Δημογραφικό πρόβλημα: Ποιοι και γιατί κλείνουν τα μάτια;

Στο μείζον ζήτημα της υπογεννητικότητας επιμένει για μια ακόμη φορά το Newsbomb.gr, την ώρα που οι αριθμοί δεν μπορούν να κρύψουν την απογοητευτική και επικίνδυνη για το έθνος πραγματικότητα.

Αυτό που φοβόμασταν εδώ και χρόνια είναι πλέον γεγονός, με την Ελλάδα να εξελίσσεται σε μια χώρα... γερόντων και με μαθηματική ακρίβεια, αν τα πράγματα δεν αλλάξουν, οι θάνατοι σε πολύ λίγα χρόνια θα είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις.

Η μεγάλη μείωση των γεννήσεων στα χρόνια της δεκαετούς κρίσης έχει ήδη αφήσει το αποτύπωμά της στο εκπαιδευτικό σύστημα, καθώς δεκάδες νηπιαγωγεία και δημοτικά κλείνουν κάθε χρόνο.

Παράλληλα, υπό το βάρος του συνεχώς διογκούμενου δημογραφικού προβλήματος, το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας οδηγείται στην πλήρη κατάρρευση. Τι εννοούμε; Από το 2011 ο πληθυσμός της χώρας συνεχώς μειώνεται, γεγονός που επιφέρει μια σειρά επιπτώσεων στην αγορά εργασίας και στο ασφαλιστικό σύστημα.

Ορισμένες από αυτές είναι:

• η μείωση του συνολικού εργατικού δυναμικού
• η δημιουργία συνθηκών ανισορροπίας στην πλευρά της προσφοράς εργασίας,
• η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας των εργαζομένων
• η δραματική αύξηση στις συνταξιοδοτικές και τις δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης,
• η μείωση του εργατικού δυναμικού που δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα χρηματοδότησης του συστήματος.

Τα στοιχεία για την αναλογία συνταξιούχων – εργαζομένων είναι αποκαλυπτικά και επιβεβαιώνουν πως εάν δεν επιλυθεί το οξύτατο εθνικό δημογραφικό πρόβλημα – κατά το έτος 2070, κάθε ένα άτομο ηλικίας άνω των 65 ετών θα αντιστοιχεί σε ένα – ίσως και λιγότερο – άτομο σε ηλικία εργασίας, δηλαδή οικονομικά ενεργό.

Σήμερα, όπως αναφέρει ο «Οικονομικός Ταχυδρόμος», η αναλογία απασχολούμενων - συνταξιούχων δείχνει ότι σε κάθε συνταξιούχο αντιστοιχούν 1,5 εργαζόμενοι, ενώ πριν δεκαπέντε χρόνια η σχέση αυτή ήταν κοντά στο ένας συνταξιούχος προς δύο εργαζόμενοι.

Συγκλονιστικό είναι το στοιχείο της Εurostat που κατήρτισε χάρτη ανά χώρα και ανά Περιφέρεια με τον βαθμό εξάρτησης ηλικιωμένων από τους νεότερους. Η περιοχή με την χειρότερη αναλογία ενεργού πληθυσμού (20 – 64 ετών) με τους τους άνω των 65 ετών είναι η Ευρυτανία με 78,3%. Δηλαδή αντιστοιχεί ένας συνταξιούχος προς λιγότερο από 1 εργαζόμενο.

Προσφάτως, ο υπουργός Εργασίας κ. Κωστής Χατζηδάκης μιλώντας στη Βουλή προσδιόριζε την σχέση αυτή στο 1 προς 1,7 την στιγμή που το ασφαλιστικό σύστημα έχε δομηθεί με την παραδοχή ότι για κάθε 4 εργαζομένους θα υπάρχει ένας συνταξιούχος. Μάλιστα εκτίμησε ότι το 2030 η Ελλάδα θα έχει πάρει από την Ιταλία μια «ανεπιθύμητη πρωτιά, θα είμαστε, δηλαδή, η πιο γερασμένη χώρα της Ευρώπης».

Ενδεικτικά του δημογραφικού κινδύνου είναι τα στοιχεία που έχει καταθέσει το υπουργείο Εργασίας στη Βουλή, σύμφωνα με τα οποία τα τελευταία 40 έτη (1980-2020) ο αριθμός των νέων κάτω των 25 ετών μειώθηκε κατά 35%, οι γεννήσεις μειώθηκαν κατά 44% και οι ηλικιωμένοι (άνω των 65) σχεδόν διπλασιάστηκαν (+93%). Οι γεννήσεις στην Ελλάδα από 157.000 που ήταν το 1960, μειώθηκαν σε 148.000 το 1980, σε 103.000 το 2000 και σε 84.000 το 2019.

Καθοριστικό ρόλο στην επιδείνωση του ασφαλιστικού προβλήματος διαδραματίζουν, η μείωση των γεννήσεων, ο διπλασιασμός των ηλικιωμένων και η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, που επιδεινώνουν περαιτέρω τα στοιχεία της ήδη απασφαλισμένης δημογραφικής «βόμβας» και θέτουν, εν αμφιβόλω, το μέλλον του ασφαλιστικού συστήματος και τη δυνατότητα παροχής εγγυημένων συντάξεων.

