Τι ισχύει με την προστασία της α΄κατοικίας;

Την τελευταία μέρα του Απριλίου-καταληκτική ημερομηνία του ν.4605/2019-, δόθηκε τρίμηνη παράταση.

Πρακτικά λοιπόν, μέχρι 31 Ιουλίου 2020, όσοι δανειολήπτες πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος μπορούν να καταθέσουν αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα προστασίας της α΄κατοικίας -

Γράφει ο Δημήτρης Μπούκας δικηγόρος, διαμεσολαβητής και συντονιστής του Ν. 4469/2017 για τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών. (www.dboukas.gr)

Ποιες είναι οι σχετικές προϋποθέσεις;

Παρά τις αρχικές αισιόδοξες προβλέψεις περί 250.000 οφειλετών που δυνητικά θα μπορούσαν να κάνουν χρήση του νόμου 4605/2019, του διάδοχου σχήματος του νόμου Κατσέλη ως προς την προστασία της α΄ κατοικίας, τελικά από την 1^η Ιουλίου 2019 έως την 28^η Φεβρουαρίου 2020 μόνο 2.509 αιτήσεις είχαν υποβληθεί και διαβιβαστεί προς τις τράπεζες. Σίγουρα σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά:

• Να μην υπάρχει απορριπτική απόφαση του ν. 3869/10 λόγω δόλου ή λόγω ύπαρξης επαρκούς περιουσίας
• Να υπήρχαν ληξιπρόθεσμες οφειλές από ενυπόθηκο δάνειο στις 31 Δεκεμβρίου 2018
• Το υπόλοιπο οφειλής για στεγαστικό δάνειο να μην ξεπερνά τα 130.000 ευρώ ανά πιστωτή και για επιχειρηματικά τις 100.000 ευρώ
• Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας να μην ξεπερνά τις 250.000 ευρώ για τα στεγαστικά και τις 175.000 ευρώ για επιχειρηματικά δάνεια
• Η αξίας της υπόλοιπης ακίνητης περιουσίας να μην ξεπερνά τις 80.000 ευρώ
• Οι καταθέσεις δανειολήπτη, συζύγου και προστατευόμενων μελών να μην υπερβαίνουν τις 15.000 ευρώ
• Εισοδηματικά κριτήρια για άγαμο έως 12.500 ευρώ, για έγγαμο 21.000 ευρώ και προσαύξηση 5.000 ευρώ για κάθε τέκνο με ανώτατη κάλυψη τις 36.000 ευρώ.

Τι κερδίζει όποιος καταθέσει αίτηση, ποια τα οφέλη;

Εφόσον υφίστανται όλα τα παραπάνω, τότε ο δανειολήπτης κρίνεται επιλέξιμος και μπορεί να λάβει επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής έως τα 25 χρόνια (ανάλογα την ηλικία του) και ενδεχομένως κούρεμα της οφειλής του αν ο λόγος υπόλοιπο οφειλής/ αξία ακινήτου είναι μεγαλύτερος από 1,2.

Παράλληλα όμως θα μπορεί να λάβει και επιδότηση της δόσης που θα προκύψει από το κράτος που για τα στεγαστικά κυμαίνεται από 20% έως 50% ανάλογα τα εισοδηματικά κριτήρια, ενώ για τα επαγγελματικά δάνεια είναι σταθερή στο 30%.

Τι κινήσεις μπορούν να κάνουν όσοι δεν κριθούν επιλέξιμοι;

Σε περίπτωση μη επιλεξιμότητας, ο οφειλέτης μπορεί είτε να διαπραγματευθεί απευθείας με το πιστωτικό ίδρυμα ή τον φορέα διαχείρισης ή να εξετάσει το ενδεχόμενο της τραπεζικής διαμεσολάβησης, η οποία αναμένεται το επόμενο χρονικό διάστημα να επεκταθεί καθώς σήμερα μόνο μια τράπεζα έχει ειδικό τμήμα και συμμετέχει σε διαμεσολαβήσεις.

Τι γίνεται με τους πλειστηριασμούς;

Λόγω αναστολής των δικαστηρίων δεν διενεργούνται πλειστηριασμοί μέχρι τις 15 Μαΐου, ενώ σε σχετικές δηλώσεις του ο υπουργός Δικαιοσύνης τόνισε πώς ενδέχεται να υπάρξει και νέα παράταση. Παράλληλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε πώς προστασία υπάρχει και για όσους καταφέρουν να καταθέσουν αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα ενώ πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι τον Αύγουστο υπάρχει «πάγωμα» δικαστικών και διαδικαστικών πράξεων, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει ένα πλέγμα προστασίας της α΄κατοικίας τουλάχιστον μέχρι αρχές Σεπτέμβρη.

Τι άλλα μέτρα έχουν εξαγγελθεί από την κυβέρνηση;

Αναμένοντας τη σχετική Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που θα τα εξειδικεύσει, αναμένεται να αρχίσει να υλοποιείται και ένα νέο πρόγραμμα υποστήριξης δανειοληπτών όπου το κράτος θα επιδοτεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και με εισοδηματικά κριτήρια μέρος των μηνιαίων δόσεων για όσους οφειλέτες έχουν πληγεί από τον κορωνοϊό και έχουν τραπεζικά προϊόντα που συνδέονται με την πρώτη τους κατοικία. Στα σημαντικά στοιχεία του προγράμματος-«γέφυρα» είναι ότι για πρώτη φορά φαίνεται πώς θα υπάρξει επιβράβευση των συνεπών δανειοληπτών οι οποίοι έχουν πληγεί από την πρόσφατη κρίση και ενδεχομένως αντιμετωπίζουν προβλήματα στην αποπληρωμή των δόσεών τους, αφού και αυτοί θα μπορούν να λάβουν επιδότηση. Πρακτικά λοιπόν, επιχορήγηση από το κράτος θα μπορούν να λάβουν όχι μόνο όσοι έχουν «κόκκινα» δάνεια αλλά και όσοι εξυπηρετούν τα δάνειά τους κανονικά. Επιπλέον, θα υπάρξει επέκταση του προστατευτικού πλαισίου προστασίας του νόμου και για όσους είδαν τα δάνειά τους να «κοκκινίζουν» και μετά το 2018, χρονικό σημείο-τομή για κατάθεση αίτησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα προστασίας της κύριας κατοικίας.

Και μετά την ηλεκτρονική πλατφόρμα τι περιμένουμε;

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού αναμένεται να ψηφιστεί το νέο πτωχευτικό δίκαιο το οποίο και θα αντικαταστήσει όλες τις υπάρχουσες ρυθμίσεις:

• τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών (ν.4469/2017),
• το διάδοχο σχήμα του νόμου Κατσέλη (ν.4605/2019),
• διατάξεις του νόμου Κατσέλη (ν.3869/2010),
• ρυθμίσεις προς Εφορία και Ασφαλιστικά Ταμεία
• ένταξη της κοινοτικής οδηγίας 1023/2019 περί αφερεγγυότητας

Ωστόσο, η προστατευτική του περίμετρος θα είναι μικρότερη από τον υπάρχοντα νόμο ενώ και οι προϋποθέσεις προστασίας της α’ κατοικίας θα είναι αυστηρότερες. Οπότε, όποιος δανειολήπτης πληροί τα υπάρχοντα κριτήρια ας σπεύσει να τα χρησιμοποιήσει.