Ν. Κόσμος Αυστραλίας: Ρόλος και «παθογένειες» του ΣΑΕ
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΤΣΑΠΑΛΙΑΡΗ
Η σύγχυση, οφείλεται σε πολλούς δρώντες παράγοντες και πολιτικούς παίκτες, με αφετηρία την Α' Οργανωτική του Συνέλευση, το 1995, η οποία συνίσταται στο να συγχέονται σε διάφορα επίπεδα οι έννοιες του συμβουλευτικού οργάνου, με άλλες άσχετες με αυτόν.
Αυτή η σύγχυση λειτουργεί σε βάρος του εξ ορισμού συμβουλευτικού ρόλου, που προέβλεπε, ο ιδρυτικός Νόμος 1867/1989, άρθρο 17 (επί θητείας ως Γεν. Γραμματέα του κ. Δ. Φίλη), βάσει του αρχικού σχεδιασμού της ΓΓΑΕ και τις σχετικές διαβουλεύσεις με τις οργανώσεις της Ομογένειας στο πλαίσιο των εργασιών του Α' Παγκοσμίου Συνεδρίου Αποδήμων Ελλήνων, το 1985.
Ο Νόμος ατύχησε να εφαρμοστεί με μεγάλη σχετικά καθυστέρηση, το 1995, με την προαναφερόμενη Α' Οργανωτική Συνέλευση, αφήνοντας με την παρέλευση του χρόνου, με τον σχεδιασμό της εν λόγω Συνέλευσης, περιθώρια εκτροπών ανάγνωσης, παρερμηνειών και παραποίησης του ρόλου του, σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό της ΓΓΑΕ και τον προαναφερόμενο ιδρυτικό Νόμο κατά πολύ μάλιστα.
Με τις υφιστάμενες κατευθύνσεις και τις εξ αντιθέτου πιέσεις να εκπροσωπούνται σε αυτό όλες οι μορφές οργάνωσης των αποδήμων, αλλά και να απαρτίζεται κατά πλειοψηφία από εκπροσώπους των κοινοτικών οργανώσεων, λόγω του ειδικού τους βάρους - θέση υποστηριζόμενη από διάφορες ομοσπονδίες κοινοτήτων. Πολύ δε περισσότερο, υπό την πίεση των αξιώσεων της Εκκλησίας να έχει «αποφασιστικό λόγο» στο ΣΑΕ1, αλλά και των ενστάσεών της για τη συμμετοχή των αυτοτελών κοινοτήτων. Εναντίον ειδικά όσων δεν συντάσσονται με την Εκκλησία και δεν συμμετέχουν στις υπό αυτή κληρικολαϊκές συνελεύσεις. Με το αμφιλεγόμενο επιχείρημα ότι, εν αντιθέσει, με τις τελευταίες, οι ενοριακές υπό την Εκκλησία κοινότητες αντιπροσωπεύουν την μεγάλη πλειοψηφία (98%) του Ελληνισμού. Ενστάσεις που, σημειωτέον, οδήγησαν μάλιστα στον αποκλεισμό της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Αυστραλίας.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η Α' Οργανωτική Συνέλευση οδήγησε στην πρόσληψη του ΣΑΕ, κατ' εξοχήν, ως ενός οργάνου εξουσίας για την εκπροσώπηση και τον έλεγχο της Ομογένειας, παρά συμβουλευτικού και την μεταβολή της λειτουργίας του σε παίγνιο ισχύος στη διαμόρφωση των κοινών της Ομογένειας.
Τη συγκρότησή του με παραταξιακές πολυμελείς εκπροσωπήσεις των κληρικολαϊκών συνελεύσεων και των ομοσπονδιών κοινοτήτων, φέρνοντάς το σε αντινομία με τον εξ ορισμού συμβουλευτικό του ρόλο, σε αδυναμία εξειδίκευσης σ' αυτόν τον ρόλο και εξυπηρέτησής του επαρκώς με μικρό, κατά το δυνατόν, λειτουργικό κόστος επιβάρυνσης του κράτους, ρόλος που θα μπορούσε να συντελεστεί κάλλιστα, με ένα, κατ' οικονομίαν, ολιγομελές σώμα εκπροσώπων, όπως το προβλεπόμενο του αρχικού σχεδιασμού της ΓΓΑΕ, ή κατ' αναλογία των αντίστοιχων ολιγομελών συμβουλευτικών σωμάτων της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, που είχαν ληφθεί υπόψη από σχετική έρευνα της ΓΓΑΕ. Ολιγομελούς και μη δαπανηρού για το κράτος οργάνου, χωρίς την παρουσία μεγαλόσχημων, παραταξιακών και πολυμελών εκπροσωπήσεων.
