Κεντροαριστερά: Οδηγός υπέρβασης του εθνολαϊκισμού

Άρθρο της Αφροδίτης Αλ Σάλεχ,

στελέχους του ΠΑΣΟΚ

Η Κεντροαριστερά σήμερα παραπέμπει στον χώρο που καλύπτει η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Το ΠΑΣΟΚ της Μεταπολίτευσης εξέφρασε τη δυναμική μιας πλειοψηφικής, πολυσυλλεκτικής Κεντροαριστεράς. Και ποιοτικά, εξακολουθεί.

Το ότι ένα σημαντικό μέρος της κοινωνικής βάσης του ΠΑΣΟΚ επέλεξε να στεγαστεί εκλογικά στον ΣΥΡΙΖΑ δεν εντάσσει τον ΣΥΡΙΖΑ στην Κεντροαριστερά. Επιπλέον, η Κεντροαριστερά δεν έχει ως ομόλογό της την Κεντροδεξιά. Ιστορικά το Κέντρο είναι ο άλλος πόλος σε σχέση με τη Δεξιά.

Κεντροαριστερά σημαίνει ευρωπαϊκός προσανατολισμός, αίσθηση ευθύνης, υπεράσπιση του ορθού λόγου, σύγκρουση με τη δημαγωγία, τη συνωμοσιολογία, τον λαϊκισμό. Χαρακτηριστικά, εξαιρετικά κρίσιμα στις ημέρες μας. Οπως αναλύει εύστοχα ο Αντρέ Ταγκιέφ, έχει εσχάτως εμφανιστεί ένας εθνολαϊκισμός, που δεν είναι ούτε αριστερός ούτε δεξιός, ανάγει τον λαό σε σωτηριολογική αρχή, θρέφεται από συνωμοσιολογικές θεωρίες και υποδεικνύει τους «πραγματικούς εχθρούς»: τους «από πάνω», τους «τριγύρω», τους «από αλλού» και τους «κρυμμένους στο εσωτερικό του έθνους».

Σε αυτό τον εθνολαϊκισμό εντάσσεται και η τεχνητή διχοτόμηση «Μνημόνιο - Αντιμνημόνιο», που αλλοίωσε τις ιδεολογικές και αξιακές ταυτότητες και επέτρεψε όχι μόνο στους Ανεξάρτητους Ελληνες αλλά ακόμη και στη Χρυσή Αυγή να εφάπτονται με τους πολίτες που ανήκουν ιδεολογικά στην Αριστερά ή στην Κεντροαριστερά.

Η σκληρή οικονομική κρίση έθεσε σε δοκιμασία τον κοινωνικό συνασπισμό που εξέφρασε το ΠΑΣΟΚ και έφερε στο προσκήνιο προβλήματα ταυτότητας και στρατηγικής της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Θα πρέπει ο χώρος να ανασυσταθεί πρωτίστως κοινωνικά και παραλλήλως πολιτικά.

Η ανάγκη για ριζική επαναθεμελίωση αξιών είναι πανευρωπαϊκή. Το νέο ευρωπαϊκό μοντέλο ανάπτυξης δεν θα πρέπει να είναι κρυπτοτριτοκοσμικό. Οι κεϊνσιανές πολιτικές πλήρους απασχόλησης είναι η απάντηση στον φαύλο κύκλο της ύφεσης και της ανεργίας. Στο κοινωνικό κράτος δικαίου και στον πολιτικό φιλελευθερισμό δεν θα πρέπει να εισχωρούν αστερίσκοι λόγω κρίσης. Οι νέες μορφές συμμετοχής δεν θα πρέπει να κλείνουν το μάτι στον ακροδεξιό κίνδυνο.

Η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης δεν θα πρέπει να μεταθέσει την κρίση στην κοινωνία ή στην Πολιτεία: ως κοινωνική ή πολιτειακή κρίση. Μπροστά είναι η λύση, ποτέ πίσω.

Η Κεντροαριστερά είναι μια πολιτιστική επιλογή. Μια επιλογή πολυφωνίας και ποιότητας, ανεκτικότητας, κοινωνικού φιλελευθερισμού, σεβασμού του άλλου, περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Είναι η επιλογή της αισθητικής της προόδου, σε αντίθεση προς την αισθητική της συντήρησης ή του σοσιαλιστικού ρεαλισμού.

Και στην ερώτηση αν αυτά τα χαρακτηριστικά ενυπάρχουν στο ΠΑΣΟΚ σήμερα, η απάντηση είναι: ναι.