Ομογενειακά σχολεία: Σκέψεις και προβληματισμοί με το ξεκίνημα του νέου έτους
Πέρασαν τα Χριστούγεννα και οι Άγιες μέρες που ακολούθησαν χαρούμενες και γιορτινές, γιορτάσαμε την πρωτοχρονιά με χορούς και πανηγύρια. Δεχτήκαμε τον καινούριο χρόνο! Πόσες ευχές δεν δίνονται με το έμπα του καινούριου χρόνου και πόσες ελπίδες δεν γεννά το άγνωστο μέλλον για τους Έλληνες , τους ομογενείς, τους απροστάτευτους.
Οι την εξουσίαν κατέχοντες προσχεδιάζουν και προγραμματίζουν τις εορτές που θα ακολουθήσουν θρησκευτικές και μη για τους στυλοβάτες της Ορθοδοξίας. Προσκολλημένοι στο παρελθόν σαν τα στρείδια στην καρίνα μιας παλιόβαρκας, σαν τα μηρυκαστικά που αναμασούν την τροφή τους αμέριμνα στη σκιά κάποιου δέντρου, αδιάφοροι και ανεύθυνοι για το παρόν μόνο να αναπολούν δόξες και έργα μιας κάποιας παλιάς εποχής ως απόγονοι ενδόξων προγόνων, χωρίς προορισμό για το μέλλον, καμιά έγνοια για το αύριο κι ένας λαός ολόκληρος , ο ελληνικός απ’ άκρη σ’ άκρη στην Αμερική να προσεύχεται και να ελπίζει για την εξ ύψους παρηγορία και βοήθεια.
Κάθε χρόνο και χειρότερα λέει ο θυμόσοφος ελληνικός λαός. Κι ας μην μιλώ με γρίφους κι ας προσγειωθούμε στην πραγματικότητα. Υπήρξαν χρόνια προόδου και προκοπής στις δεκαετίες του ’50, ’60, και ’70 ακόμη και το ’80 σ’ όλους τους τομείς. Τα σχολειά μας, τα ελληνικά μας σχολεία, ημερήσια και απογευματινά φύτρωναν σαν μανιτάρια μετά απ’ το απόβροχο, ευλογημένες χελιδονοφωλιές γεμάτες χαρούμενες παιδικές φωνές με τη συμμετοχή των ελληνόπουλων και μόνο. Οι προύχοντες της κάθε κοινότητας , με άλλους κοινοτικούς παράγοντες, έκαναν όνειρα, είχαν σχέδια και προοπτικές για το μεγάλωμα των σχολείων τόσο σε μαθητές όσο και κτηριακές εγκαταστάσεις να ολοκληρωθούν τα όνειρα και οι επιδιώξεις τους με το πέρασμα του χρόνου. Δυστυχώς όμως, λόγω αδιαφορίας και ανευθυνότητας των ιθυνόντων, ο χρόνος τα άλλαξε σε νεκροκέρια θλιβερά κάθε προσδοκίας και κάθε ονείρου και τα έκλεισε ερμητικά στο ερμάρι της λησμονιάς.
Δώδεκα τα ημερήσια σχολεία μας με την Ακαδημία του Αγίου Βασιλείου στο Garrison της Νέας Υόρκης, όλα γιομάτα με ελληνόπουλα – αμιγή ελληνικά ημερήσια σχολεία-. Mα κατά το τέλος της δεκαετίας του ’80 μικρά σύννεφα φάνηκαν στον παιδαγωγικό ορίζοντα και όταν οι πρώτες αντιδράσεις έγιναν δημόσιο θέμα έτρεξαν οι παράγοντες να δικαιολογήσουν τη μείωση του μαθητικού δυναμικού στις εύκολες λύσεις, όπως: σταμάτησε η μετανάστευση, ή δεν γεννούν πολλά παιδιά, δηλαδή «ράβδος εν γωνία άρα βρέχει».
Από την άλλη ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής κ. Ιάκωβος να επιμένει στην αποκέντρωση των σχολείων μας, αξίωμα της δημοκρατίας, όπως έλεγε, κι έτσι φτάσαμε στην απομόνωση των σχολείων μας, καμιά συνεργασία και σε κανένα επίπεδο. Καθένα δική του παντιέρα, έτσι ώστε στις αρχές του 1990 το πρόβλημα έγινε πιο μεγάλο και ανησυχητικό, αλλά υπήρχαν άλλα προσωπικά θέματα στους ιθύνοντες, που είχαν προτεραιότητα.
