Δανάη Στράτου-Γιάνης Βαρουφάκης: H εικαστικός και ο οικονομολόγος (pics+video)
Επιμέλεια: Ρούλα Κοτσέτα
H Δανάη Στράτου και o σύζυγός της Γιάνης Βαρουφάκης έχουν πολλά που τους ενώνουν.
Οταν μιλάμε για εικαστικό, δεν αναφερόμαστε βέβαια σε μία καλλιτέχνιδα που κάθεται στο στούντιο της και δημιουργεί, αλλά μιλάμε για μία ρεπόρτερ-γλύπτρια, εικαστικό.
Το γιατί θα το καταλάβετε παρακάτω.
Η Δανάη Στράτου έχει ταξιδέψει σε διάφορες γωνιές του κόσμου, αποτυπώνοντας εικόνες και συναισθήματα.
Ο μεγαλύτερος θαυμαστής της είναι ο Γιάνης Βαρουφάκης. Ο ίδιος έχει αποκαλύψει, μάλιστα, ότι θαύμαζε τη δουλειά της, πριν ακόμα την γνωρίσει, όταν ακόμα εκείνος ζούσε στο Σίδνει με την πρώτη του σύζυγο.
Επικίνδυνες αποστολές
Οι "επικίνδυνες" αποστολές αρέσουν τόσο στη Δανάη όσο και στον Γιάνη Βαρουφάκη. Η μεν πρώτη, επιλέγει να ταξιδεύει σε χώρες που είναι σε εμπόλεμη κατάσταση, ο δε σύζυγός της, άρχισε ήδη να παίρνει ρίσκo από την καρέκλα του υπουργού Οικονομικών.
Η Δανάη Στράτου, παρ' οτι είναι καλλιτέχνις, έγινε ευρέως γνωστή, τις τελευταίες ημέρες. Από τότε που ο Γιάνης Βαρουφάκης ανέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει, πως η Δανάη Στράτου δεν ήταν γνωστή στο κόσμο της τέχνης, αφού έργα της έχουν παρουσιαστεί τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό.
"Εχω φτάσει πολύ κοντά σε επικίνδυνες καταστάσεις, αλλά το πάθος μου για τη δουλειά με ωθεί να συνεχίσω. Τους μεγαλύτερους κινδύνους τούς αντιμετώπισα στα ναρκοπέδια της Αιθιοπίας και στο Κόσοβο, όπου δεν υπάρχει κράτος και είναι πολύ εύκολο να σε απαγάγουν και να σε σκοτώσουν και κανείς να μη μάθει τίποτα. Βρέθηκα σε αυτά τα μέρη με μια αγνή ματιά, είχα άγγελο και δεν έπαθα τίποτα" είχε πριν στη συνέντευξή της.
"Οσο μπορώ, πηγαίνω προετοιμασμένη σε αυτές τις περιοχές. Παίρνω τις απαραίτητες άδειες από τις τοπικές αρχές, έχω οδηγό, αλλά τα πράγματα δεν εξελίσσονται πάντοτε όπως τα σχεδιάζεις. Στην Αιθιοπία, για παράδειγμα, ο κρατικός υπάλληλος που μας είχαν δώσει ήταν σπιούνος και στην πραγματικότητα ήρθε μαζί μας για να μας εμποδίσει να κάνουμε τη δουλειά μας και όχι για να μας βοηθήσει. Αν ήμουν μόνη μου, δεν θα το είχα αντιληφθεί. Ήταν μαζί μου ο άντρας μου, ο Γιάνης Βαρουφάκης, που έχει ερευνήσει σε βάθος την πολιτική κατάσταση αυτών των περιοχών. Εκείνος κατάλαβε αμέσως τι συνέβαινε. Αν ήμουν μόνη, ή δεν θα είχα κάνει τη δουλειά μου ή θα είχα πάθει κάτι κακό", είχε εξομολογηθεί.
Να λοιπόν, ενα σημαντικό στοιχείο που τους ενώνει, εκτός από τα "δεσμά του γάμου" τους.
Desert Breath
Το 1997, η εικαστικός Δανάη Στράτου, η αρχιτέκτονας Αλεξάνδρα Στράτου και η αρχιτέκτονας Στέλλα Κωνσταντινίδη, ως μέλη της ομάδας D.A.ST. arteam εγκατέστησαν το "Desert Breath", ένα από τα μεγαλύτερα έργα της Land Art στον πλανήτη, που καλύπτει 100.000 τετραγωνικά μέτρα στην Ανατολική Σαχάρα της Αίγυπτου, στην καρδιά της ερήμου.
