Το Χόλυγουντ στην Ελλάδα: Ευκαιρία ή Τραγωδία;

Παρά τα φληναφήματα ορισμένων κυβερνητικών στελεχών που παρουσιάζουν περίπου τη χώρα σαν το καινούργιο Χόλυγουντ, δεν νομίζω ότι μπορεί να διαφωνήσει κανείς ότι η στρατηγική αυτή είναι σωστή:με τέτοιου είδους παραγωγές η Ελλάδα προβάλλεται διεθνώς και τουριστικά, αυξάνεται ο τζίρος στην αγορά - ειδικά αν μιλάμε για έργα υψηλού προϋπολογισμού - ενώ από την άλλη η βιομηχανία του θεάματος αξιοποιεί ένα φυσικό στούντιο, απαράμιλλης ομορφιάς όπως είναι η Ελλάδα.

Μπαίνουμε τώρα στο ερώτημα, τι προβάλλεται διεθνώς από τη χώρα. Φυσικά δεν θα είναι μόνο τα αρχαία και οι παραλίες στο κινηματογραφικό κάδρο. Από την άλλη πλευρά, δεν είναι ό,τι καλύτερο να προβάλλεται αποκλειστικά η εικόνα του χάους, των επεισοδίων και των μολότοφ στην πλατεία Συντάγματος - εικόνα που άλλωστε έχει σε μεγάλο βαθμό εκλείψει από τότε που οι διαμαρτυρόμενοι της πλατείας έγιναν κυβέρνηση (αλλά αυτό είναι άλλο θέμα…).

Το ζήτημα είναι ότι το ελληνικό κράτος εμποδίζει ή κατάφερε να διώξει παραγωγές που διαφημίζουν την Ελλάδα, ενώ επιτρέπει άλλες που δεν δίνουν την καλύτερη εικόνα για τη χώρα. Κλασικό παράδειγμα ανοησίας του ελληνικού κράτους είναι η διεθνής κινηματογραφική επιτυχία “Mamma Mia”. Η πρώτη ταινία γυρίστηκε στη Σκιάθο με τεράστια απήχηση. Η δεύτερη όμως πήγε για τα γυρίσματα στην Κροατία. Ο λόγος, σύμφωνα με το διεθνή Τύπο, το γεγονός ότι «Στην Κροατία δεν απαιτείται άδεια για κάθε γύρισμα, η δουλειά γίνεται ευκολότερα και επομένως τα οικονομικά οφέλη είναι μεγαλύτερα».

Τον Μάρτιο του 2018 το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο απέρριψε την αίτηση του BBC να κάνει γυρίσματα στο ναό του Ποσειδώνα, στο Σούνιο, για τις ανάγκες της σειράς «Η μικρή τυμπανίστρια». Μέχρι και ο πρωθυπουργός εξανέστη με την απόφαση αυτή («Μερικές φορές είναι να απορεί κανείς για τον τρόπο με τον οποίο σκέπτονται ορισμένοι», είπε) και το Συμβούλιο επέτρεψε τελικά τα γυρίσματα.

Χωρίς να θέλω να συγκρίνω ανόμοια πράγματα, αναφέρω απλά ότι το Λούβρο τον περασμένο Μάρτιο ήταν καλυμμένο από διαφήμιση του οίκου Dior.

Η πλέον πρόσφατη περίπτωση είναι τα γυρίσματα της ταινίας «Born to be Murdered» για χάρη της οποίας έκλεισε μια Κυριακή πρωί το Σύνταγμα προκειμένου να μετατραπεί σε εικονικό πεδίο μάχης. Διαδηλωτές εναντίον αστυνομικών, δακρυγόνα, πορείες και ό,τι άλλο βλέπαμε έως πρόσφατα στα δελτία ειδήσεων, θα έχουμε την ευκαιρία να τα δούμε σύντομα και στην οθόνη του σινεμά. Για την ταινία αυτή ακούσαμε διθύραμβους από κυβερνητικά στελέχη όπως ο κ. Νίκος Παππάς (“Η χώρα μας ανταποκρίνεται με αξιώσεις στις απαιτήσεις των πιο δύσκολων κινηματογραφικών γυρισμάτων... Τόσο τα κίνητρα επιδότησης παραγωγής όσο & η συνεργασία των συναρμόδιων φορέων στέλνουν σαφές μήνυμα προς την κινηματογραφική κοινότητα”). Προφανώς δεν τους ενοχλεί η εικόνα που θα προβληθεί. Τουλάχιστον έγιναν γυρίσματα στα Τρίκαλα, τα Μετέωρα και τα Ζαγόρια οπότε θα φανούν και κάποιες από τις ομορφιές της χώρας. Όχι μόνο το μπάχαλο.

Αυτή η μικρή καταγραφή των επιδόσεων της χώρας στον τομέα των κινηματογραφικών και συναφών γυρισμάτων μοιάζει να είναι αποτέλεσμα συνειδητής προσπάθειας να γίνουν όλα λάθος. Εμπόδια εκεί που δεν πρέπει, απουσία κινήτρων και στρατηγικής, συντηρητική προσέγγιση και υπερβολικές απαγορεύσεις κατά την ανεξέλεγκτη κρίση των “αρμοδίων”. Η οποία (κρίση) όπως έδειξε η εμπειρία στην περίπτωση του Σουνίου, μπορεί και να αλλάξει…

Πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει πολλά να κερδίσει αν αντιμετωπίσει με σοβαρότητα την υπόθεση των κινηματογραφικών παραγωγών, δει τις κινήσεις του ανταγωνισμού και προσαρμοστεί ανάλογα. Εν πάση περιπτώσει - για να κλείσω με ένα ακόμη παράδειγμα - δεν μπορεί να υπάρχει πιο κατάλληλο σκηνικό για να γυριστεί μια ταινία για τον Ηρακλή, από τον τόπο στον οποίο διαδραματίστηκαν οι άθλοι του.

Όμως όπως εξήγησε ο (ελληνικής προφανώς καταγωγής) σεναριογράφος, Ιβάν Σπηλιωτόπουλος, η Ελλάδα δεν τους διευκόλυνε, δεν άνοιξε τις πόρτες και δεν έχει κίνητρα για τα στούντιο. Κι έτσι ο Ηρακλής γυρίστηκε στη Βουδαπέστη...

* Ο Γιάννης Παπαθανασίου είναι πρώην υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της ΝΔ