ΕΡΕΥΝΑ - ΣΟΚ
Κακοποιήσεις ανηλίκων στην Ελλάδα: Ο νόμος της σιωπής - Έρευνα σοκ του Newsbomb.gr
Οι φρικιαστικές αποκαλύψεις για βιασμούς και ζητήματα σεξουαλικής κακοποίησης που ήρθαν στην επιφάνεια τα τελευταία χρόνια είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, καθώς δεκάδες είναι εκείνες οι περιπτώσεις που δεν αποκαλύπτονται ποτέ. Η γνωστή δικηγόρος Σοφία Νικολάου αποκαλύπτει στο Newsbomb.gr τα νούμερα και τα στοιχεία της ντροπής για τις κακοποιήσεις ανηλίκων τα τελευταία χρόνια
Ο βιασμός είναι η πιο ακραία μορφή σεξουαλικής κακοποίησης που μπορεί να υποστεί ένα άτομο. Τα θύματα βιώνουν σιωπηλά τις επιπτώσεις των κακοποιήσεων και τις χρόνιες «χαρακιές» που αφήνουν στο σώμα και στην ψυχή τους. Οι βιασμοί και οι σεξουαλικές κακοποιήσεις ανήλικων παιδιών από τους γονείς τους και από άτομα του στενού οικογενειακού περιβάλλοντός τους που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη και ανέδειξαν την παντελή απουσία του κράτους Πρόνοιας.
Βόλος: Σοκάρουν οι αποκαλύψεις για τον ιερέα που ασέλγησε σε 11χρονη
Οι ειδικοί εκτιμούν πως οι βιασμοί, οι αποπλανήσεις και οι ασέλγειες σε βάρος ανήλικων παιδιών, ήταν περισσότερες κατά το παρελθόν, αλλά δεν γίνονταν γνωστές οι περιπτώσεις καθώς δεν καταγγέλλεται πάντα λόγω κυρίως του φόβου για την κοινωνική αντίδραση απέναντι στο θύμα και το φόβο του στιγματισμού.
Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ο βιασμός συμβαίνει σε κάποιον άγνωστο, σε σκοτεινό και ύποπτο μέρος... Λάθος! συμβαίνει το αντίθετο... Οι βιασμοί συνήθως συμβαίνουν από γνωστά και οικεία στο θύμα, πρόσωπα.
Λαμία: Ενώπιον του δικαστηρίου ο δικηγόρος που φέρεται να ασελγούσε στα εγγόνια του
Σε αρκετές περιπτώσεις για μήνες ολόκληρους η ελληνική κοινωνία παρακολουθούσε τις αποκαλύψεις για τα ειδεχθή τους εγκλήματα των «δράκων» που προκάλεσαν πόνο σε αρκετές οικογένειες. Οδηγήθηκαν στη φυλακή και σήμερα έχουν αποφυλακιστεί.
Η «γκρίζα ζώνη» των βιασμών ή αλλιώς, πως η αυτοενοχοποίηση του θύματος και της οικογένειάς του οδηγεί στην αποενοχοποίηση του δράστη.