Ένα κολοσσιαίο εικαστικό έργο τέχνης από δυο αλληλένδετες λογαριθμικές σπείρες 178 κώνων, που δεσπόζει στη μέση της Σαχάρας και παραμένει ορατό μετά από 17 χρόνια, ακόμη και από το διάστημα!
Αρκετά χρόνια αργότερα, παρουσίασε μια οπτικοακουστική εγκατάσταση στους χώρους του Λουτρού των Αέρηδων στην Πλάκα, με ταυτόχρονες προβολές από βιντεοσκοπημένες εικόνες των εφτά πιο σημαντικών ποταμών της Γης.
Από την Πλάκα στο Τέξας
Γεννήθηκε το 1964 στην Αθήνα σε μια οικογένεια γυναικοκρατούμενη, αφού είναι τέσσερις αδελφές.
Η Δανάη Στράτου, είναι η κόρη του Φαίδωνα Στράτου, το όνομα του οποίου είναι συνυφασμένο με την ιστορική Πειραϊκή Πατραϊκή. Η μητέρα της είναι η εικαστικός-γλύπτρια Ελένη Πόταγα-Στράτου.
"Εγώ είμαι η μεσαία στην οικογένεια, αλλά και πρώτη κόρη του πατέρα μου. Από μικρή ήμουν αγοροκόριτσο και πολύ άτακτη. Ήμουν, όμως, αυτή που περισσότερο βοηθούσε τον πατέρα μας σε όλες τις αγορίστικες δουλειές, μου άρεσε να οδηγώ αυτοκίνητα, μηχανάκια, βάρκες, καθώς και να ιππεύω άλογα από πολύ μικρό παιδί και πάντα είχα έντονη την αίσθηση της περιπέτειας" είχε περιγράψει στο περιοδικό "Glow".
Μεγάλωσε στο κέντρο της Αθήνας, στην Πλάκα, σ’ ένα περιβάλλον όπου η τέχνη έπαιζε καθοριστικό ρόλο, καθώς η μητέρα της είναι γλύπτρια.
Μέχρι πρόσφατα ζούσε στο Όστιν του Τέξας, στις ΗΠΑ με τον σύζυγό της, Γιάνη Βαρουφάκη, το γιο της Νικόλα και την κόρη της Εσμεράλδα από τον πρώτο της γάμο.
Τα πρώτα έργα
"Η αγάπη μου για τη δημιουργία ξεκίνησε από μικρό παιδί καθώς έπαιζα φτιάχνοντας μικρά γλυπτά και κατασκευές απ’ ό,τι υλικά έβρισκα στο εργαστήριο της μητέρας μου. Το πρώτο μου γλυπτό ήταν μια μικρή, ανθρώπινη φιγούρα που έφτιαξα χρησιμοποιώντας ένα ξυλάκι παγωτού, εφημερίδα και γύψο, σε ηλικία 4-5 χρονών.
"Η διαδρομή μου ξεκίνησε από το Λονδίνο, όπου σπούδασα καλές τέχνες μ’ εξειδίκευση στη γλυπτική και τις εγκαταστάσεις στο Central - St. Martins School of Art, από το 1982 - 1988" περιέγραψε στο Glow.
"Θυμάμαι πόσο όμορφα αισθανόμουν σαν μικρό παιδί ανάμεσα σε καλλιτέχνες, όπως ο Nίκος Νικολάου και ο Γιάννης Μόραλης, όταν μιλούσαν μεταξύ τους για τη μακρόχρονη φιλία τους, τη δουλειά που τους ένωνε και στην οποία αφιέρωναν τα πάντα. Ξεκίνησα να εκφράζομαι με την τέχνη, όπως όλα τα παιδιά, στην άμμο, με λίγο πυλό, ζωγραφίζοντας και αργότερα, φωτογραφίζοντας. Η διαφορά μου με τ’ άλλα παιδιά ήταν ότι όσο μεγάλωνα τόσο περισσότερο ένιωθα την ανάγκη να συνεχίσω να το κάνω, πεπεισμένη ότι ήταν πολύ σημαντικό πράγμα για να το αφήσω κάνοντας κάτι άλλο. Εξελίχθηκα σε καλλιτέχνη όταν έκανα τα παιδιά μου και ξάφνου ένιωσα ότι ο μόνος τρόπος να υπάρχω ως Δανάη και να είμαι καλή μητέρα ήταν αν δεν άφηνα τη μητρότητα να με χωρίσει από την καλλιτεχνική δημιουργία".