Όταν Αρχιεπίσκοπος στην Αμερική έφτασε ο Σεβασμιώτατος κ Σπυρίδων και εξέτασε το θέμα «Παιδεία» ύστερα από μια εμπεριστατωμένη έρευνα και για πρώτη φορά στην ιστορία της Αρχιεπισκοπής αποφάνθηκε ότι «.. .χάσαμε το τρένο της γλώσσας κι ότι είναι επιτακτική ανάγκη για εγρήγορση για να σώσουμε ό,τι μπορεί να σωθεί. ..».
Δυστυχώς λόγω των αναταραχών δεν έγινε τίποτα, απολύτως τίποτα κι ο κατήφορος συνεχίστηκε χωρίς σταματημό κι ανελέητα να σφυροκοπά τις πόρτες των σχολείων. Πολλά από τα σχολεία μας για να σωθούν άνοιξαν τις πόρτες τους σε αλλόθρησκους, αλλόφυλους και αλλοεθνείς, έπρεπε, γιατί πίστευαν πως θάρθουν καλύτερες μέρες, πίστευαν στο χρησμό της Πόλης: «.. πάλι με χρόνους με καιρούς πάλι δικά μας θάναι.».
Δυστυχώς οι προσδοκίες τους δεν βρήκαν ανταπόκριση και το πρώτο μαύρο σύννεφο στο σύστημα των κοινοτικών μας σχολείων έφερε τη μπόρα σ’ ένα από τα σχολεία του Μπρούκλυν που είχε διαγράψει μια λαμπρή τροχιά για σαράντα σχεδόν χρόνια στο παιδαγωγικό στερέωμα της Νέας Υόρκης, Σωτήριος Έλληνας τ’ όνομα της περιώνυμης κοινότητας «Κοίμηση της Θεοτόκου.».
Ευτυχώς, που για μια χούφτα δολάρια που τους αρνήθηκαν οι ιθύνοντες προτρέποντάς τους να το κλείσουν, δεν έχασαν το θάρρος τους δεν κιότεψαν στη χρηματική ανάγκη γιατί άνθρωποι ελληνικής καταγωγής με υψηλό το αίσθημα ευθύνης για την διαιώνιση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, απόφοιτοι του ίδιου σχολείου, που κυλά στις φλέβες τους αίμα ελληνικό, άρπαξαν την ευκαιρία να ανοίξουν ένα νέο σχολείο χρηματοδοτούμενο από το δημόσιο αλλά με ιδιωτική πρωτοβουλία (Charter School), με το όνομα Hellenic Classical School of Brooklyn. Βέβαια δεν χαιρετίστηκε με χαρά και αισιοδοξία απ’ το κατεστημένο κι αποτέλεσε στίγμα για την αλλαγή. Δέκα χρόνια μετά έχει αναπτυχθεί σ’ ένα πρότυπο Ελληνο-Αμερικάνικο σχολείο με υψηλές προδιαγραφές και ανταγωνίσιμο με τα πιο καλά σχολεία της περιοχής δημόσια, ιδιωτικά ή παροικιακά, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί φιλέλληνες.
Παρ’ όλα αυτά καμιά πρόβλεψη από τους ιθύνοντες ή πυλώνες της παιδείας, όπως αυτοαποκαλούνται. Όλοι ευχήθηκαν στις Ελληνικές κοινότητες και προέτρεψαν να ανατρέψουν την κατάσταση με τα άλλα παροικιακά σχολεία και να βρεθεί μια λύση που οι πόρτες των σχολείων θα παραμείνουν ανοιχτές έστω και έτσι όπως είναι, μ’ ένα μωσαϊκό μαθητικού δυναμικού.
