Απλά μαθηματικά για υποψήφιους πρωθυπουργούς...

του Νίκου Σαμοΐλη

Και αυτοί σαν καλοί σαμαρίτες που βοηθούν τους αδύναμους, μας απαντούν: «εντάξει λεβέντες μου, θα σας διαγράψουμε το χρέος, αλλά δεν θα λάβετε ούτε ένα ευρώ από το ΕΣΠΑ, δεν σας ξαναδανείσουμε ποτέ και θα πρέπει να φύγετε από το ευρώ». Αλήθεια θα λύναμε το πρόβλημά μας ως χώρα; Πριν απαντήσετε στο υποθετικό αυτό ερώτημα δείτε λίγο τους αριθμούς.

Οι λεγόμενες «πρωτογενείς δαπάνες» (ας πούμε ότι αυτές είναι οι απολύτως απαραίτητες δαπάνες για να πληρώνονται μισθοί, συντάξεις, και να λειτουργούν σχολεία και νοσοκομεία) φτάνουν για το 2012 στα 47,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Το σύνολο των δαπανών, είναι 70,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Τι είναι αυτή η διαφορά των 23 δισεκατομμυρίων ευρώ; Τα 13 δισεκατομμύρια ευρώ είναι τόκοι, περίπου 7,3 δισεκατομμύρια ευρώ πάνε για το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων ενώ 700 εκατ. ευρώ είναι τα εξοπλιστικά προγράμματα του στρατού.

Επομένως, αν αποφασίσουμε ότι θα ζητήσουμε μονομερή διαγραφή του συνόλου του χρέους, γλιτώνουμε –θεωρητικά πάντοτε- τα 13 δισεκατομμύρια ευρώ που καταβάλλουμε σε τόκους. Επίσης, αν αποφασίσουμε ότι δεν θα κάνουμε καμία δημόσια επένδυση (κάτι βέβαια που επιτείνει την ύφεση και κατά συνέπεια την ανεργία) θα «γλιτώσουμε» άλλα 7 δισεκατομμύρια ευρώ. Τις πρωτογενείς δαπάνες (δηλαδή τα 47,7 δισεκατομμύρια ευρώ υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνουν οι περικοπές που προβλέπει το μνημόνιο για το 2012) θα πρέπει να τις πληρώσουμε αν θέλουμε να έχουμε μισθούς, συντάξεις, νοσοκομεία, σχολεία κλπ.

Στο σκέλος των εσόδων τώρα. Τα καθαρά έσοδα, προγραμματίζεται να διαμορφωθούν στα 51,4 δισεκατομμύρια ευρώ (υπό την προϋπόθεση ότι θα εισπραχτούν όλα τα χαράτσια του 2012). Όμως, ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει ότι το ποσό θα παραμείνει σταθερό σε αυτά τα επίπεδα αν οδηγηθούμε σε «βίαιες» αλλαγές όπως για παράδειγμα η άρνηση πληρωμής του χρέους ή η καταγγελία του μνημονίου. Θα πρέπει να μετρήσει κάποιος –αν αυτό είναι εφικτό- αν θα υπάρξουν συνέπειες στις επιχειρήσεις οι οποίες δεν θα μπορούν να δανειοδοτηθούν και θα βρεθούν αντιμέτωπες με τεράστια προβλήματα ρευστότητας. Αν θα υποχωρήσουν κι άλλο τα κέρδη τους, προφανώς τα έσοδα από τον φόρο νομικών προσώπων δεν θα είναι 2,3 δις. ευρώ όπως προγραμματίζεται. Και αν οι επιχειρήσεις απολύσουν ακόμη περισσότερους, ούτε τα έσοδα από τους φόρους φυσικών προσώπων θα είναι 11,2 δισεκατομμύρια ευρώ.

Περισσότερα από τα μισά έσοδα του κράτους εξαρτώνται από την κατανάλωση. Η έμμεση φορολογία αποδίδει 28,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτά τα έσοδα είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στην ύφεση. Όσο μεγαλύτερη είναι η μείωση του ΑΕΠ, τόσο λιγότερη είναι η κατανάλωση και, αντίστοιχα, τόσο λιγότερο τα φορολογικά έσοδα.