Η Σημασία της Επαγγελματικής Κατάρτισης: Κλειδί για τη Σύνδεση με την Αγορά Εργασίας
Η επαγγελματική κατάρτιση αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες για την επιτυχή ένταξη και εξέλιξη στην αγορά εργασίας. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου η ανεργία και η αβεβαιότητα στον επαγγελματικό τομέα αποτελούν καθημερινές προκλήσεις, η επαγγελματική κατάρτιση προσφέρει περιζήτητες δεξιότητες και γνώσεις που μπορούν να βελτιώσουν τις προοπτικές απασχόλησης αντιμετωπίζοντας παράλληλα το μεγάλο πρόβλημα της αναντιστοιχίας προσόντων που παρατηρείται μεταξύ εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας.
Η επαγγελματική κατάρτιση περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών προγραμμάτων που στοχεύουν στην απόκτηση εξειδικευμένων δεξιοτήτων, απαραίτητων για την άσκηση συγκεκριμένων επαγγελμάτων. Αυτά τα προγράμματα μπορεί να περιλαμβάνουν μαθήματα σε τεχνικές σχολές (ΕΠΑΣ, ΙΕΚ), πρακτική άσκηση, σεμινάρια και εργαστήρια, ή να είναι προγράμματα πιστοποίησης από διάφορους φορείς.
Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το δεδομένο ότι η πλειοψηφία των θέσεων εργασίας στην χώρα μας, το 65% συγκεκριμένα, χρειάζονται μεσαίου επιπέδου προσόντων εργαζόμενους (προερχόμενους από ΕΠΑΣ, Μεταλυκειακό Έτος, ΔΙΕΚ/ΙΕΚ κ.ο.κ). Αντιθέτως μόνο το 32% αυτών αναζητούν υψηλότερης εξειδίκευσης προσωπικό. Κατά συνέπεια, έχουμε ανάγκη κατά 33% παραπάνω για άτομα που δεν είναι απαραίτητα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά που κατέχουν τις δεξιότητες για επαγγέλματα μεσαίων προσόντων.
Τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης σχεδιάζονται με βάση τις ανάγκες της αγοράς, προσφέροντας στους συμμετέχοντες τις δεξιότητες που ζητούνται από τους εργοδότες και την οικονομία. Αυτό συνεπάγεται τεχνικές δεξιότητες, όπως προγραμματισμός και μηχανολογία, καθώς και πιο γενικές δεξιότητες, όπως επικοινωνία, διαχείριση έργων και διοικητικές δυνατότητες. Η επαγγελματική κατάρτιση παρέχει επίσης στους νέους εργαζόμενους την ευκαιρία να αποκτήσουν βιωματική εμπειρία μέσω πρακτικής άσκησης ή μαθητείας, γεγονός που τους επιτρέπει να εφαρμόσουν τις θεωρητικές γνώσεις τους σε πραγματικές συνθήκες εργασίας. Αυτή η βιωματική εμπειρία μπορεί να είναι καθοριστική για την απόκτηση της πρώτης επαγγελματικής θέσης και την ανακάλυψη κλίσεων και ταύτιση της προσωπικότητας με κάποιο επάγγελμα.
Είναι προφανές ότι το εκπαιδευτικό σύστημα παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στην προετοιμασία των νέων για την ομαλή ένταξη στην αγορά εργασίας. Επομένως, κρίνεται από τα ύψιστης σημασίας ζητήματα της χώρας μας η σύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας. Είναι απαραίτητο τα σχολεία και τα πανεπιστήμια να συνεργάζονται στενά με τις επιχειρήσεις και τους κλάδους της βιομηχανίας, ώστε να διασφαλίζουν ότι το πρόγραμμα σπουδών τους είναι ενημερωμένο, επίκαιρο και συνδεδεμένο με το εργασιακό γίγνεσθαι.
Συνεπώς, η ενσωμάτωση προγραμμάτων κατάρτισης στο εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να βοηθήσει τους μαθητευόμενους να καλλιεργήσουν δεξιότητες που θα συνδέσουν με τις μελλοντικές τους θέσεις εργασίας. Επιπλέον, η συμμετοχή σε προγράμματα καθοδήγησης και συμβουλευτικής Σ.Ε.Π. συμβάλλει στην ανακάλυψη των ενδιαφερόντων και των κλίσεων, στην εύρεση των κατάλληλων επαγγελματικών επιλογών και στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Οι επιχειρήσεις, μάλιστα, επωφελούνται από την ύπαρξη καλά καταρτισμένων εργαζομένων. Η ύπαρξη καταρτισμένου εργατικού δυναμικού οδηγεί σε αυξημένη παραγωγικότητα, καινοτομία και ανταγωνιστικότητα. Σε περιπτώσεις που υπερτερούν οι εργαζόμενοι επαγγελματικής κατάρτισης σημειώνονται άλλωστε βελτιωμένες επιδόσεις και χαμηλότερα ποσοστά αποχώρησης προσωπικού. Χαρακτηριστικό είναι το δεδομένο ότι πάνω από το 90% των αποφοίτων σχολών ΕΠΑΣ του ΟΑΕΔ παραμένουν στις επιχειρήσεις όπου ξεκίνησαν την πρακτική τους άσκηση ενώ σήμερα ένα μεγάλο μέρος των εργοδοτών που συνεργάζονται με τα ΕΠΑΣ είναι οι ίδιοι οι μαθητές που σε βάθος χρόνου άνοιξαν δικές τους επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με πολύ πρόσφατη έρευνα της About People, οι επαγγελματίες που έχουν ολοκληρώσει πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης δηλώνουν πιο ικανοποιημένοι στη δουλειά τους συγκριτικά με τους απόφοιτους πανεπιστημίου - κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες. Επίσης οι πτυχιούχοι ΑΕΙ φαίνεται να μην έχουν υπερβολικά υψηλότερους μισθούς, να αμείβονται καλύτερα στις υπερωρίες τους και να είναι λιγότεροι όσοι δουλεύουν δύο δουλειές παράλληλα.
Τέλος, το παραγωγικό μοντέλο της χώρας μας βασίζεται στις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριμένα, το 97% των επιχειρήσεων είναι πολύ μικρές και απασχολούν το μεγαλύτερο μέρος (62%) του συνόλου των εργαζομένων. Η επαγγελματική κατάρτιση είναι το βασικό όχημα τροφοδότησης καταρτισμένων επαγγελματιών για τις ανάγκες των μικρών αυτών επιχειρήσεων.
Η επαγγελματική κατάρτιση αποτελεί ουσιώδη παράγοντα για την ενίσχυση της σύνδεσης μεταξύ εκπαιδευτικού συστήματος και αγοράς εργασίας. Η αποτελεσματική επαγγελματική κατάρτιση βοηθά τους νέους να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες και γνώσεις για να ενταχθούν επιτυχώς στην αγορά εργασίας, ενώ παράλληλα ενισχύει την οικονομία και τις επιχειρήσεις. Είναι αναγκαίο να συνεχίσουμε να επενδύουμε σε προγράμματα κατάρτισης, να ενημερώνουμε τους νέους για τις διαθέσιμες ευκαιρίες και να διασφαλίζουμε ότι τα προγράμματα αυτά παραμένουν επίκαιρα και προσαρμοσμένα στις σύγχρονες ανάγκες. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να διασφαλίσουμε ένα πιο ευημερούν και δυναμικό επαγγελματικό μέλλον για όλους.
Του Κωστή Κατσανέβα, Managing Director της Career Gate