Η δικηγόρος κυρία Σοφία Νικολάου μας αποκαλύπτει τα στοιχεία της ντροπής
Μια προσωπική μαρτυρία
Η Μαρία στεκόταν εκεί. Απέναντί μου. Στην καρέκλα για τους πελάτες του γραφείου μου. Στη διπλανή, ο «σύντροφός» της. Σε μερικές ημέρες, θα γινόταν το Δικαστήριο, το οποίο θα έκρινε εάν ο άνθρωπος αυτός την είχε βιάσει. Πράγματι, οι άνθρωποι αυτοί είχαν υπάρξει ζευγάρι. Όμως, εκείνη, κάποια στιγμή, αποφάσισε πως ήθελε να χωρίσουν. Εκείνος επέμεινε. Χρησιμοποίησε βία και ήρθε σε σεξουαλική επαφή μαζί της, χωρίς τη συγκατάθεσή της. Σκοπός της συνάντησης ήταν να μάθουν τι πρέπει να πουν στο Δικαστήριο για να τον… βοηθήσει να αθωωθεί. Άλλο ένα σταυροδρόμι για τον δικηγορικό επαγγελματικό βίο: Πρέπει άραγε να ελέγξεις, εάν η βούληση αυτής της φανταστικής Μαρίας είναι αληθινή; Γιατί αποζητάει την αθώωση του ανθρώπου που πριν ένα χρόνο κατήγγειλε για βιασμό;
Η «γκρίζα ζώνη»
Στη θεωρία της εγκληματολογίας, υφίσταται μία πολύ σημαντική έννοια: Η έννοια της «γκρίζας ζώνης» των εγκλημάτων. Αφορά εκείνα τα εγκλήματα που γίνονται, αλλά δεν λέγονται, δεν καταγγέλλονται. Είναι ένας αριθμός μη ιχνηλατημένος και αφορά σε πληθώρα αδικημάτων. Κορυφαίο στη λίστα, ο βιασμός. Όταν, δε, έχουμε να κάνουμε με ανήλικα θύματα, ο αριθμός αυτός ακουμπάει, δυστυχώς, το «απόλυτο» - 3 στα 4 ανήλικα κορίτσια και 9 στα 10 αγόρια δεν μιλούν για «αυτό» που συνέβη.
Σε ανώνυμες έρευνες, που διεξάγονται κατά καιρούς, πάνω από το 10% των γυναικών απαντά ότι έχει πέσει θύμα βιασμού, ενώ περίπου το 40% ότι έχει πέσει θύμα απόπειρας. Αναζητώντας, όμως, επίσημα στοιχεία για τα καταγεγραμμένα περιστατικά, συνειδητοποιείς ότι, αν και από το 2010 κι εντεύθεν σημειώνεται μία σταδιακή πτώση, το 2013 παρατηρείται μία αύξηση του αριθμού των περιστατικών βιασμού γυναικών.
Το 2010 καταγγέλλονται περίπου 220 περιστατικά, το 2011 περίπου 180, για να μείνουν σταθερά εκεί μέχρι το 2013, οπότε και αρχίζουν να παίρνουν την ανιούσα:
Από το 2013 ως το 2016 αυξάνονται οι καταγγελίες κατά 26% και 8% από το 2015 στο 2016. Το 2017 φτάνουμε να έχουμε περίπου 200 καταγγελίες, με τα πρώτα στοιχεία του 2018 (α’ εξάμηνο μέχρι στιγμής), να δείχνουν ότι και πάλι δεν θα απέχουμε πολύ από το παραπάνω νούμερο: Σύμφωνα με τα πρώτα επίσημα στοιχεία της Αστυνομίας, έχουν καταγραφεί περίπου 65 περιστατικά τετελεσμένου βιασμού και 25 εν αποπείρα. Εξ αυτών, η Αστυνομία δηλώνει πως εξιχνίασε τα 76.
Όταν η υπόθεση πηγαίνει στα παιδιά, η κατάσταση είναι απογοητευτική:
Περίπου 150 υποθέσεις τον χρόνο διερευνώνται από την Αστυνομία. Ειδικά, όμως τα τρία τελευταία χρόνια βρισκόμαστε σταθερά αρκετά πάνω από αυτόν τον μέσο όρο. Το 2016 σημειώθηκαν 106 περιστατικά αποπλάνησης και 64 περιστατικά βιασμού. Το 2017 ο αριθμός ήταν 84 και 73 αντίστοιχα. Το πρώτο τετράμηνο του 2018 είχαμε ήδη φτάσει στα 25 καταγεγραμμένα περιστατικά, με τον αριθμό αυτό να δείχνει ότι ακόμα μια χρονιά προφανώς έκλεισε πολύ πάνω από τον μέσο όρο.