Δεν πέρασε πολύς καιρός κι άλλα σημάδια συμφοράς φάνηκαν στον ορίζοντα στο σχολείο της Μεταμόρφωσης της Κορώνας, Αρχιεπισκοπή και κοινότητα σ’ έναν ανελέητο πόλεμο χωρίς σταματημό. Αφορισμοί μεσαιωνικής εποχής που είχαν φτάσει τα όρια των διώξεων του Διοκλητιανού, οι οποίοι στη μυλόπετρα των διενέξεων κονιορτοποίησαν το σχολείο, ένα διαμάντι στην περιοχή, που δεν άντεξε γιατί η διάβρωση των διενέξεων Αρχιεπισκοπής και κοινότητας αποφασίστηκε από τους κοινοτικούς παράγοντες να κλείσει οριστικά τον Ιούνιο του 2011. Ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία και οι ιθύνοντες το έμαθαν από τις εφημερίδες, όπως αποφάνθηκαν αργότερα, για μην αποδεχτούν καμιά ευθύνη.
Και πριν καλά- καλά συνέλθει η ομογένεια της Νέας Υόρκης από το ανέλπιστο και θλιβερό νέο, άλλο σχολείο ανακοίνωσε ότι κλείνει οριστικά στη λεωφόρο Π. στο Μπρούκλυν, των Τριών Ιεραρχών, λίγες βδομάδες μετά της Κορώνας. Αυτό πέρασε απαρατήρητο σαν να μην υπήρχε κι ας είχε κρατήσει αναμμένη τη δάδα του ελληνισμού του ανατολικού τμήματος του Μπρούκλυν για πολλά χρόνια.
Τρία σχολεία συνολικά μέσα σε τέσσερα χρόνια. Που πάμε; Και γιατί; Αυτά ακούγονται από τον κόσμο που πραγματικά θλίβεται για το κατάντημα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη Νέα Υόρκη. Είπαν μερικοί κοινοτικοί παράγοντες ότι αυτά τα δύο θα ξαναλειτουργήσουν σαν Charter Schools, αλλά του κάκου, τίποτε δεν έγινε τουλάχιστον ακόμη. Δύο χρόνια αργότερα κι άλλο σχολείο – το Jamaica Day School – του Αγίου Δημητρίου της Τζαμέικα, το οποίο στο παρελθόν λειτούργησε και σαν Λύκειο με το όνομα «Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος». Η ίδια τακτική, η Ιερά Αρχιεπισκοπή το έμαθε από τις ομογενειακές εφημερίδες και ίσως να έχουν δίκηο αυτή τη φορά, αφού και οι προύχοντες το αποφάσισαν την τελευταία στιγμή.
Επτά σχολεία απόμειναν στη Νέα Υόρκη και ένα που πριν λίγα χρόνια άνοιξε τις πόρτες του και κάθε χρόνο προχωρά και σε μια καινούρια τάξη, μέχρι να συμπληρωθεί ο κύκλος σπουδών, που εκτός από τα δύο του Αγίου Δημητρίου Αστορίας που είναι και το μοναδικό Λύκειο σ’ όλη τη χώρα που λειτουργεί υποδειγματικά. Άνθρωποι που σέβονται την ελληνική μας κληρονομιά προσπαθούν και επιμένουν να παραμείνει αμιγές ελληνικό σχολείο και θα τα καταφέρουν. Το έτερο, αυτό του Αγίου Νικολάου του Flushing, William Spyropoulos, ένα άριστα οργανωμένο σχολείο, ξεχωρίζει ανάμεσα στα άλλα σχολεία της περιοχής, δημόσια και ιδιωτικά του οποίου οι απόφοιτοι στολίζουν τα διάφορα Λύκεια μετά τη αποφοίτησή τους. Τίποτε δεν θα αλλάξει στα χρόνια που θα έρθουν γιατί σαν κόρη οφθαλμού το προσέχουν οι συντελεστές.
Τα άλλα; Πνέουν τα λοίσθια. Είναι επιτακτική ανάγκη το Γραφείο Παιδείας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής να ενσκήψει στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα σχολεία μας, ώστε να αναχαιτιστεί ο κατήφορος. Βέβαια, αυτά που έκλεισαν ας γίνει μια προσπάθεια να επαναλειτουργήσουν ως Charter Schools, γιατί είναι αδύνατον να κρατηθεί οικονομικά ένα καινούριο σχολείο όταν δεν μπορεί να ξεκινήσει με πάνω από τρεις τάξεις. Θα βρεθούν ελληνόπουλα, είμαι σίγουρος γι’ αυτό, γιατί θα είναι αφ’ ενός μεν δωρεάν, αφ’ ετέρου δε, θα πρέπει να έχει πολύ καλές επιδόσεις για να χρηματοδοτείται από το δημόσιο. Δεν είμαι υποστηρικτής αυτού του τύπου σχολείου, ειδικά σε περιοχές που υπάρχει επαρκής ελληνισμός, αλλά αφού φτάσαμε, εδώ που φτάσαμε, ας κάνουμε κάτι που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες μας.
