Ομοιότητες και διαφορές της τραγωδίας στο Μάτι και τα Τέμπη

Του Ανδριανού Γκουρμπάτση, Αντιστράτηγου - Υπαρχηγού ΠΣ, ε.α. - Πτυχιούχου Νομικού Τμήματος της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ

Ομοιότητες και διαφορές της τραγωδίας στο Μάτι και Τέμπη

1) Και οι δύο τραγωδίες είναι οι μεγαλύτερες σε θύματα (Τέμπη 57 και Μάτι 104) στην ελληνική ιστορία (στο Μάτι, η 2η παγκοσμίως τον 21ο αιώνα)

2) Στο Μάτι ήταν προβλέψιμη (γνώριζαν από προηγούμενη ημλερα τα μετεωρολικά δεδομένα για την επομένη ημέρα τραγωδίας) και μπορούσε να αποτραπεί, αλλά δεν απετράπει. Στα Τέμπη δεν υπήρχαν συστήματα ασφαλείας και ως εκ τούτου δεν μπορούσε να αποτραπεί.

3) Στο Μάτι η τραγωδία συνέβη από αλληλουχία και σωρεία εγκληματικών λαθών και παραλείψεων οργάνων του αρμοδίου μηχανισμού πολιτικής προστασίας γενικώς και ειδικότερα του δασοπυροσβεστικού. Στα Τέμπη συνέβη ένα και μοιραίο εγκληματικό λάθος (έβαλε ο Σταθμάρχης στην ίδια γραμμή 2 αντίθετα κινούμενες αμαξοστοχείες)

4) Διαχρονικές ευθύνες Κυβερνήσεων στο Μάτι, για τη μη λειτουργία του "112" (λειτουργεί υπό την ευθύνη και εποπτεία της ΓΓΠΠ από το 1999 και ο εκσυγχρονισμός του από το 2012 - σχετική Σύμβαση 1193/2014, με πολλές τροποποιήσεις) και στα Τέμπη, για τη μη λειτουργία "των αυτοματοποιημένων συστημάτων ασφαλείας και τηλεδιοίκησης".

5) Για τα Τέμπη, διευρωνώνται με εντολή του Επικεφαλής της Αρχής για ξέπλυμα μαύρου χρήματος όλες οι Συμβάσεις του ΟΣΕ, ενώ για το Μάτι δεν υπήρξε αντίστοιχη παρέμβαση για τις διαχρονικά Συμβάσεις για το "112".

6) Υποστελέχωση ανεπίτρεπτη του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων ΠΣ και στα επιμέρους κέντρα επιχειρήσεων (199-ΣΕΚΥΠΣ - ΣΚΕΔ - ΚΕΠΠ), στο Μάτι. Στα Τέμπη επίσης ανεπίτρεπτη υποστελέχωση Σταθμαρχείου Λάρισας. Στο ΣΚΕΔ υπηρετούσε κατά τη φονική πυρκαγιά μία κατώτερη και άπειρη αξιωματικός και όχι οι έμπειροι τρεις ανώτεροι αξιωματικοί. Ομοίως, στα Τέμπη κατά την τραγωδία παρών ήταν μόνος του ο άπειρος Σταθμάρχης.

7) Στο Μάτι επιχειρήθηκε από Εισαγγελία ΑΠ συγκάλυψη ευθυνών, μέσω πορίσματος Γενικής Επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης. Στα Τέμπη επίσης η συγκρότηση από το αρμόδιο υπουργείο Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων συνιστά ανεπίτρεπτη ενέργεια και μαζί με την επιστολή του Πρωθυπουργού προς τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ανεπίτρεπτη συνταγματικά παρέμβαση στη διάκριση των εξουσιών.

8) Στο Μάτι, οι κατηγορούμενοι διώχτηκαν και παραπέμφθηκαν για πλημμελήματα, ενώ στα Τέμπη και για κακούργημα. Έτσι διατάχθηκε έως σήμερα η προσωρινή κράτηση του Σταθμάρχη, ενώ στο Μάτι δεν θα πάει φυλακή κανείς κατηγορούμενος, όσα χρόνια καταδικαστεί.

9) Στο Μάτι στο τέλος (μετά τη δίκη) δεν θα λάμψει όλη η αλήθεια, γιατί δεν έγινε άρση επικοινωνιών (λόγω πλημμελήματος), ενώ στα Τέμπη, θα λάμψει όλη η αλήθεια με την άρση απορρήτου των επικοινωνιών.

10) Στο Μάτι, η ανάκριση δεν ανατέθηκε σε εφέτη ανακριτή (απερρίφθη από την Ολομέλεια Εφετών Αθηνών), ενώ στα Τέμπη ανατέθηκε σε δύο Εφέτες-Ανακριτές.

11) Στα Τέμπη εξ αρχής υπάρχει - και ορθώς - σπουδή για τις έρευνες και τις σχετικές εντολές προς αρμόδια Εισαγγελία Λάρισας σε υψηλό δικαστικό επίπεδο (Εισαγγελέα Αρείου Πάγου), ενώ στο Μάτι δεν υπήρξε αρχικά και όταν υπήρξε δεν ήταν η ενδεδειγμένη.

12) Και στις δύο τραγωδίες διαφαίνεται ανικανότητα του κράτους να προστατέψει, ως οφείλει εκ του νόμου και της αποστολής του, τη ζωή και σωματική ακεραιότητα των πολιτών τόσο από τις πυρκαγιές όσο και τα μεταφορικά ατυχήματα και γενικώς εκτιμώ από κάθε είδους φυσική καταστροφή και τεχνολογικά ατυχήματα και καταστροφές.

13) Στο Μάτι και στα Τέμπη επιχειρήθηκε σε επίπεδο κυβερνητικό αποπροσανατολισμός και προσπάθεια συγκάλυψης πολιτικών ευθυνών, που για τα Τέμπη τελικά υπήρξε ανάληψη πολιτικών ευθυνών και παραίτηση του αρμοδίου υπουργού, ενώ για το Μάτι, η παραίτηση καθυστέρησε σε σχέση με το χρόνο της τραγωδίας.

14) Η Βουλή δεν ασχολήθηκε με ευθύνες του αρμοδίου Υπουργού για το Μάτι. Αναμένουμε αν θα ασχοληθεί για ευθύνες υπουργών για τα Τέμπη.

15) Στην πρωτόδικη απόφαση για τις αποζημιώσεις συγγενών θυμάτων και μάλιστα στην πρώτη εξ αυτών που έχει έως σήμερα εκδοθεί, το Δημόσιο ήδη άσκησε έφεση, ενώ για τις αντίστοιχες αποφάσεις για αποζημιώσεις συγγενών θυμάτων στα Τέμπη, η Κυβέρνηση προωθεί ρύθμιση, στην οποία ορίζεται ότι το Δημόσιο παραιτείται των ενδίκων μέσων (απαράδεκτη διαφορετική μεταχείριση για την ίδια αιτία).

16) Τέλος, η έλλειψη αξιοκρατίας και η εξ αυτού του λόγου μη τοποθέτηση σε θέσεις ευθύνης του Δημοσίου και εν προκειμένω του Πυροσβεστικού Σώματος και του ΟΣΕ των ΑΡΙΣΤΩΝ ευθύνεται, μεταξύ άλλων, και για τις δύο τραγωδίες.