Το συγκλονιστικό, όμως, είναι ότι, όπως προκύπτει από την συνδυασμένη απεικόνιση των στατιστικών στοιχείων, τα περιστατικά στους βιασμούς γυναικών είναι πάνω από 4.000 κατ’ έτος, ενώ στους ανηλίκους είναι πολύ πιθανό ο αριθμός να είναι επίσης πολλαπλάσιος των τελικά καταγγελλομένων, δημιουργώντας, όπως προαναφέραμε, στο έγκλημα του βιασμού μία αχανή «γκρίζα ζώνη» και απονέμοντας στην Ελλάδα το «παράσημο» του χαμηλότερου δείκτη/αναλογικού ποσοστού καταγεγραμμένων βιασμών στην Ευρώπη. Στόματα ερμητικά κλειστά, εγκληματίες ατιμώρητοι.
Γιατί δεν τους καταγγέλλουμε;
Γιατί, όμως, η φανταστική Μαρία του αρχικού μας παραδείγματος, αλλά και η κάθε φανταστική Μαρία ή η οικογένειά της, αν η Μαρία είναι ανήλικη, δεν στέργουν να αποδώσουν στη Δικαιοσύνη τον κάθε εγκληματία του είδους; Γιατί να πρέπει να βοηθούν στην μεγέθυνση αυτής της γκρίζας ζώνης, σε ένα από τα πλέον ειδεχθή αδικήματα;
Οι έρευνες καταδεικνύουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό ενήλικων θυμάτων νιώθει ενοχές (!) κι ένα ακόμα μεγαλύτερο ντροπή. Στους ανηλίκους, η κυρίαρχη αιτία είναι ο φόβος.
Ο δείκτης, όμως, που πρέπει να μας θορυβήσει περισσότερο είναι εκείνο το 90% των ενήλικων θυμάτων, που δεν καταγγέλλουν το περιστατικό, διότι «δεν έχουν την παραμικρή εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα». Το έλλειμμα αυτό εμπιστοσύνης έχει δύο πτυχές: Η πρώτη αφορά στον φόβο για την κατάληξη της υπόθεσης, με την αθώωση του δράστη.
Η δεύτερη και μάλλον σημαντικότερη, αφορά στο επίπεδο της (ανύπαρκτης) προστασίας που παρέχεται στην καταγγέλλουσα: Είναι πολλές οι περιπτώσεις, όπου, μόλις έρθει στην επιφάνεια ένα περιστατικό βιασμού, τότε τίθενται στο δημόσιο διάλογο ερωτήματα, που έχουν να κάνουν με το… «ποιον», όχι του θύτη, αλλά του θύματος και στην περίπτωση των ανηλίκων, της οικογένειάς του! Το «λαϊκό δικαστήριο», δηλαδή, τείνει να αποδίδει, μερικές φορές, ένα ιδιότυπο μερίδιο ευθύνης στο θύμα και στην οικογένεια: «Τι έκανε μια νεαρή κοπέλα εκείνη την ώρα σε εκείνο το μέρος;», «Μήπως τον προκάλεσε;», ή, όπως είδαμε στο πρόσφατο περιστατικό με την άτυχη Ελένη Τοπαλούδη, διάφορα δημοσιεύματα φέρονταν να ενοχοποιούν τη νεκρή Ελένη, επειδή διέθετε λογαριασμό σε ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης για διαδικτυακές γνωριμίες…
Τα ερωτήματα αυτά μεταφέρονται μερικές φορές και στις δικαστικές αίθουσες, όπου τόσο οι συνήγοροι υπεράσπισης των κατηγορουμένων, όσο και οι δικαστές, που σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι μόνο τακτικοί, αλλά και λαϊκοί, θέτουν αντίστοιχα σκληρά ερωτήματα, επιθυμώντας να διαλευκάνουν την υπόθεση, αλλά και να ελαφρύνουν τη θέση του κατηγορουμένου.
Επιπροσθέτως, όταν έχουμε να κάνουμε με ανήλικο θύμα, είναι δεδομένο πως καμία οικογένεια δεν θέλει το παιδί της να υποστεί τη βάσανο μίας τέτοιας διαδικασίας, ακόμα κι αν ο νόμος έχει πρόβλεψη για διεξαγωγή της δίκης κεκλεισμένων των θυρών.
