Η «μπλόφα» στα Στενά και η «παγίδα» για την Ελλάδα

Σε εξίσωση και μάλιστα ιδιαιτέρως δύσκολη εξελίσσεται η κατάσταση που διαμορφώνεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τον πλανήτη και τα κράτη να έχουν χωριστεί σε στρατόπεδα.

Από τη μία η Δύση, με την Ε.Ε. τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ που τάσσονται κατά της Ρωσίας και του Βλάντιμιρ Πούτιν, με τον ρόλο τους να χαρακτηρίζεται μάλιστα και «ύποπτος» για δράσεις που έλαβαν χώρα τα προηγούμενα χρόνια στην Ουκρανία και οδήγησαν στα άκρα τις σχέσεις Μόσχας – Κιέβου. Από την άλλη ο «τσάρος» έχει στο πλευρό του την πανίσχυρη Κίνα, ενώ υπάρχουν και χώρες που επιχειρούν να πατήσουν σε δύο «βάρκες».

Μεταξύ των χωρών που επιλέγουν να ισορροπήσουν σε «τεντωμένο σχοινί» είναι και η Τουρκία, με τον Ταγίπ Ερντογάν να διαχειρίζεται το ουκρανικό σε τελείως αντίθετη κατεύθυνση απ’ ότι η Ελλάδα, που επέλεξε μονοδιάστατη προσέγγιση και ανέβηκε από την πρώτη στιγμή στο άρμα της Δύσης. Ήταν μάλιστα και από τις πρώτες χώρες που έστειλε οπλισμό στην Ουκρανία, κινήσεις που εξόργισαν - όπως είναι φυσικό - το Κρεμλίνο και έβαλαν στην «κατάψυξη» τις σχέσεις μας με τη Μόσχα.

Ποια από τις δύο χώρες θα βγει κερδισμένη θα το μάθουμε μετά από το τέλος του πολέμου, ωστόσο, είναι προφανές πως ο ρόλος της Ελλάδας εδώ και δεκαετίες, ως γέφυρα διαλόγου που δεν εμπλέκεται άμεσα ή έμμεσα σε εμπόλεμες συρράξεις, έχει πάψει να υφίσταται.

Η Τουρκία από την άλλη, φροντίζει να διατηρεί στενές επαφές και με τις δύο πλευρές, καταφέρνοντας να δέχεται τις ευχαριστίες του Ζελένσκι από τη μια, ενώ από την άλλη η απόφαση να μην συναινέσει στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, διατήρησαν τον δίαυλο επικοινωνίας με τον Πούτιν που συνεχίζει να τον θεωρεί στενό συνομιλητή του. Παράλληλα, κατάφερε να γεφυρώσει το χάσμα και με τη Δύση, μέσω της απόφασης να κλείσει τα Στενά του Βοσπόρου.

Παρά τις ρητορικές καταδίκες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ο Ερντογάν επιλέγει διακριτικά να κρατήσει τον ρόλο του ουδέτερου, με στόχο να συντηρήσει τη στενή σχέση με τον «τσάρο» και συγχρόνως να επωφεληθεί αποκαθιστώντας τις σχέσεις του με τη Δύση, οι οποίες εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια βρίσκονται μεταξύ «σφύρας και άκμονος». Τι κάνει λοιπόν ο Ταγίπ Ερντογάν; Επιχειρεί να αποδείξει ότι και ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις του ΝΑΤΟ και υποστηρίζει την Ουκρανία, χωρίς όμως να δυσαρεστεί τον Πούτιν.

Μα, θα πει κάποιος, η απόφαση να κλείσει τα Στενά γιατί δεν εξόργισε τον Πούτιν; Η απάντηση είναι απλή. Κατ’ αρχάς, προς το παρόν η απόφαση για κλείσιμο των Στενών δεν επηρεάζει τις ρωσικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, μιας και μέρος του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας βρίσκεται στη βάση της Σεβαστούπολης που μπορεί να ενισχυθεί με δυνάμεις του ρωσικού Στόλου της Κασπίας, ενώ βάσει της Συνθήκης του Μοντρέ τα ρωσικά πλοία που πλέουν σε κάθε γωνιά του πλανήτη, για παράδειγμα στην Ανατολική Μεσόγειο, μπορούν να επιστρέψουν στην «βάση» τους. Έτσι η υπεροπλία της Ρωσίας στην Μαύρη Θάλασσα όχι απλώς μπορεί να διατηρηθεί, αλλά και να ενισχυθεί, ενώ αποτρέπει και τους δυτικούς να στείλουν πλοία στην περιοχή, μιας και ο ρωσικός στόλος έχει «κλειδώσει» όλη τη θαλάσσια περιοχή.

Επομένως, η μοναδική πρωτοβουλία την οποία ανέλαβε η Τουρκία κάθε άλλο παρά αποτελεί εμπόδιο για την ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, με τον Ταγίπ Ερντογάν να βγαίνει προς το παρόν κερδισμένος από αυτή την ερμαφρόδιτη πολιτική που από τη μία καταδικάζει την εισβολή στην Ουκρανία, την οποία αποδέχθηκε ως «πόλεμο», αλλά αποφεύγει με κάθε τρόπο τη συμμετοχή της στην επιβολή κυρώσεων εναντίον της Μόσχας.

Οι δυτικοί όμως βλέπουν πως ο Ερντογάν επιμένει να πατάει σε δύο βάρκες και δεν θα αργήσει η στιγμή που θα θελήσουν να τον αποκόψουν πλήρως από τον «τσάρο». Πώς θα το κάνουν αυτό; Τάζοντάς του «κάτι»… τι θα είναι αυτό το «κάτι», κανείς δεν ξέρει προς το παρόν, όμως η Ελλάδα οφείλει να είναι προετοιμασμένη διπλωματικά και στρατιωτικά, αποτρέποντας κάθε ενέργεια πριν καν επιχειρηθεί.