33 χρόνια μετά την ισλαμική επανάσταση

Του Βασίλη Μάργαρη

Η φράση αυτή του Αγιατολάχ Χομεϊνί τον Αύγουστο του 1988, έχει μείνει ιστορικά σφραγισμένη στο μυαλό των 75 εκατομμυρίων Ιρανών και ήταν η φράση με την οποία ανακοίνωνε το τέλος του πολέμου με το Ιράκ.

Με διάρκεια οκτώ ετών, χρονικό διάστημα που του έδωσε το θλιβερό προνόμιο του μεγαλύτερου σε διάρκεια συμβατικού πολέμου του 20ου αιώνα, ξεκίνησε όταν το Ιράκ εισέβαλε στο Ιράν, στις 22 Σεπτεμβρίου 1980, μετά από μακρά ιστορία συνοριακών διενέξεων. Ο πόλεμος ήταν απότοκος των έντονων φόβων του Ιράκ για την ιρανική βοήθεια κυρίως με τη μορφή αντάρτικου, στην επί δεκαετίες καταπιεζόμενη σιιτική πλειονότητα που κατοικούσε στα εδάφη του, υπό την ηγεσία μιας σουνιτικής μειοψηφίας. Το γεγονός αυτό, ειδικότερα μετά την Ιρανική Επανάσταση προκαλούσε τρόμο στην ιρακινή πολιτική ελίτ και η αίσθηση στρατιωτικής ανωτερότητας την οδήγησε στις ράγες του πολέμου.

Η σημερινή κατάσταση στο Ιράν, οπωσδήποτε δε μοιάζει με την περίοδο του πολέμου, όπου άφησε πίσω ένα εκατομμύριο ιρανούς ανάπηρους, τραυματίες και νεκρούς στα πεδία των μαχών. Ο τριπλασιασμός όμως των τιμών τους τελευταίους έξη μήνες, αποτέλεσμα του διεθνούς εμπάργκο, σε όλο το φάσμα της τοπικής αγοράς, από τα τρόφιμα μέχρι τα αεροπορικά εισιτήρια και η συνακόλουθη δραματική πτώση του μέσου επιπέδου ζωής, σίγουρα δημιουργεί τις βάσεις για μια έντονη αμφισβήτηση των διεθνών επιλογών του καθεστώτος.

Ο σημερινός Υπέρτατος Πνευματικός Ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, μπορεί να εκτιμά ότι το βασικότερο πρόβλημα του ισλαμικού κόσμου παραμένει η ύπαρξη του Ισραήλ, χαρακτηρίζοντας τη χώρα «καρκινικό όγκο», έναν όρο που έχει καταδικάσει ο ΟΗΕ και η Δύση, αλλά ακόμη και αυτή η φράση, απέχει σημαντικά από την απειλή του πρωθυπουργού κ. Αχματινετζάντ, ότι θα εξαφανίσει το Ισραήλ από το χάρτη.

Με δεδομένο, ότι ο κ. Αχματινετζάντ, πέρα από το γεγονός ότι πλέον αντιμετωπίζει τη δυσμένεια του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δεν μπορεί και για συνταγματικούς λόγους να θέσει υποψηφιότητα για τρίτη φορά στις επερχόμενες εκλογές του Ιουνίου, ο λαός δείχνει να περιμένει την επικράτηση ενός μετριοπαθέστερου πρωθυπουργού και μάλιστα με τις ευλογίες του Υπέρτατου Ηγέτη. Ακόμη και αυτό όμως, ίσως τελικά να μη φανεί αρκετό. Εκείνο που ίσως περισσότερο από όλα δείχνουν να περιμένουν, είναι τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, να πιεί με τη σειρά του το δικό του ποτήρι του δηλητηρίου, εκστομίζοντας την ίδια ακριβώς φράση με τον προκάτοχό του, εκδηλώνοντας με τον τρόπο αυτό μια νέα διεθνή πολιτική προσέγγιση τόσο στο θέμα της ανάπτυξης των πυρηνικών όπλων, ίσως ακόμη και στο πλαίσιο της Μεσανατολικής διένεξης.

Και αυτό επειδή, μια χώρα με Α.Ε.Π. που πλησίαζε το 1 τρισ. δολάρια πριν το διεθνές εμπάργκο (σύμφωνα με τις τοπικές πηγές), η 18η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, δικαιούται να δει και ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά της, μέσα από όρους όπως η ειρήνη και η ευημερία.

Το 2013 θα αποδειχθεί σίγουρα κρίσιμο και ίσως η λαϊκή τάση για μεταστροφή να δείξει τη θέλησή της, ήδη, από τον ερχόμενο Φεβρουάριο, οπότε και θα πραγματοποιηθούν οι εορτασμοί, με αφορμή την 33η επέτειο της Ισλαμικής Επανάστασης του 1979.

* Ο κ. Β. Μάργαρης είναι Οικονομολόγος, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Capital Markets Experts A.E.