Θες να ψηφίζεις; Μάθε πρώτα την Ιστορία του τόπου σου!
Του Χρήστου Θ. Παναγόπουλου
Είναι ένα τυπικό απόγευμα σε ένα εξίσου τυπικό δρομολόγιο του Ηλεκτρικού με κατεύθυνση προς τον Πειραιά. Μπροστά μου κάθεται μια παρέα πιτσιρικάδων που συζητάνε δυνατά για τα όσα είχε πει μόλις πριν από λίγα εικοσιτετράωρα ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης, αμφισβητώντας ανοικτά τον όρο «γενοκτονία των Ποντίων».
Αγόρια και κορίτσια, πάνω – κάτω 15 χρονών μιλούν σε ένα θορυβώδες αλλά γεμάτο ουσία «πηγαδάκι».
Ο διάλογος που ακολουθεί είναι χαρακτηριστικός:
- Ρε παιδιά, αυτός ο Φίλης, είχε δεν είχε, «την είπε» πάλι: δεν έγινε, λέει, γενοκτονία στους Πόντιους, αλλά εθνοκάθαρση.
- Κοίτα ρε με τι ασχολούνται, αντί να σκεφτούν πώς θα έχουμε δουλειά, πώς ο πατέρας σου και η μάνα σου θα βρουν λεφτά να πληρώσουν το φροντιστήρια που πας, βάζουν τον κόσμο να τσακώνεται
- Ναι ρε σεις, εντάξει... Αλλά εδώ μιλάμε για Ιστορία...
- Και ποιος νοιάζεται ρε ούφο για την Ιστορία; Γιατί να νοιαστώ εγώ; Σιγά... Νοιάζονται όλοι αυτοί για μένα; Οι πολιτικοί είναι πουλημένοι και οι άλλοι της Ιστορίας νεκροί. Τι να μου πούνε;
Είναι αλήθεια, πιτσιρίκο μου: Κανείς δεν νοιάζεται για σένα. Ούτε για το μέλλον σου, ούτε για τον κόπο σου, ούτε για τις ανησυχίες σου. Ούτε καν για να σου δημιουργήσει το παραμικρό ενδιαφέρον αλλά και να σου δώσει το ελάχιστο ερέθισμα να ασχοληθείς με την Ιστορία του τόπου σου. Τη δική σου ιστορία. Έκατσε ποτέ αυτός ο έρμος ο καθηγητής σου να κλείσει –έστω και μια φορά- τα βιβλία με τους «συνωστισμούς» και τις «αιματηρές εθνοκαθάρσεις» και να σου μάθει Ιστορία μέσα από τους χάρτες; Δεν προβλέπεται... Να σε διδάξει για τα «Δεκεμβριάνα» (όχι μόνον του ’08 αλλά του ’44); Πάλι δεν προβλέπεται... Να σου πει για τη δολοφονία του Λαμπράκη, του Μανδηλαρά, τη Χούντα των Συνταγματαρχών και τον «Αττίλα» στην Κύπρο; Δεν προβλέπεται!
Όμως, πώς θα μάθεις πιτσιρίκο μου, εάν δεν ενδιαφερθείς εσύ ο ίδιος; Πώς θα ξέρεις ποιοι ήταν οι «νενέκοι», οι δωσίλογοι, οι προδότες και οι Εφιάλτες της δικής σου ιστορίας, εάν δεν μάθεις ποτέ να τους αναγνωρίζεις; Πώς θα μπορέσεις να ξεχωρίζεις την ήρα από το στάρι; Πώς θα μάθεις να διακρίνεις τον «συνωστισμό» στη Σμύρνη από τη σφαγή των Σμυρνιών στο λιμάνι;
Σε θέλουν έτσι, πιτσιρίκο μου, πάρτο χαμπάρι! Κοιμισμένο και αδιάφορο. Και το χειρότερο; Προσπαθούν να σε πείσουν ότι μόλις τελειώσεις σχολειό και σπουδές, κάλλιο να τα μαζέψεις και να φύγεις, γιατί «η Ελλάδα σκοτώνει τα παιδιά της». Κι όσο αφήνεσαι και επαναπαύεσαι, τόσο αυτά που ακούς γύρω σου θα βάζουν τα ξερά και τα χλωρά στο ίδιο καζάνι. Όμως αυτό θέλεις πραγματικά; Να άγεσαι και να φέρεσαι; Να είσαι το «κλωτσοσκούφι» οποιουδήποτε θέλει να σου παρουσιάζει φύκια για μεταξωτές κορδέλες;
Η Ιστορία δεν είναι οι νεκροί και η σιωπή τους, πιτσιρίκο μου: Είναι το παρελθόν σου που σε βοηθά να διαμορφώσεις το μέλλον σου, την ίδια σου τη ζωή, διάολε!
Γιατί, πιτσιρίκο μου, μπορεί ο Φίλης – και ο κάθε Φίλης – να λέει την άποψή του, για να αποπροσανατολίσει τον κόσμο. Να κοιτάξει αλλού και όχι τα προβλήματά του. Δημοκρατία έχουμε, άλλωστε. Ξέρεις, όμως τι είναι τούτη η ρημάδα η Δημοκρατία και σε τι διαφέρει από την ασυδοσία; Και καλείσαι σε 2-3 χρόνια από σήμερα να πας μπροστά στην κάλπη και να ψηφίσεις. «Τι να ψηφίσω, μωρέ; Τους πουλημένους;», θα μου πεις, γελώντας. Μάθε να τους ξεχωρίζεις πρώτα, για να μπορείς να ψηφίζεις και να καταψηφίζεις αυτούς που ορίζουν, όπως θέλουν, τη δική σου τύχη, πιτσιρίκο μου!
Ναι, το Σύνταγμα σου έδωσε αυτό το δικαίωμα: να εκλέγεις και να εκλέγεσαι. Να συμμετέχεις στα κοινά. Και δεν στο έδωσε τυχαία. Όμως, όταν δεν ξέρεις την Ιστορία σου, τη δική σου Ιστορία, δεν έχεις κανένα δικαίωμα να ψηφίζεις! Κι αυτό γιατί εσύ ο ίδιος πρώτος στερείς από τον εαυτό σου το δικαίωμα αυτό, αδιαφορώντας για το παρελθόν σου και αφήνοντας στην άγνοια το μέλλον σου.
Μην περιμένεις κανέναν, πιτσιρίκο μου. Κανείς δεν σε νοιάστηκε κι ούτε θα το κάνει: βασίσου στο μυαλό σου και το ένστικτό σου. Η γνώση είναι δύναμη. Κι όταν εσύ πας διαβασμένος μπροστά στην κάλπη, έχουν κάθε λόγο να σε φοβούνται. Τίποτε και κανένας δεν σου χαρίστηκε. Μην τους χαριστείς ούτε κι εσύ. Κανείς δεν μπορεί να σε κοροϊδέψει.
Σε αφήνω, προς το παρόν, πιτσιρίκο μου. Μα να θυμάσαι τούτο: Μην περιμένεις να γράψεις τη δική σου ιστορία, εάν δεν μάθεις εσύ ο ίδιος πρώτα την Ιστορία του τόπου σου...