Η κοινωνική πολιτική με δανεικά και ο επίκαιρος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε απευθύνει τη συγκεκριμένη προειδοποίηση όχι σε ένα τυχαίο ακροατήριο, αλλά στα στελέχη του κόμματος του που μετείχαν τότε στο 7ο Συνέδριο της Νέα Δημοκρατίας. Αλλά δεν είχε σταθεί μόνον στη συγκεκριμένη προειδοποίηση – που μετά από δύο χρόνια συνειδητοποιήσαμε στο έπακρο την ακρίβεια της -. Είχε ακόμη τονίσει πως η αναδιανομή του εθνικού εισοδήματος θα πρέπει να γίνεται στοχευμένα για να ενισχύονται τα πραγματικά φτωχά νοικοκυριά και πως σε αυτή την αναδιανομή εθνικού εισοδήματος – μέσω των φόρων – θα πρέπει να συνεισφέρουν, όχι μόνο οι πλούσιοι, αλλά και εκείνοι που ανήκουν στις μεσαίες και ανώτερες τάξεις.

Οι αναφορές αυτές του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ήταν το απόσταγμα επτά δεκαετιών ενεργού πολιτικού βίου και ενασχόλησης με τα δημόσια οικονομικά. Και κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει με καμία από τις δύο επισημάνσεις. Δηλαδή, η κοινωνική πολιτική δεν μπορεί να γίνεται με δανεικά και στην λείανση των κοινωνικών ανισοτήτων πρέπει να εισφέρει και η μεσαία τάξη.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην 85^η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε μέτρα στήριξης που θα επιβαρύνουν πρόσθετα τον κρατικό προϋπολογισμό με 1 δισ. ευρώ το 2021 και κατά 2,3 δισ. ευρώ το 2022. Ο ίδιος χαρακτήρισε τα μέτρα αυτά ως «αναπτυξιακό μέρισμα» που χορηγείται από την υπεραπόδοση της οικονομίας και το οποίο «επιστρέφει με δίκαιο τρόπο στην κοινωνία». Είναι όμως έτσι ;

H ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε στο τρίμηνο Απριλίου -Ιουνίου 2021 με ρυθμό 16,2%. Σε επίπεδο πρώτου εξαμήνου 2021 το ΑΕΠ αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 6,7%, ενώ σε απόλυτα νούμερα ανήλθε σε 90 δισ. ευρώ το διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου 2021. Ωστόσο, σε σημαντικό βαθμό η ανάπτυξη αυτή οφείλεται στα έκτακτα μέτρα στήριξης κατά της πανδημίας που εφέτος έχουν χρηματοδοτηθεί με δανεισμό ύψους 14 δισ. ευρώ από τις αγορές και τα οποία έχουν μέχρι σήμερα οδηγήσει στα 9 δισ. ευρώ το πρωτογενές έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού.

Για να δώσουμε μια τάξη μεγέθους, το πρώτο εξάμηνο του 2019 το ΑΕΠ σε απόλυτα νούμερα είχε ανέλθει σε 91,6 δισ. ευρώ και ο κρατικός προϋπολογισμός κατέγραφε πρωτογενές πλεόνασμα 1,7 δισ. ευρώ. Από δημοσιονομικής άποψης εκείνη την περίοδο υπήρχαν πραγματικά οι συνθήκες για χορήγηση «αναπτυξιακού μερίσματος». Διότι απλά το μέρισμα το καταβάλεις όταν έχει κέρδη και όχι όταν το ταμείο σου είναι ελλειμματικό.

Η επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη να πλειοδοτήσει σε παροχές σε μια περίοδο που στην Ευρωζώνη έχει ανοίξει για τα καλά η συζήτηση για επιστροφή στην δημοσιονομική εξισορρόπηση, ουσιαστικά ναρκοθετεί τον προϋπολογισμό του 2022. Γιατί το λέμε αυτό; Παρά τη ρήτρα διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας, το 2022 η χώρα μας θα πρέπει να εμφανίσει αισθητά μικρότερο πρωτογενές έλλειμμα από το σημερινό. Αλλά τα πρόσθετα μέτρα στήριξης ύψους 2,3 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ κάνουν αυτή την προσπάθεια ακόμη πιο δύσκολη.

Η κυβέρνηση θεωρεί πως με την αρωγή του Ταμείου Ανάκαμψης θα υπερβεί τον πήχη που η ίδια έχει θέσει για το 2022, τόσο στο μέτωπο της ανάπτυξης, όσο και σε εκείνο των δημοσιονομικών μεγεθών. Αν αυτή η προσδοκία δεν επαληθευτεί η χώρα θα βρεθεί σε δυσχερή θέση, ειδικά το 2023. Και αυτό θα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επιλογή της διεξαγωγής κοινωνικής πολιτικής με δανεικά, κάτι που άλλες χώρες της ευρωζώνης έχουν αποφύγει να κάνουν μέσα στην πανδημία.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.