Γ. Καμίνης: Τα πεπραγμένα ενός δημάρχου-λογιστή

Όμηρος Τσάπαλος - Πολιτικός επιστήμονας

Τις τελευταίες ημέρες άνθρωποι των γραμμάτων, με επιστημονικό κύρος και βαρύτητα στον λόγο τους, τάσσονται ανοικτά υπέρ της επανεκλογής του Γιώργου Καμίνη στο δημαρχιακό αξίωμα της Αθήνας. Δεν θυμάμαι να έχει ξανασυμβεί τα τελευταία χρόνια τόσες προσωπικότητες να έχουν ταχθεί τόσο ανοικτά και σθεναρά υπέρ ενός υποψηφίου Δημάρχου.

Κοινό επιχείρημα όλων τους είναι ότι «ο Καμίνης νοικοκύρεψε τα οικονομικά του Δήμου». Πρόκειται για εν μέρει σωστό επιχείρημα που αποδεικνύεται τόσο από στατιστικά οικονομικά στοιχεία όσο και από την τελευταία αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του Δήμου από τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Moody's. Και λέω εν μέρει σωστό γιατί είναι άλλο πράγμα να νοικοκυρέψεις έναν στάσιμο επί μια τετραετία Δήμο με μηδέν επενδύσεις σε νέα έργα υποδομής και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των δημοτών και άλλο πράγμα να νοικοκυρέψεις έναν Δήμο που ανοίγεται και χτίζει, επενδύει, αποκαθιστά, εξωραΐζει και αναβαθμίζει ολόκληρες οικιστικές περιοχές και που για να τα κάνει όλα αυτά αναγκάζεται να δανειστεί και να «ανοιχτεί οικονομικά». Το νοικοκύρεμα στην πρώτη περίπτωση είναι πολύ πιο εύκολο γιατί είναι και το μόνο που ένας Δήμος χωρίς συνολικό σχέδιο ανάπτυξης επιλέγει να πράξει. Αντί για νέα έργα και αποκατάσταση ζημιών περιορίζεται στο οικονομικό συμμάζεμα. Κάτι που προφανώς είναι μεν αποδοτικό και θετικό δεν είναι όμως αρκετό όταν μιλάμε, όχι για επιχειρήσεις, αλλά για ζωντανές πόλεις...

Γιατί λοιπόν άνθρωποι σοβαροί προτιμούν να ταχθούν ανοικτά υπέρ μιας υποψηφιότητας ενός Δημάρχου που το μόνο που έχει να επιδείξει τα τελευταία χρόνια είναι το νοικοκύρεμα των οικονομικών του Δήμου; Την μόνη απάντηση που μπορώ να δώσω σε αυτό (πέραν του ότι ενδεχομένως αυτοί οι άνθρωποι να μην ζουν στην Αθήνα και επομένως να μην γνωρίζουν τι συμβαίνει στην καθημερινότητα της πόλης) είναι γιατί δεν υπάρχει κάποιος πιο αξιόλογος υποψήφιος και επομένως «από το να το ρίξουμε στον Κασιδιάρη και στον κλώνο του Αλέξη Τσίπρα καλύτερα να το ρίξουμε σε κάποιον που είναι δοκιμασμένος και σίγουρα χαμηλών τόνων...». Άλλωστε, είναι γνωστό ότι μεταξύ των τυφλών επικρατεί ο μονόφθαλμός...

Η πόλη της Αθήνας υπέφερε όσο καμία άλλη πόλη της Ευρώπης από την οικονομική κρίση της τελευταίας πενταετίας. Είδε πλατείες της να καταστρέφονται και να παραμένουν κατεστραμμένες για χρόνια. Είδε ιστορικά κτίρια να γίνονται βορά στις ορέξεις του tagging και των ανεξέλεγκτων graffiti. Είδε βασικές υποδομές για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των δημοτών, όπως πάρκα, πεζόδρομοι, σιντριβάνια, παιδικές χαρές, γλυπτά και μνημεία, ιστορικές γειτονιές και ολόκληρες περιοχές αναψυχής και περιπάτου να υποβαθμίζονται και να μετατρέπονται είτε σε γκέτο του εγκλήματος και της παράνομης μετανάστευσης είτε σε «γκέτο» της ασχήμιας, της μιζέριας και της αισθητικής κατάπτωσης. Και ο Δήμος επί τέσσερα χρόνια να μην αντιδρά.

