάδες στην Σμύρνη και κάθε μέρα περιμένει να τον ειδοποιήσουν να φύγει.
«Είμαστε κολλημένοι εδώ και μας κοροϊδεύουν. Εξυπηρέτησαν πρώτα όλο το Πακιστάν και μετά πήραμε σειρά εμείς. Αν θέλουμε να φύγουμε νωρίτερα ζητούν και άλλα λεφτά. Που να τα βρούμε;»
Λίγο πιο κάτω αριστερά του τζαμιού στην κεντρική πλατεία που συνορεύει με τον δρόμο του σταθμού, ένα σωσίβιο τοποθετημένο στο δρόμο είναι το σημείο αναφοράς των μεταναστών και των προσφύγων που φθάνουν στη Σμύρνη. Πλησιάζουν το σωσίβιο, περιμένουν για λίγα λεπτά ώσπου κάποιος από το κύκλωμα των διακινητών τους πλησιάζει, τους ενημερώνει για το κόστος της μεταφοράς και για το επόμενο σημείο που πρέπει να επισκεφθούν ώστε να πληρώσουν και να πάρουν άλλες οδηγίες.
Στην πλατεία αυτή μάλιστα συναντά κανείς, στο καφενείο πίσω από το σωσίβιο, όλους αυτούς που έχουν ολοκληρώσει την διαδικασία και περιμένουν να πάρουν το σήμα αναχώρησης.
Μετά πρέπει να επισκεφθούν το γραφείο των διακινητών της πόλης στο οποίο θα πληρώσουν τα ποσά που πρέπει για να εγγραφούν στις λίστες και να πάρουν οδηγίες για το που θα μείνουν ώσπου να τους ειδοποιήσουν ότι φεύγουν.
Αφού λοιπόν πληρώσουν τον πληροφοριοδότη που τους βρίσκει στο τζαμί, τον πληροφοριοδότη που συναντούν στο σημείο της σωσίβιας λέμβου και τον συνεργάτη των διακινητών στο γραφείο της πόλης, τότε παίρνουν ένα κατάλυμα το οποίο πληρώνουν καθημερινά, φροντίζουν για το φαγητό τους το οποίο πληρώνουν επίσης καθημερινά και τελικά φθάνουν να μένουν εκεί για έναν μήνα ώσπου να τους δώσουν θέση για να φύγουν.
Όταν έρχεται η ώρα της αναχώρησης, αγοράζουν σωσίβια από τα μαγαζιά της Σμύρνης τα οποία έχουν θησαυρίσει από τις πωλήσεις και στοιβάζονται σε αυτοκίνητα, κλούβες για να μεταφερθούν στις περιοχές που βρίσκονται οι βάρκες.
Ντίκιλι και Τσεσμέ: Συνεχίζουν οι επιβιβάσεις στις βάρκες για την Ελλάδα.
Οι περιοχές Τσεσμέ και Ντίκιλι είναι διαρκώς στα σχέδια των Τούρκων. Από αυτά τα σημεία φεύγουν οι βάρκες. Από το Τσεσμέ για την Χίο και από το Ντίκιλι για την Μυτιλήνη.
Οι δουλέμποροι έχουν πάρει διαταγή από ανώτερα κλιμάκια να διώχνουν πρώτα τους μετανάστες, παρά την εξέλιξη της επανεισδοχής. Συνήθως οι οικογένειες με παιδιά φεύγουν αργότερα από αυτούς διότι αφήνουν περισσότερα χρήματα στην περιοχή.
Μετανάστες από το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές έχουν άριστη σχέση με την αστυνομία η οποία τους βοηθάει να έχουν καλύτερη αντιμετώπιση από τους διακινητές λόγω των χρημάτων που δίνουν για «μπαξίσι».
Η διακίνηση γίνεται μετά τα μεσάνυχτα
Ξαφνικά τους ειδοποιούν ότι θα φύγουν από την Σμύρνη. Μαζεύονται πολύ γρήγορα. Στοιβάζονται μέσα σε αυτοκίνητα χωρίς παράθυρα και ταξιδεύουν σε ένα μέρος πιο κοντινό στην παραλία από όπου θα πάρουν την βάρκα για να φύγουν .