Με τα δεδομένα αυτά, το ΣΑΕ κατέληξε σε όργανο εκπροσώπησης των πολιτικών και μη συσχετισμών του Ελληνισμού της Διασποράς, σ' ένα παραταξιακό σώμα, «καθ' ομοίωση» του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Και μάλιστα μεγαλύτερου σε αριθμό, παρ' ότι, ως σώμα εκπροσώπων των οργανώσεων της Ομογένειας, δεν αντιπροσωπεύει παρά το οργανωμένο στις υπάρχουσες ομογενειακές οργανώσεις μικρό σχετικά τμήμα του Ελληνισμού της Διασπορά, που κατά ορισμένους ανέρχεται στο 3%, και κατ' άλλους στο 5% των ομογενών.
Στην πράξη, η εξέλιξη αυτή, νόθευσε τον συμβουλευτικό ρόλο που προέβλεπε ο αρχικός για τη λειτουργία του Νόμος 1867/1989, κατευθύνοντάς το, υπό την κρατούσα σύγχυση αλλά και τις ευνοούμενες από τη σύγχυση φιλοδοξίες, σε ένα όργανο εξουσίας ολόκληρης της Ομογένειας, μη περιοριζόμενο στον συμβουλευτικό του ρόλο, που θα μπορούσε να εκπληρωθεί με σχετικά μικρό κόστος επιβάρυνσης του κράτους, εξέλιξη, που, θα έλεγε κανείς, παρουσιάζεται να δικαιώνει κατά κάποιο τρόπο τους φόβους που φέρεται να είχαν εκφραστεί από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο, ότι η ίδρυση του ΣΑΕ μόνο φιλοδοξίες και ανταγωνισμούς θα δημιουργήσει με αποτέλεσμα τη διαίρεση και τη σύγχυση.
Η σύγχυση για το ρόλο του επιτάθηκε αργότερα, με την αντιφατική πρόβλεψη στο Ν. 3480/2006 ότι, εκτός των άλλων, αποτελεί όργανο «διεκδικητικό» και «υποστηριχτικό» προς την Ελληνική Πολιτεία, πρόβλεψη που προέκυψε από τις προτάσεις των οργανώσεων-μελών του ΣΑΕ.
Επέφερε με αυτούς τους επιπρόσθετους και αντιφατικούς ρόλους, ακόμα περισσότερες και εκτός συγκεκριμένου ορίου υλικές υποχρεώσεις προς το κράτος. Εισήγαγε και υιοθέτησε προτάσεις και απαιτήσεις για την διενέργεια και την παροχή από το ΣΑΕ «υπεργολαβιών», προγραμμάτων και υπηρεσιών άσχετων με την εξυπηρέτηση του εξ ορισμού συμβουλευτικού του ρόλου του, εμπλεκόμενο με τις υπηρεσίες του κράτους, αλλά και με την λειτουργία των παραδοσιακών ομογενειακών εκκλησιαστικών και λαϊκών οργανώσεων που διενεργούν και παρέχουν ανέκαθεν προγράμματα και υπηρεσίες στην Ομογένεια.
ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΟΥ ΣΑΕ
Τα αίτια της παραποίησης του ρόλου του και της επιφόρτισης του με εξουσιαστικούς και άλλους ρόλους στα πράγματα της Ομογένειας, με πολλές επί μέρους «συνονθυλευματικές» ερμηνευτικές εκδοχές, στρατηγικές και τακτικές, παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου4 είναι συνδυαστικά πολλά. Δεν είναι δυνατόν να αναφερθούμε σε αυτές ούτε να υποδείξουμε καμία ως αιτία των αιτιών της εκτροπής.