Αντιθέτως, μόλις τους τελευταίους μήνες ξεκίνησε μια σοβαρή προσπάθεια επαναφοράς μέρους της ξεχασμένης αίγλης της πόλης μέσω της αποκατάστασης γλυπτών και αγαλμάτων και αυτό συνέβη αποκλειστικά εξαιτίας της ευαισθησίας ιδιωτών χορηγών που δεν άντεχαν να συνεχίζουν να βλέπουν κατεστραμμένες πλατείες και αγάλματα και έτσι προχώρησαν με δικά τους μέσα και χρήματα στην γρήγορη αποκατάσταση τους (όπως η χορηγία της Alpha Bank για τα αγάλματα που στολίζουν την πλατεία Συντάγματος). Με δράσεις ομάδων εθελοντών όπως οι atenistas και όχι με πρωτοβουλία του Δήμου πολλές μικρές πλατείες και παιδικές χαρές συντηρήθηκαν και επέστρεψαν στην υπηρεσία των δημοτών. Αυτή είναι η πραγματικότητα όσο και αν προσπαθούν οι απολογισμοί του Δήμου να την εξωραΐσουν...

Η Αθήνα είδε περιοχές όπως η πλευρά κάτω από την οδό Αθηνάς και μέχρι την Ομόνοια, η πλατεία Βικτωρίας και το Μεταξουργείο να μετατρέπονται σε εστίες εγκλήματος και παρανομίας. Οι Αθηναίοι εκτοπίστηκαν μαζικά τα τελευταία χρόνια από ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα στο κέντρο της Αθήνας. Εμπορικοί δρόμοι ερήμωσαν και ιστορικά καταστήματα έβαλαν λουκέτο μετά από δεκαετίες λειτουργίας (ενδεικτικά αναφέρω το Cellier, Τσαντίλης, Αναγνωστόπουλος, το Βιβλιοπωλείο της Εστίας, το αιωνόβιο κατάστημα ασημικών Νησιώτης κ.α).

Φτάσαμε σε σημείο να αποφεύγεται ο περίπατος το βράδυ από συγκεκριμένους δρόμους και πλατείες από φόβο και μόνο. Περιοχές-κόσμημα όπως η Πλάκα, το Θησείο, το Μοναστηράκι αρχίζουν να χάνουν την ηρεμία ενός ασφαλούς περιπάτου καθότι μετατρέπονται σιγά-σιγά σε υποβαθμισμένες και θλιβερές περιοχές χωρίς επιτήρηση, καθαριότητα, αισθητική αρτιότητα αλλά και επαρκή αστυνόμευση. Η παλιά αίγλη της Αθήνας έχει χαθεί διαπαντός, με μια δημοτική αρχή να παρατηρεί χωρίς να πράττει, όπως συνέβη και στην τριλογία της Πανεπιστημίου όπου μετά από μήνες απραξίας αποφασίστηκε τελικά (και καθυστερημένα) η συντονισμένη δράση των αρμόδιων φορέων για την αισθητική αποκατάσταση του ωραιότερου σημείου της πόλης. Και αυτό λίγους μήνες πριν από τις εκλογές....

Για όλα αυτά δεν φταίει μόνο η οικονομική κρίση. Είναι αυταπάτη να πιστεύουμε κάτι τέτοιο και ένας εύκολος τρόπος να μετακυλύουμε τις ευθύνες στον «αόρατο άλλον». Και η Λισαβόνα και το Δουβλίνο υπέστησαν οικονομικές καταστροφές όμως οι πόλεις έμειναν εκεί όρθιες χωρίς να χάσουν ίχνος από το κύρος, την συμβολική και την αξιοπρέπεια της πρωτεύουσας. Η δημοτική αρχή υστέρησε σε ετοιμότητα και σχέδιο προκειμένου να αντεπεξέλθει τόσο στην μείωση της εμπορικής κίνησης στο κέντρο της πόλης, όσο και σε τομείς όπως η ασφάλεια διαβίωσης του δημότη, η γκετοποίηση οικιστικών περιοχών, η αισθητική κατάπτωση ιστορικών κτιρίων και η σταδιακή καταστροφή βασικών υποδομών της πόλης. Δεν έδειξε καμία πυγμή απέναντι στην Κυβέρνηση όταν η πόλη κατακλυζόταν από μετανάστες που έψαχναν τροφή και στέγη ανάμεσα στα σκουπίδια και τις ξεχασμένες πολυκατοικίες της Βερανζέρου και της Ζήνωνος. Δεν έδειξε καμία πυγμή όταν τα ποσοστά ερημοποίησης στο Γεράνι, το Μεταξουργείο και τα Πατήσια έφταναν σε δυσθεώρητα ύψη και όταν η εγκληματικότητα γινόταν συνώνυμο της καθημερινότητας σε περιοχές όπως ο Άγιος Παντελεήμονας και η Κυψέλη. Αυτή η έλλειψη πυγμής συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό και στην άνοδο ακραίων ιδεολογιών και πρακτικών, στο να κυριαρχήσουν φωνές που εκμεταλλεύτηκαν την απόγνωση των κατοίκων για ασφάλεια και ποιότητα ζωής. Αυτήν την κωλυσιεργία πληρώνουμε τώρα.