Τα προβλήματα αυτά του δικαστικού συστήματος, μαζί με τη σύνολη κοινωνική νοοτροπία, που έχει ως πυρήνα τη στοχοποίηση των γυναικών και της δυσπιστίας απέναντι σε μικρά παιδιά, οδηγεί αναπόδραστα στο δεδομένο της αυτοενοχοποίησης των γυναικών, των ανηλίκων και των οικογενειών τους, με συνέπεια την αποενοχοποίηση του δράστη. Τελικά, δηλαδή, μόνο 1 στους 10 βιασμούς θα καταλήξει στο ακροατήριο και στην καταδίκη του δράστη. Σκεφτείτε λίγο την σχηματοποίηση των αριθμών: 4.000 περιστατικά, 200 καταγγελίες, 20 καταδίκες: Αδιανόητο.
Τι λέει ο Νόμος
Ο Ποινικός Κώδικας προβλέπει το έγκλημα του βιασμού στο άρθρο 336. Εκεί αναφέρει πως, εάν κάποιος χρησιμοποιήσει βία ή απειλή κατά της ζωής, προκειμένου να εξαναγκάσει κάποιον σε συνουσία, τότε τιμωρείται με κάθειρξη που μπορεί να κυμανθεί από 5 έως 20 έτη.
Δυστυχώς, μόνο 8 ευρωπαϊκά κράτη έχουν αναγνωρίσει ως βιασμό και τη συνουσία χωρίς συγκατάθεση, μία μορφή βιασμού που, δυστυχώς, έχει αρχίσει κι εξαπλώνεται. Επίσης, δύο πρόσφατες αποφάσεις αμερικανικών δικαστηρίων, αναγνώρισαν ως βιασμό και τη συνουσία όπου το ένα μέλος ισχυρίζεται ψευδώς ότι έχει λάβει μέτρα αντισύλληψης – το επονομαζόμενο stealthing.
Στην Ελλάδα, ούτε το πρώτο έχει αναγνωριστεί ως βιασμός, ούτε, πολύ περισσότερο το δεύτερο, παρά μόνον αρκούμαστε στον κλασικό ορισμό του βιασμού, όπου απαιτείται η χρήση βίας. Ένα βήμα εμπρός ήταν η θεσμοθέτηση με νόμο του 2006 του βιασμού εντός γάμου, αλλά και της σεξουαλικής παρενοχλήσεως στην εργασία, με τον νόμο 3896/2010.
Η καινοτομία του ελληνικού ποινικοδικαιϊκού συστήματος, που μερικές φορές, όμως, έχει δώσει λαβή για την απαλλαγή βιαστών, καταστρώνεται στο άρθρο 344 του Ποινικού Κώδικα, το οποίο δίδει τη δυνατότητα στον Εισαγγελέα να θέσει μία υπόθεση βιασμού στο αρχείο, στην περίπτωση που θεωρήσει πως η ενδεχόμενη δημοσιότητα, θα προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα στο θύμα από ό,τι η οδήγηση της υπόθεσης στη Δικαιοσύνη.
Έχουν ακουστεί πλείστες περιπτώσεις χρηματισμών, ακόμη και απειλών θυμάτων, προκειμένου να ανασκευάσουν τις αρχικές τους καταθέσεις και να βοηθήσουν τον θύτη να υφαρπάξει την ευνοϊκή για εκείνον διάταξη αρχειοθέτησης από τον Εισαγγελέα.
Τα ίδια ισχύουν και όταν πρόκειται για ανήλικα θύματα, όπου ο Νόμος, όμως, κάνει διακρίσεις ως προς την ηλικία των ανηλίκων, προκειμένου να καταγνώσει υψηλότερες ποινές: Όσο πιο νεαρό το ανήλικο παιδί, τόσο υψηλότερη η ποινική πρόβλεψη.
