Η συνέχεια των οικονομικών πειραμάτων...
Παρόλο που μετά από εκατό και πλέον μήνες το κεντρικό δίδαγμα είναι ότι τα πειράματα στην οικονομία κοστίζουν ακριβά φαίνεται να μην έχει γίνει αντιληπτό. Έτσι συνεχίζουμε να πειραματιζόμαστε τόσο εμείς όσο και οι ευρωπαίοι εταίροι με την ελληνική οικονομία.
Αυτή την φορά το βασικό πείραμα σχετίζεται με την έξοδο στις αγορές και την δυνατότητα της Ελλάδος να δανείζετε με ένα λογικό επιτόκιο όσο καθώς και με την ικανότητα της οικονομίας να παράγει υψηλά δημοσιονομικά πλεονάσματα μέχρι το 2060.
Χρειάζεται να αναφερθεί για άλλη μια φορά ότι μετά την αναδιάρθρωση του χρέους τον Μάρτιο του 2012 και την τεράστια ζημιά στα ασφαλιστικά ταμεία το ελληνικό τραπεζικό και στους Έλληνες μικρομολογιούχους, μας διαβεβαίωναν οι δανειστές ότι θα εξασφαλιζόταν η πρόσβαση στις αγορές.
Ακολούθησαν αρκετές παρεμβάσεις αλλά όπως φαίνεται και από το παρακάτω γράφημα όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις παρόλες τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις συνέχιζαν να αυξάνουν το σύνολο του χρέους.
Στο ιδιο πλαίσιο δε νομίζω ότι κάποιος μπορεί να πιστέψει ότι η ελληνική οικονομία μπορεί να πετύχει δημοσιονομικά αποτελέσματα μέχρι το 2060 να παρουσιάζει δημοσιονομικά πλεονάσματα της τάξεως του 2,5% και του 3%. Ο παραλογισμός με την συγκεκριμένη δέσμευση μπορεί να αποδειχτεί αν σκεφτούμε ότι αντίστοιχο επίτευγμα δεν έχει καταφέρει καμία οικονομία.
Το περίεργο βέβαια με όλους αυτούς τους ανεδαφικούς στόχους είναι ότι έχουμε σταματήσει να ασχολούμαστε και παράλληλα έχουν εκλείψει ουσιαστικά από τον δημόσιο διάλογο. Πολύ δε περισσότερο δεν αποτελούν ούτε καν το ακροτελευταίο μέρος των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές και την ΕΕ.
Νομίζω ότι αποτελεί μοναδική πρωτοτυπία στην παγκόσμια οικονομική ιστορία όπου μία οικονομία, μια χώρα να έχει τόσα πολλά και μεγάλα οικονομικά προβλήματα τα οποία προδιαγράφουν ένα δυσοίωνο μέλλον και να ασχολείται με απροσδιορίστου περιεχομένου μεταρρυθμίσεις και θέματα τα οποία είναι ήσσονος σημασίας.
Το χειρότερο είναι ότι αυτή η υπερβατική οικονομική πολιτική εκλαμβάνεται ως κάτι φυσιολογικό. Και στα δύο κεντρικά θέματα της ελληνικής οικονομίας, δημοσιονομικός στόχος και χρέος υπάρχει μια άτυπη συμφωνία αποδοχής του υπερφυσικού. Όπως και στην αρχή των μνημονίων έτσι και τώρα κατασκευάζουμε ένα αφήγημα που σχετίζεται περισσότερο με τις ευχές μας και τις προσδοκίες μας.
Σε μεταγενέστερο χρόνο καθεστοποιούμαι αυτό το αφήγημα και τέλος το μετουσιώνομαι σε κυρίαρχη πολιτική ακόμα και αν αυτές οι ιδέες εναντιώνονται στην λογική και στην οικονομία.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ τα παραπάνω θέματα χρειάζεται να επανατοποθετηθούν στην ατζέντα και να συζητηθούν με τους Ευρωπαίους εταίρους και δανειστές σε μία ρεαλιστικότερη βάση.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι το 82% του ελληνικού χρέους είναι δημόσιο και η αδυναμία εξυπηρέτησης του θα αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό σόκ για τις χώρες της ΕΕ. Από την άλλη μεριά δεν υπάρχει αντίστοιχο προηγούμενο χώρας που να δεσμεύεται για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.
Γι’ αυτό τον λόγο χρειάζεται η επαναδιαπραγμάτευση των παραπάνω σε μία ρεαλιστική βάση που δεν θα έχει σε τίποτα να θυμίζει την προθυμία συμφωνίας την οποία επεδείκνυαν τα κόμματα του μνημονιακού τόξου τα προηγούμενα χρόνια.
Η πρόσφατη εμπειρία τόσο από την Πορτογαλία όσο κυρίως και από την Ιταλία αλλά ακόμα και από τη Γαλλία αποδεικνύει ότι η τεκμηρίωση και η συνεχής προβολή των σημαντικών θεμάτων μπορούν να οδηγήσουν σε ουσιαστικές αλλαγές των συμφωνημένων.
Γράφει ο Διονύσης Χιόνης, Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΔΠΘ