Η Ευρώπη, το φάντασμα που επιστρέφει και η ιστορική ευθύνη των ηγετών

Με την τέλεια καταιγίδα βρίσκονται αντιμέτωπες οι οικονομίες σε όλo τον πλανήτη. Η ενεργειακή κρίση, οι πληθωριστικές πιέσεις, ο πόλεμος στην Ουκρανία, και η πανδημία δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε στασιμοπληθωρισμό, που χαρακτηρίζεται από αργή ανάπτυξη, ανοδικό πληθωρισμό, υψηλές τιμές πετρελαίου και αναιμικές αγορές εργασίας. Αυτός ο νοσηρός συνδυασμός που έπληξε την παγκόσμια οικονομία τη δεκαετία του 1970 φαίνεται πως μπορεί να επιστρέψει.

Καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις αναζωπυρώνονται επανέρχονται στο προσκήνιο φαντάσματα περασμένων δεκαετιών, όταν το '70 ο στασιμοπληθωρισμός, ήταν ο δράκος που δάγκωνε τα πάντα στο πέρασμά του.

Υπό αυτές τις συνθήκες η Ευρώπη βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αντιμετωπίζουν τώρα μια νέα πρόκληση με τη μορφή του αυξανόμενου πληθωρισμού.

Η Σύνοδος Κορυφής στις 24 Μαρτίου είναι ιδιαιτέρως κρίσιμη και θα διαφανεί αν οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν συνειδητοποιήσει πως είναι ανάγκη να ληφθούν γενναίες αποφάσεις για να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή ακρίβεια και ο αυξανόμενος πληθωρισμός.

Πάντως οι προσδοκίες για κοινό βηματισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι περιορισμένες, καθώς για μία ακόμη φορά διαπιστώνεται χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου για την ανάγκη κοινής πολιτικής απέναντι στην ενεργειακή κρίση.

Το ίδιο συνέβη και το 2010 κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, όταν η Γερμανία και οι δορυφόροι της «στραγγάλισαν» οικονομίες και λαούς, επιβάλλοντας το μοντέλο της σκληρής δημοσιονομικής πειθαρχίας. Τότε ο ευρωπαϊκός νότος ήταν ο αποδιοπομπαίος τράγος και ο Βορράς το «καλό παιδί» που τιμωρεί τους απείθαρχους. Το αποτέλεσμα της παραπάνω πολιτικής είναι γνωστό: επιβολή μνημονίων με τη συμμετοχή μάλιστα του ΔΝΤ.

Και μάλλον δεν πήραν το μάθημά τους οι ευρωπαίοι και συνεχίζουν την ίδια τακτική και σήμερα, που οι οικονομίες στην Ε.Ε. βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού. Αν η ευρωπαϊκή ελίτ συνεχίσει να εθελοτυφλεί είναι σχεδόν βέβαιο πως η οικονομία της Γηραιάς Ηπείρου θα βρεθεί αντιμέτωπη με αναιμική ανάπτυξη και αυξημένο πληθωρισμό.

Το 2013 ο «Economist» ήταν άκρως σαρκαστικός προς τους ευρωπαίους ηγέτες, τους οποίους παρουσίαζε στο εξώφυλλό του ως... υπνοβάτες που βαδίζουν προς τον γκρεμό, κάνοντας λόγο για έλλειψη πολιτικής βούλησης και κίνδυνο διάλυσης της ευρωζώνης.

«Στη ζώνη του ευρώ, η οποία χρειάζεται απεγνωσμένα ανάπτυξη, ισχύει το ρητό: κανένα νέο είναι άσχημο νέο» ανέφερε το περιοδικό, τονίζοντας ότι «για το καλό όλων, οι ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να ταρακουνηθούν και να βγουν από τον λήθαργό τους».

Ήγγικεν η ώρα, λοιπόν, οι ευρωπαίοι να αναλάβουν δράση και να συνειδητοποιήσουν την κρισιμότητα της κατάστασης και να μην στρουθοκαμηλίζουν.

Διότι οι εκτιμήσεις πως η ενεργειακή κρίση και οι πληθωριστικές πιέσεις είναι πρόσκαιρο φαινόμενο εξελίσσονται σε μια καθησυχαστική ιστοριούλα και όσοι έχουν κουραστεί από το βαγκνερικών διαστάσεων σίριαλ με το ευρώ, είναι πρόθυμοι να την πιστέψουν. Δυστυχώς, η ιδέα ότι το ευρώ είναι ένα πρόβλημα του παρελθόντος είναι μία επικίνδυνη μυθοπλασία. Στην πραγματικότητα οι ευρωπαίοι ηγέτες υπνοβατούν μέσα σε μία οικονομική έρημο.