Τι πρέπει να γίνει
Το πρώτο βήμα, η επικύρωση, δηλαδή, από την χώρα μας της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, τον Μάρτιο του 2018, ήταν προς την θετική κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού της νυ αναγκαίοομοθεσίας, αναφορικά, τουλάχιστον με τα δικαιώματα των γυναικών. Σύμφωνα με αυτήν, οφείλει η χώρα μας να συστήσει ένα ισχυρό παρατηρητήριο, το οποίο θα επεμβαίνει σε κάθε περίπτωση απειλής των δικαιωμάτων των γυναικών. Πρέπει, όμως, να ακολουθήσουμε και την ευρωπαϊκή εκσυγχρονιστική τάση στο ζήτημα.
Πέρα από τους νόμους, απαιτείται κι ένα ρωμαλέο φεμινιστικό κίνημα, που δεν θα φοβάται να υψώσει την φωνή του, αλλά και εμπόδια στον κάθε λογής επίδοξο εγκληματία, που έστω θα σκέφτεται να παραβιάσει τις κόκκινες γραμμές: Άμεση καταγγελία, μέσα σε λιγότερο από 72 ώρες. Τα σημάδια της βίας στα γεννητικά όργανα αλλοιώνονται γρήγορα, μαζί με ενδεχόμενο γενετικό υλικό του θύτη, το οποίο επίσης θα πρέπει να συλλέγεται άμεσα και να παραδίδεται για ιατροδικαστική εξέταση, προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα εξιχνίασης, μέσω της ταύτισης του DNA.
Επίσης, ακούστε τα παιδιά σας και μιλήστε μαζί τους. Έχουν σίγουρα κάτι να σας πουν, εάν κάτι δεν πηγαίνει καλά στη συμπεριφορά ενός οικείου τους. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι 1 στους 4 δράστες με θύματα ανηλίκους είναι μέλος της οικογένειας και σχεδόν το 50% είναι γνωστοί τους!
Συμπέρασμα
Δυστυχώς, στην Ελλάδα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κακονομία, τις σαθρότητες του δικαιϊκού συστήματος, την έλλειψη του αισθήματος ασφάλειας, αλλά και τους κάθε λογής Παρασκευόπουλους, που οι νόμοι τους άφησαν βιαστές να κυκλοφορούν ελεύθεροι στους δρόμους, καθώς, προ της τροποποίησής του, οι ευνοϊκές ρυθμίσεις του Νόμου περιελάμβαναν ακόμα και αυτούς.
Ο ασφαλέστερος δρόμος για να νικήσουμε τον κάθε ψυχωτικό εγκληματία, τον κάθε βιαστή που του αξίζει να βρίσκεται μόνο στη φυλακή, δεν μπορεί να είναι η αναμονή της επιβολής του άγραφου νόμου των φυλακών, που τιμωρεί τέτοιου είδους εγκληματίες. Ούτε η ύπαρξη ξεχωριστών φυλακών για αυτό το είδος των εγκλημάτων (Τρίπολη).
Ο μόνος τρόπος για να νικήσουμε αυτή την γκρίζα ζώνη, είναι ένας: Μιλήστε. Όχι όταν βρεθεί η ευκαιρία ή ο κατάλληλος ακροατής. Τώρα.
Λέρος: Το μεγάλο μυστικό των γονιών - τέρατα που βίαζαν τα παιδιά τους κι η ανατριχιαστική αποκάλυψη
Οι περιπτώσεις που έχουν συγκλονίσει τα τελευταία χρόνια την κοινή γνώμη:
Φρίκη στη Ρόδο Μητέρα, παππούς και θεία ασελγούσαν σε 7χρονο κοριτσάκι
Ρόδος - Καταιγιστικές εξελίξεις στη δολοφονία της φοιτήτριας: Δίωξη και για βιασμό στους δύο νεαρούς
Άμφισσα: Πατέρας άφησε έγκυο την ανήλικη κόρη του με ειδικές ανάγκες - Ανατριχιαστικές αποκαλύψεις
Διαβάστε επίσης:
Τα πρόσωπα «κλειδιά» που δίνουν τους 151 στον Τσίπρα
«Άρρωστοι» 18 φύλακες τη νύχτα της απόδρασης από τον Κορυδαλλό
Ο... άγραφος νόμος των φυλακών. Αποκαλυπτικό ρεπορτάζ (video)