Σύμφωνα με μελέτη των πανεπιστημιακών κ. Σ. Ρομπόλη (ομότιμου καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου) και του αναλογιστή κ. Β. Μπέτση (διδάκτορα στο ίδιο πανεπιστήμιο) που προβάλλει τα σημερινά στοιχεία στο έτος 2070, κατά το έτος αυτό «το εργατικό δυναμικό θα μειωθεί σε σχέση με το 2020 κατά 31%, ενώ οι συνταξιούχοι θα αυξηθούν κατά 13% σε σχέση με το 2020».

Ο γερασμένος πληθυσμός και το ενδεχόμενο μείωσης των συντάξεων

Ο πληθυσμός της χώρας μας εκτός από μειωμένος, εμφανίζεται και εξαιρετικά γηρασμένος. Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων από 34,6 το 2019 υπολογίζεται σε 59,9 το 2070. «Το γεγονός αυτό επηρεάζει σημαντικά, μεταξύ των άλλων, τομείς όπως είναι η υγειονομική περίθαλψη και η κοινωνική ασφάλιση», εκτιμούν οι δύο ερευνητές.

Πέραν των άλλων τεραστίων προβλημάτων που σημαίνει μία κοινωνία που συνεχώς γερνάει, η χώρα είναι βέβαιο ότι τις επόμενες δεκαετίες – εξαιτίας του δημογραφικού – θα αντιμετωπίσει σοβαρά πολιτικά και οικονομικά αδιέξοδα.

Σε παλαιότερες μελέτες τους οι ίδιοι ερευνητές είχαν εκτιμήσει ότι «για την κάλυψη του ελλείμματος που προκαλεί το δημογραφικό πρόβλημα απαιτείται επιπλέον μείωση των συντάξεων κατά 30%, απλώς μόνο για να διατηρηθεί εν ζωή το ασφαλιστικό σύστημα».

Ως λόγοι για την οικονομική ασφυξία του συστήματος προσδιορίζονται η γήρανση του ενεργού πληθυσμού, αλλά και η αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Πέραν αυτών σημαντική είναι η επιβάρυνση από την ραγδαία αύξηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, που κόβει έσοδα από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Η επιβάρυνση του ασφαλιστικού συστήματος εξαιτίας του δημογραφικού προβλήματος υπολογίζεται στα 49,5 δισ. ευρώ μέχρι το 2065. Ενώ οι ετήσιες απώλειες ασφαλιστικών εισφορών λόγω της πλήρους κυριαρχίας των ελαστικών μορφών απασχόλησης στην αγορά εργασίας, φθάνουν τα 2,5 δισ. ευρώ.

Η μελέτη για το δημογραφικό εκτιμά ότι το προσδόκιμο ζωής θα αυξάνεται μέχρι το 2065. Θεωρεί όλες τις άλλες οικονομικές και δημογραφικές παραμέτρους σταθερές. Στην περίπτωση αυτή το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, εκτιμάται ότι θα επιβαρυνθεί, μόνο εξαιτίας της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, κατά 49,4 δισ. ευρώ. Δηλαδή, η αναλογιστική υποχρέωση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης θα αυξηθεί κατά 49,4 δισ. ευρώ. Ως εκ τούτου για την χρηματοδότηση της επιβάρυνσης του συστήματος, εξαιτίας της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, θα πρέπει να βρεθούν επιπλέον πρόσθετοι πόροι ύψους 0,5% του ΑΕΠ. Διαφορετικά απαιτούνται εφιαλτικά μέτρα όπως η μείωση των συντάξεων κατά 30%, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 73 έτη έως το 2060 η αύξηση των εισφορών για την κύρια σύνταξη από 20% που είναι σήμερα σε 27% και στην επικουρική από 6% σε 8,1%.

Το Newsbomb.gr εδώ και χρόνια κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το ζήτημα της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα και ζητά εναγωνίως από τις εκάστοτε κυβερνήσεις να λάβουν άμεσα μέτρα. Δυστυχώς, τα στοιχεία είναι δραματικά και το μέλλον προκαλεί απελπισία.

Τι δεν καταλαβαίνουν λοιπόν οι κυβερνήσεις; Το βασικότερο πρόβλημα της Ελλάδας, όσο κι αν αυτή τη στιγμή το προσπερνάνε όλοι με γενικές αναφορές και ευχολόγια είναι η ετήσια μείωση του πληθυσμού.

Αν ως Έλληνες δεν πάρουμε το ζήτημα στα σοβαρά, αν η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση δεν πράξει άμεσα όσα απαιτούνται για να καταπολεμήσει την υπογεννητικότητα, τότε με μαθηματική ακρίβεια σε πολύ λίγα χρόνια, θα αποτελούμε μειονότητα στην ίδια μας την πατρίδα.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Τέλος μέτρων για σούπερ μάρκετ και λιανεμπόριο - Μόνο με εμβολιασμένους θέατρα, κινηματογράφοι

Νίκος Παλαιοκώστας: Τα καράβια, τα πεντοχίλιαρα στον αέρα και το «φάντασμα» του αδερφού του

Έκτακτο μέρισμα: Ποιοι θα λάβουν χριστουγεννιάτικο «μποναμά» - Πόσα χρήματα θα πάρουν