"Η τέχνη είναι ένα ταξίδι και το ταξίδι είναι το σπίτι μου"
Η Δανάη Στράτου, στην παραπάνω συνέντευξη είχε αναφερθεί λεπτομερώς στην δουλειά της.
"Δημιουργώ μεγάλης κλίμακας εικαστικές εγκαταστάσεις και περιβάλλοντα, τόσο σε εξωτερικούς όσο και σ’ εσωτερικούς χώρους. Στη δουλειά μου με απασχολούν θέματα που έχουν να κάνουν με τη φύση και το περιβάλλον και τη θέση του ανθρώπου μέσα σε αυτά. Για τις εγκαταστάσεις μου χρησιμοποιώ στοιχεία της φύσης, όπως χώμα, νερό, κ.ά., καθώς και νέες τεχνολογίες, και μέσα, όπως η φωτογραφία, το video και ο ήχος, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε έργου. Ολοκληρώνοντας ένα έργο νιώθω ικανοποίηση. Και λύπη. Και αγωνία για το πως θα αναπληρώσω το κενό που δημιουργεί η ολοκλήρωση με νέο έργο, αντάξιο του προηγούμενου. Εμπνέομαι όταν είμαι εν κινήσει. Το ταξίδι, είτε ταξιδεύω μακριά είτε ταξιδεύω μέσα στο μυαλό, με κινητοποιεί" είχε πει χαρακτηριστικά.
Οι σταθμοί στην καριέρα της
Η καλύτερη στιγμή της ως καλλιτέχνις, ήταν όταν της ζητήθηκε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας". Εξίσου όμως σημαντικές ήταν κι άλλες στιγμές στην καριέρα της.
"Έργα σταθμοί που σηματοδότησαν τόσο την πορεία μου όσο κι εμένα την ίδια είναι το Desert Breath, το The River of Life, το Cut - 7 dividing lines. Είναι τα έργα που μ’ έφεραν σ’ επαφή με το ταξίδι, με ξένους πολιτισμούς και κουλτούρες, με «Το Άλλο». Αυτές οι εμπειρίες άνοιξαν τους ορίζοντές μου και με καθόρισαν σαν άνθρωπο και σαν καλλιτέχνη. Το πιο αγαπημένο μου έργο μέχρι σήμερα νομίζω πως είναι το Breathe, μια εγκατάσταση που αποτελείται από χώμα και ήχο, όπου στο κέντρο του χώρου το χώμα κινείται στον ρυθμό της αναπνοής και ο ήχος είναι αυτός της αναπνοής και του παλμού της καρδιάς. Η εμπειρία των εκθέσεων είναι σαφώς υποδεέστερη της διαδικασίας που προηγείται, δηλαδή, την περίοδο που σχεδιάζω και υλοποιώ το έργο που θα εκτεθεί".
Διεθνής αναγώριση
Όπως έχει πει η ίδια, είναι άνθρωπος ανοιχτός σε ό,τι δεν απαιτεί συμβιβασμούς και ό,τι δε την καταπιέζει.
"Η διεθνής αναγνώριση μ’ έχει κάνει να νιώθω πιο άνετα στο να λέω «όχι» σ’ εγχώριους συμβιβασμούς, που έτσι κι αλλιώς θ’ απέρριπτα. Οραματίζομαι στο μέλλον να ζω ξανά και ξανά την εμπειρία της ασυμβίβαστης δημιουργίας. Η διαδικασία του να δημιουργήσω κάτι νέο είναι προαπαιτούμενο για να υπάρχω. Νιώθω περήφανη που κάποιες φορές δημιούργησα έργα που «απαιτούσαν» να γίνουν. Το σημαντικότερο επίτευγμά μου ήταν ν’ αγαπήσουν και να εκτιμήσουν τα παιδιά μου το έργο μου, παρά το γεγονός ότι πολλές φορές υπέφεραν από αυτό, καθώς έπρεπε να με μοιράζονται μαζί του. Θα υπάρξει συνέχεια εφόσον υπάρχει έστω και μια σπίθα ζωής μέσα μου".
Η σχέση με την Ελλάδα
"Η Ελλάδα μου δεν έχει ανάγκη κανέναν μας να την εκθειάζει με κοινοτυπίες. Το σπίτι μου στην Αίγινα είναι το σπίτι μου. Εδώ νιώθω ευτυχής και πλήρης. Με ηρεμεί, μου ανοίγει τη ματιά και την ψυχή. Όποτε είμαι εδώ και βλέπω τον ορίζοντα όλα μπαίνουν στη σωστή τους διάσταση. Το καλοκαίρι μου το ζω συνεχώς, χειμώνα-καλοκαίρι. Ο χώρος μου θέλω να μη συγκρούεται με τον εσωτερικό μου κόσμο. Δε θ’ αντισταθώ ποτέ σ’ ένα κομμάτι σοκολάτας. Δε θα ξεχάσω ποτέ κάποιες αστείες ατάκες των παιδιών μου από την παιδική τους ηλικία. Ευτυχία είναι το να μη χρειάζεται να σκέφτεσαι την ευτυχία" είχε πει στο Glow.
Ο Βαρουφάκης
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Πατέρας του είναι ο χημικός, πανεπιστημιακός καθηγητής και πρόεδρος της Χαλυβουργικής Γιώργιος Βαρουφάκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο πατέρας του ήταν αριστερός και γι' αυτό είχε φυλακιστεί και εξοριστεί στη Μακρόνησο.
Ως μαθητής, είχε δάσκαλο σε ιδιαίτερα μαθήματα τον φιλόλογο Πέτρο Μώραλη, μετέπειτα Υπουργό του ΠΑΣΟΚ και πατέρα του σημερινού Δημάρχου Πειραιά Γιάννη Μώραλη.
Σπούδασε Μαθηματικά και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ και του Μπέρμιγχαμ της Βρετανίας κάνοντας τη διδακτορική του διατριβή στην οικονομική θεωρία, στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ. Για να γίνει δεκτός στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ, πήρε συστατική επιστολή από τον Έλληνα πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου (με την ιδιότητά του ως καθηγητή Οικονομικών), τον οποίο γνώριζε από τα παιδικά του χρόνια μέσω του Μώραλη.
Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ, αργότερα, το 1985, δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Ίστ Άνγκλια, στο Νόριτς της Αγγλίας για δύο χρόνια και το 1987 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Από το 1988 έως το 2000 δίδασκε οικονομική θεωρία και πολιτική φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ της Αυστραλίας.
Παράλληλα έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης (Σκωτία) ενώ κατέχει ερευνητική θέση στον τομέα της πολιτικής και οικονομικής φιλοσοφίας, στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λέουβεν (Λουβέν Λα Νεβ, Βέλγιο). Από το 2000 διδάσκει οικονομική θεωρία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ενα μεγάλο κεφάλαιο της ζωής του Γιάνη Βαρουφάκη είναι το Σίδνει της Αυστραλία. Εκεί άλλωστε έχει αφήσει...την μεγάλη του αγάπη, την κόρη του Ξένια από τον πρώτο του γάμο. Οπως ήταν αναμενόμενα και τα ΜΜΕ της Αυστραλίας κάνουν αυτές τις ημέρες αναφορά στον νέο υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας.
Η σχέση του με την Αυστραλία
"O Γιάνης Βαρουφάκης «απόλαυσε» την παραμονή του στην Αυστραλία. Ένας από τους λόγους που την εγκατέλειψε ήταν και η συντηρητική πολιτική που εφάρμοζε η τότε κυβέρνηση του Τζον Χάουαρντ. Ο κ. Βαρουφάκης μάλιστα υποστηρίζει πως η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του κ. Χάουαρντ πέρασε μέσα σε μια νύχτα τροπολογία σε κάποιο νόμο περί ΜΜΕ, μόνο και μόνο για να απομακρυνθεί από τον σταθμό επειδή κάποιες εκπομπές του «ενόχλησαν» γράφουν τα ΜΜΕ της Αυστραλίας.
Ο ομογενής καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ Τόνι Ασπρόμουργος, που εργάστηκε μαζί με τον κ. Βαρουφάκη, τον χαρακτηρίζει «χαρισματικό και δημοφιλή πανεπιστημιακό», ενώ μια φοιτήτριά του στο Σίδνεϊ, η Ελένη Γκορίτσα, είπε ότι τον λάτρευαν οι φοιτητές του. «Ξαφνικά, με τον Βαρουφάκη στο αμφιθέατρο τα οικονομικά από ένα βαρετό μάθημα έγιναν συναρπαστικό», λέει.
Ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών λέει πως με την Αυστραλία τον συνδέει κάτι ακόμα πιο σημαντικό: Η κόρη του Ξένια, που ζει μόνιμα, πλέον, στο Σίδνεϊ.
Ο Βαρουφάκης στην εφ'ολης της ύλης στη δημοσιογράφο Κ. Ανέστη είχε εξομολογηθεί:
«Τρεις κομβικές στιγμές ξεχωρίζω στη ζωή μου. Η πρώτη ήταν η απόφασή που πήρα μετά τις βασικές σπουδές μου να ακολουθήσω πανεπιστημιακή καριέρα. Η δεύτερη είναι ότι έχασα ουσιαστικά την κόρη μου, την Ξένια. Ξέρετε, η κόρη μου είναι προϊόν μια κατάστασης για την οποία πάντα επέκρινα τα ζευγάρια που αν και βρίσκονταν προ του χωρισμού έκαναν παιδί. Το έβρισκα επαίσχυντο αυτό. Μέχρι που μου έτυχε και εμένα... Με τη σύζυγό μου είχαμε αποφασίσει να χωρίσουμε μετά από 10 χρόνια γάμου, όταν ξαφνικά έμεινε έγκυος. Προσπαθήσαμε να πειραματιστούμε με την πιθανότητα να είμαστε μαζί για το καλό του παιδιού. Μείναμε μαζί για ένα χρόνο στην Αθήνα μάλιστα, όμως δεν λειτούργησε. Η μητέρα της -που είναι ελληνικής καταγωγής, αλλά με περισσότερες ρίζες στην Αυστραλία- αποφάσισε να πάρει την Ξένια και να επιστρέψει στην Αυστραλία".
Ο Γιάνης Βαρουφάκης στη ίδια συνέντευξη αναφέρθηκε και στη σχέση του με τη νυν σύζυγό του Δανάη Στράτου.
"Η επόμενη κομβική στιγμή στη ζωή μου είναι η γνωριμία μου με τη σύζυγό μου Δανάη Στράτου, περίπου 3 μήνες μετά την αποχώρηση της Ξένιας. Δεν γνώριζα τη Δανάη, όμως θαύμαζα τη δουλειά της. Θυμάμαι ότι είχα δει το 2000 το έργο της Breathe και είχα ξετρελαθεί, χωρίς να έχω ιδέα ποια είναι η Δανάη Στράτου». Πολύ σύντομα όμως εμφανίστηκε στην ζωή του η Δανάη και η ζωή του πήρε μια νέα συναρπαστική τροπή.
"Ζώντας μεταξύ Αυστραλίας και Ελλάδας, μεταξύ των πανεπιστημιακών μου ενασχολήσεων και των projects της Δανάης, η αισιοδοξία επέστρεψε" εγραψε ο ίδιος σε άρθρο του.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης έμεινε πάνω από 23 χρόνια στο εξωτερικό. Εκτός από καλός οικονομολόγος, έχει και πολύ καλή "πένα".
"23 χρόνια πέρασαν μέχρι να πάρω την απόφαση της επιστροφής. Γιατί γύρισα; Μέχρι τότε δεν είχα νιώσει ούτε μέρα μετανάστης. Ξένος ναι, μετανάστης ποτέ. Είχα μάθει να χαίρομαι τους ξένους τόπους με τρόπο που μόνο ένας Έλληνας μπορούσε, στον βαθμό που δεν έψαχνε να βρει Έλληνες και Ελλάδα στον ξένο τόπο αλλά, αντίθετα, πάσχιζε να χαθεί σε αυτόν. Ως ξένος Έλληνας. Με την βαλίτσα έτοιμη για νέους ξένους τόπους ή της επιστροφής. Κάποια στιγμή ένιωσα, καθώς πλησίαζα τα σαράντα, ότι οι βαθμοί ελευθερίας μειώνονταν. Κάποια στιγμή θα «έπιανα» τον εαυτό μου να έχει μετατραπεί από ξένο σε μετανάστη. Πανικοβλήθηκα".
Πίσω στην πατρίδα λοιπόν...
Αρχισε να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο, μη έχοντας πιθανό φαναστεί πως σήμερα θα καλείτο να "αναστήσει" αυτή την πατρίδα!