Ο «Πρόεδρος-S» θα προστατέψει τα αεροπλάνα από πυραύλους
Το ερώτημα είναι, πότε και που θα τα χρησιμοποιήσουν. Με αυτά τα δεδομένα, η αγορά των συστημάτων αυτοπροστασίας για επιβατικά αεροπλάνα καθίσταται όλο και πιο ενδιαφέρουσα και σε αυτή συμμετέχουν εταιρίες από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, το Ισραήλ και τη Ρωσία.
Τα τελευταία χρόνια οι πιο μαζικές περιπτώσεις διάθεσης MANPADS στη μαύρη αγορά, καταγράφτηκαν κατά την ανατροπή του καθεστώτος Καντάφι στη Λιβύη και την επίθεση του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και στο Ιράκ.
Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, την περίοδο από το 1970 ως το 2006 περισσότερα από 40 πολιτικά ιπτάμενα μέσα χτυπήθηκαν από πυραύλους φορητών αντιαεροπορικών και στις καταστροφές αυτές σκοτώθηκαν πάνω από χίλια άτομα (συμπεριλαμβανομένων και των θυμάτων στη γη).
Κάθε φορά που «ρίχνονται» στην αγορά νέες παρτίδες MANPADS, η απειλή να εμφανιστούν κοντά σε αεροδρόμια χωρών που βρίσκονται μακριά από εμπόλεμες ζώνες, γίνεται όλο και πιο σοβαρή.
Η παγκόσμια εμπειρία
Για να αποτραπεί μια τέτοια εξέλιξη, οι εταιρίες τέτοιων τεχνολογιών άρχισαν να προσαρμόζουν τα υπάρχοντα αμυντικά συστήματα, για εγκατάσταση σε πολιτικά αεροσκάφη. Στις ΗΠΑ τέτοια συστήματα αποδείχτηκαν πολύ ακριβά, τόσο στην αγορά, όσο και στη λειτουργία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να κυκλοφορήσουν μόλις 12 συστήματα Guardian, ενώ το πρόγραμμα κρίθηκε ως ατελέσφορο. Η ισραηλινή Elbit Systems δημιούργησε το σύστημα Commercial Multi-Spectral Infrared Countermeasures – C-MUSIC, το οποίο στάθηκε εφικτό να καταστεί προσιτό για τις αεροπορικές εταιρίες. Για να μειωθεί το κόστος λειτουργίας ο εξοπλισμός δεν προβλέπεται να διατηρείται στα αεροσκάφη συνεχώς, παρά μόνο σε συνθήκες που υφίσταται σχετική απειλή.
Η Ρωσία ποντάρει στην ευελιξία χρήσης
Στη Ρωσία οι εργασίες ως προς αυτή την κατεύθυνση βασίστηκαν στις στρατιωτικές εξελίξεις και υλοποιήθηκαν στο σύστημα με την ονομασία President-S, το οποίο κατασκευάζει η Κοινοπραξία Ραδιοηλεκτρονικών Τεχνολογιών. Οι ρώσοι μηχανικοί εστίασαν στην ευελιξία χρήσης που χαρακτηρίζει το σύστημα, μετατρέποντάς το σε μια ιδιότυπη κατασκευή με πολλές επιλογές.
Πυραυλικό σύστημα Topol: 30 χρόνια στην υπηρεσία της ασφάλειας
Όπως ανέφερε στη RBTH ο Α΄ αναπληρωτής γεν. διευθυντής της Κοινοπραξίας, Βλαντίμιρ Μιχέεφ, σε περίπτωση που κριθεί απαραίτητο μπορούν εγκατασταθούν στο αεροσκάφος συστήματα για την καταστολή του συστήματος καθοδήγησης των πυραύλων που κατευθύνονται προς το στόχο τους με ραντάρ, λέιζερ ή υπέρυθρες ακτίνες.
Σύμφωνα με τον ίδιο, πρόκειται για ένα σύνολο συσκευών, οι οποίες μπορούν να τοποθετηθούν και όλες μαζί, αλλά και ξεχωριστά. Σαρώνουν την περιοχή γύρω από το αεροπλάνο ταυτόχρονα στη ραδιοτεχνική, λέιζερ, υπέρυθρη, υπεριώδη, τηλεοπτική διαπασών, και σε περίπτωση εντοπισμού δημιουργούν αυτομάτως παρεμβολές, αναγκάζοντας τους πυραύλους που εξαπολύθηκαν να παρεκκλίνουν από το στόχο.
Στην πράξη, αυτή η ευρύτητα λειτουργίας σημαίνει ότι το President-S μπορεί να αποτρέψει το πλήγμα στο αεροσκάφος, όχι μόνο από πύραυλο φορητού Α/Α συστήματος που διαθέτει υπέρυθρη κεφαλή αυτόματης καθοδήγησης, αλλά και από πύραυλο της κατηγορίας αέρος-αέρος ή ακόμη και από πύραυλο συστήματος αντιαεροπορικής άμυνας το οποίο διαθέτει διάφορα συστήματα καθοδήγησης είτε ένα συνδυασμό από αυτά.
Αυτό υποδηλώνει ότι ένα τέτοιο σύστημα αυτοπροστασίας θα μπορούσε να σώσει το ρωσικό αεροπλάνο Tu-154 που είχε καταρριφθεί κατά λάθος από την ουκρανική αεράμυνα το 2001, ή το μαλαισιανό Boeing 777 που καταρρίφθηκε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες στην Ουκρανία.
Όπως επεσήμανε ο Μιχέεφ, οι συσκευές που περιλαμβάνει το σύστημα μπορούν να εγκαθίστανται τόσο σε εξωτερικά σημεία ανάρτησης, όσο και στο εσωτερικό της ατράκτου (με εξαίρεση το σταθμό λέιζερ οπτικής και ηλεκτρονικής καταστολής), και σε οποιοδήποτε τύπο αεροπλάνου και ελικοπτέρου, είτε ρωσικής, είτε ξένης προέλευσης.
Για να ελεγχθεί η αποτελεσματικότητα του συστήματος πραγματοποιήθηκαν δοκιμές σε συνθήκες μάχης, κατά τις οποίες εβλήθησαν από MANPADS τόσο αντίγραφα ιπτάμενων μέσων, όσο και αληθινά ελικόπτερα, εξοπλισμένα με το σύστημα αυτοπροστασίας President-S. Οι παρεμβολές του σταθμού κατάφεραν να εκτρέψουν τους πυραύλους από την τροχιά πτήσης τους και κανένας από αυτούς δεν έπληξε το στόχο.
Σύμφωνα με εκπροσώπους της Κοινοπραξίας Ραδιοηλεκτρονικών Τεχνολογιών, αυτή τη στιγμή όλοι οι νέοι τύποι στρατιωτικών και ειδικών ιπτάμενων μέσων στη Ρωσία, είναι εξοπλισμένοι με αυτά τα συστήματα. Η μετάβαση σε ευρεία σειριακή παραγωγή μέσω κρατικής παραγγελίας και η συσσωρευμένη εμπειρία από τη χρήση των συστημάτων επέτρεψε να μειωθεί σημαντικά το κόστος του ίδιου του προϊόντος και της υποστήριξής του.
Όπως αναφέρει ο Μιχέεφ, αυτό καθιστά δυνατό τον εξοπλισμό με τα ρωσικά συστήματα όλων των πολιτικών αεροσκαφών που πραγματοποιούν πτήσεις σε δυνητικά επικίνδυνες ζώνες.