Αφού παραμείνουν κι εκεί για κάποιες μέρες, έρχεται η ώρα που θα μπουν στην βάρκα της σωτηρίας τους ή του θανάτου τους όπως έχει αποδειχθεί.
Ο Κενάν ένας από τους γνωστούς διακινητές προσφύγων ίσως και ο πιο σκληρός στις διαπραγματεύσεις δεν φοβάται να μου μιλήσει χωρίς βέβαια να δείξει το πρόσωπό του στην κάμερα. Στην αρχή η επιθετικότητά του ήταν ανησυχητική αλλά στην πορεία οι λίγες του δηλώσεις εμφάνισαν έναν άνθρωπο χωρίς αναστολές.
Σαφώς δεν θέλησε να μου απαντήσει στο αν ο ίδιος είναι μέσα στην ομάδα των διακινητών που πριν τις μεταφορές των προσφύγων στις βάρκες ζητάει από τις γυναίκες να εκδίδονται για χρήματα όταν χρειαστεί παίρνοντας τα ποσοστά του.
«Δεν κάνω τίποτα με το ζόρι για κανέναν. Μόνοι τους έρχονται και ζητούν να φύγουν. Εμείς πώς θα ρισκάρουμε χωρίς να πληρωθούμε; Εγώ απασχολώ τόσα άτομα τα οποία χρησιμοποιούν τις βάρκες, επιβιβάζουν τον κόσμο μέσα σε αυτές, πώς θα τους πληρώσω χωρίς να πληρωθώ; Όσο για τους πνιγμούς εμείς τους εξηγούμε ότι μέσα στην θάλασσα πάντα υπάρχει κίνδυνος να πνιγούν. Όμως εκείνοι ελπίζουν ότι δεν θα συμβεί σε αυτούς. Αυτή την στιγμή δεν έχουμε ενημερωθεί από τους συνεργάτες μας ότι πρέπει να σταματήσουμε την διακίνηση διότι για μας ισχύει ότι ίσχυε πριν. Ξέρουμε ότι κάνουμε κάτι εκτός νόμου αλλά εδώ ο νόμος αν θέλει ξέρει πως να μας σταματήσει».
Η διαδρομή από την Σμύρνη στο Τσεσμέ είναι περίπου μία ώρα κι ένα τέταρτο και προς το Ντίκιλι μιάμισι ώρα. Όλη αυτήν την ώρα οι πρόσφυγες στριμωγμένοι μέσα σε αυτοκίνητα χωρίς να μπορούν να δουν έξω και χωρίς να μπορούν να αναπνεύσουν ταξιδεύουν έχοντας την ελπίδα για μια καλύτερη τύχη ενώ κάποιοι από αυτούς έχουν πάντα στο μυαλό τους και την αποτυχία της προσπάθειας που κάνουν για μια καλύτερη ζωή. Όμως κανείς τους δεν κάνει πίσω αφού η Ελπίδα, όπως λένε, πεθαίνει τελευταία.
Φτάνοντας στα παράλια φορούν τα σωσίβιά τους και παίρνουν μια θέση στην πλαστική βάρκα με σφιγμένη την καρδιά και την αγωνία ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους. Θα φτάσουν στην Ελλάδα; Θα φτάσουν όλοι; Και όταν φτάσουν, τα πράγματα θα είναι καλύτερα ή θα ζήσουν γι άλλη μια φορά το μαρτύριο.
Η επιβίβαση στις βάρκες συνεχίζεται από το Τσεσμέ και το Ντίκιλι και στις εικόνες που σας παρουσιάζουμε είναι ξεκάθαρο ότι πρόσφυγες και μετανάστες δεν κάνουν πίσω από τις ειδήσεις των κλειστών συνόρων της Βαλκανικής Oδού αλλά επιμένουν να έρχονται στην Ελλάδα.
Δείτε φωτογραφίες από την αποστολή στη Σμύρνη στην παραπάνω Gallery του Newsbomb.gr