Η δημοτική αρχή υστέρησε στο να κατανοήσει την σημασία του να έχεις μια πόλη καθαρή όχι μόνο από σκουπίδια στους δρόμους αλλά και από συνθήματα, αφίσες και διαφημίσεις κολλημένες σε τοίχους που μόλις βάφτηκαν. Υστέρησε στο να κατανοήσει ότι όλα αυτά συνέβαλλαν στο να θεωρείται η Αθήνα από τους τουριστικούς πράκτορες ως πόλη δεύτερης κατηγορίας.

Η δημοτική αρχή πολύ απλά δεν σεβάστηκε τα χρήματα των επισκεπτών αλλά κυρίως των δημοτών της πόλης. Οι μαγαζάτορες στην Σταδίου και την Ακαδημίας συνεχίζουν να πληρώνουν τα δημοτικά τους τέλη χωρίς να απολαμβάνουν καμία απολύτως υπηρεσία. Όποιο οικονομικό συμμάζεμα και αν έγινε, το αποτέλεσμα είναι ότι ο δημότης δεν είδε κάτι να αλλάζει στην καθημερινότητα του προς το καλύτερο. Αντιθέτως νιώθει περισσότερη ανασφάλεια, μυρίζει περισσότερη δυσωδία από τα πυρπολημένα και εγκαταλελειμμένα μαγαζιά που υπάρχουν στο κέντρο, βλέπει περισσότερα συνθήματα και αφίσες στου τοίχους των κτηρίων, ακούει περισσότερα κορναρίσματα από αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες που μέρα-μεσημέρι διασχίζουν την πεζοδρομημένη Ερμού και αισθάνεται ακόμη μεγαλύτερη μιζέρια για μια πόλη που κυριολεκτικά «κατάντησε». Μπορεί για όλα αυτά υπεύθυνος να μην είναι ο Δήμος. Όμως ως το εγγύτερο επίπεδο εξουσίας προς τον δημότη οφείλει να είναι αυτός που θα αφυπνίσει τους κρατικούς μηχανισμούς και την Πολιτεία να αναλάβουν δράση και να ενεργοποιήσουν πολιτικές που χρειάζεται η πρωτεύουσα της χώρας. Υπό αυτήν την έννοια, ο Δήμος καθίσταται υπεύθυνος για την ομαλή λειτουργία της πόλης.

Συμπέρασμα: Σε περίπου 100 ημέρες από σήμερα οι Αθηναίοι πολίτες θα κληθούν να ψηφίσουν για Δήμαρχο και όχι για λογιστή. Θα κληθούν να επιλέξουν κάποιον που να μπορεί να πιέσει την κυβέρνηση να προωθήσει άμεσα μέτρα απογκετοποίησης του κέντρου της Αθήνας, μείωσης της παράνομης μετανάστευσης, δραστικής μείωσης των ποσοστών εγκληματικότητας, πάταξης του παραεμπορίου και υιοθέτησης κινήτρων για επιστροφή των Αθηναίων δημοτών στην πόλη όπου γεννήθηκαν. Οι δημότες θα κληθούν να επιλέξουν έναν Δήμαρχο πρωταγωνιστή και όχι κομπάρσο που θα ακολουθεί απλά τις εξελίξεις. Αυτόν που θα χτυπήσει το χέρι στο τραπέζι όταν θα χρειαστεί, θα κυνηγήσει χρήματα από το ΕΣΠΑ, θα επιδιώξει μείωση δημοτικών δομών και οικονομικών βαρών και, ναι, θα νοικοκυρέψει περαιτέρω τα οικονομικά του Δήμου, συνεχίζοντας το εξαιρετικό έργο του κ. Καμίνη πάνω σε αυτόν τον τομέα.

Οι δημότες θα κληθούν, τέλος, να επιλέξουν κάποιον που θα υπενθυμίσει ότι η Αθήνα δεν είναι μια πρωτεύουσα βαλκανικού επιπέδου βουτηγμένη στην μιζέρια της που αποτελεί έναν αναγκαστικό τόπο συμβίωσης των δημοτών της. Είναι μια οικουμενική μητρόπολη με κύρος και ιστορία όσο καμία άλλη που ψάχνει εναγωνίως τρόπους να αναδειχθούν ο Πολιτισμός και η ανθρωπιά της, το κάλλος και η δυναμική της, η πολυμορφία και η παράδοση της, η ηρεμία και η ένταση της. Αλήθεια, ένας λογιστής τι μπορεί να καταφέρει από όλα αυτά;