Άρχισε μια διαδικασία στην Κοινότητα της Κορώνας για το σχολείο και απ’ ότι διάβασα δεν πάρθηκαν τελικές αποφάσεις να ξανανοίξει ή να ενοικιαστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, άρα υπάρχει καιρός να αποτρέψει το κακό η Αρχιεπισκοπή και να ξανακουστούν ελληνικές παιδικές φωνές στο προαύλιο του σχολείου, χωρίς ούτε οι γονείς να πληρώνουν μήτε η κοινότητα να χρεώνεται. Χρειάζεται προσπάθεια αλλά και εντολή εκ των άνωθεν.
Γι’ αυτά που απόμειναν χρειάζεται ένα μελετημένο σχέδιο ώστε να μπορέσουν να κρατηθούν, να ανανεωθούν και να ξαναγυρίσουν στην παλιά καλή εποχή και να μη μείνουν μόνα τους, γιατί χρειάζονται όχι μόνο ηθική στήριξη και προστασία, αλλά και οικονομική βοήθεια, αναβάθμιση των προγραμμάτων για να βεβαιωθούν οι υπεύθυνοι ( Γραφείο Παιδείας) ότι ανταποκρίνονται πλήρως των απαιτήσεων του εκπαιδευτικού συστήματος της Νέας Υόρκης.
Εκείνο που θα συντελέσει αποτελεσματικά στην αναγέννηση των σχολείων είναι αυτός ο παιδικός πληθυσμός που και πως θα γεμίσει τις αίθουσες των σχολείων μας. Πρέπει απαραίτητα να μετρηθούμε για να βρούμε πόσοι είμαστε και να μη λέμε ότι έχουν λιγοστέψει οι γεννήσεις άρα δικαιολογημένη η μείωση. Μια μελετημένη και εμπεριστατωμένη έρευνα για να βρούμε πόσα παιδιά σχολικής ηλικίας υπάρχουν και σε ποιές περιοχές, πόσα από αυτά τα παιδιά πάνε σε ξένα παροικιακά, ιδιωτικά ή δημόσια σχολεία και σαν δεύτερο σκέλος της έρευνας, γιατί πηγαίνουν εκεί που πηγαίνουν. Κάτι θα μάθουμε, κάποιες πληροφορίες θα πάρουμε για να μπορέσουμε αντικειμενικά να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Ταυτόχρονα η καταγραφή των νεογεννηθέντων, ώστε να κρατάμε και να παρακολουθούμε επιμελώς όλα αυτά τα στοιχεία. Ξεκίνησε στη δεκαετία του ’80 κάτι τέτοιο αλλά ατόνησε πριν υλοποιηθεί και άλλες παρόμοιες ενέργειες. Ίσως , λόγω των μετακινήσεων ομογενών, να υπάρχουν προϋποθέσεις για άνοιγμα κάποιου καινούριου σχολείου. Όλα είναι δυνατά και δεν πρέπει να αποκλείουμε καμιά εκδοχή πριχού γίνει ξεκάθαρος έλεγχος.
Πάνω απ’ όλα όμως η Ιερά Αρχιεπισκοπή είναι καιρός να αναθεωρήσει τις απόψεις της για την παιδεία και τα σχολεία μας και να πάρει οριστικές αποφάσεις γιατί πέρα από την ηθική υποστήριξη, απαραίτητη είναι η οικονομική βοήθεια, όπως ανέφερα πιο πάνω. Χρήματα μπορούν να βρεθούν. Έτσι και μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε στο μέλλον των σχολείων μας για τη διατήρηση της γλώσσας, της Θρησκείας και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Μα για να γίνουν όλα αυτά χρειάζεται και ανασυγκρότηση του Γραφείου Παιδείας της Αρχιεπισκοπής για οργάνωση, διοίκηση, μελέτη και έρευνα. Ας ελπίζουμε ότι ο καινούριος χρόνος θα φέρει αυτά που τόσα χρόνια ονειρεύεται και ελπίζει η ομογένεια.
Του δρ. Γιώργου Μελικόκη είναι Παιδαγωγός
.jpg)
