Ευκαιρίες για τις Ελληνικές Ειδικές Δυνάμεις
Του Δημήτρη Μπαλτάκου
Ήταν η αρχή ενός πολέμου, ο οποίος το 2003 θα επεκτεινόταν και στο Ιράκ, με σκοπό την καταπολέμηση της Ισλαμιστικής τρομοκρατίας στα πλαίσια του Global War on Terror. Η μη συμβατική απειλή που παρουσίαζαν οι μαχητές των Taliban, της Al-Qaeda και, μετά το 2006, του Ισλαμικού Κράτους έχριζε αντιμετώπισης από αντίστοιχες network-centric δυνάμεις. Τον ρόλο αυτό κλήθηκε να επιτελέσει η USSOCOM, της οποίας έκτοτε το προσωπικό διπλασιάστηκε, ο προϋπολογισμός τριπλασιάστηκε και οι δυνατότητες της τετραπλασιάστηκαν.
Η JSOC, υπό την καθοδήγηση του Στρατηγού McChrystal, ανέλαβε τα ηνία της αντιμετώπισης των Ισλαμιστών μαχητών εφαρμόζοντας την ιδιαίτερα απαιτητική σε πόρους επιχειρησιακή προσέγγιση F3EAD. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ανάγκες του πολέμου, για πλέον της μιας δεκαετίας, απορρόφησαν σχεδόν ολοκληρωτικά την SOCOM σε επιχειρήσεις Direct Action για τις Tier 1 μονάδες, και υποστήριξης για τις Tier 2 και 3, αναγκάζοντας την Υπηρεσία να αποδίδει μικρότερη σημασία στον τομέα του Military Assistance – την παροχή εκπαίδευσης και συμβουλών, δηλαδή, σε συμμαχικές ειδικές μονάδες, πέραν του Ιράκ και του Αφγανιστάν, για την ανάπτυξη των επιχειρησιακών τους δυνατοτήτων.
Η SOCOM, με την σταδιακή απόσυρση των δυνάμεων της από τις εν λόγω χώρες – η πρόσφατη αναζωπύρωση των συγκρούσεων δεν εκτιμάται ότι θα επηρεάσει την νέα προσέγγιση –έπρεπε να προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις και να επαναδιαμορφώσει τον ρόλο της στο σύγχρονο στρατηγικό περιβάλλον. Ο Ναύαρχος McRaven, το 2012, σηματοδότησε την αλλαγή της στρατηγικής. Στα πλαίσια αυτής, άντρες των Special Forces, των Seals και των Marines, θα δημιουργούσαν στενές συνεργασίες με μονάδες συμμαχικών κρατών ώστε να εκπαιδεύσουν, να μεταφέρουν τεχνογνωσία και να βελτιώσουν τις επιχειρησιακές τους δυνατότητες. Πως αυτή η εξέλιξη όμως λειτουργεί θετικά για την Ελλάδα?
Στην πυγμαχία ο αθλητής πρέπει να απαντήσει σε τέσσερα συναπτά ερωτήματα μέχρι να πετύχει τον αντικειμενικό του σκοπό, δηλαδή την νίκη επί του αντιπάλου του. Πρώτον, έχει κάνει ορθολογική και ολοκληρωμένη προπόνηση? Δεύτερον, έχει ψυχή να σηκωθεί από το κρεββάτι του και να πάει μέχρι το ρινγκ την ημέρα του αγώνα? Τρίτον, όταν βρεθεί αντιμέτωπος με τον αντίπαλο του, μπορεί να εφαρμόσει αυτά που του δίδαξε ο προπονητής του? Τέταρτον, ακόμα και αν αποδώσει τα αναμενόμενα, θα καταφέρει να νικήσει? Αυτή η συλλογιστική βρίσκει πλήρη εφαρμογή στους άντρες των Ειδικών Μονάδων, με μία σημαντική διαφορά. Στην πυγμαχία, εάν χάσεις, ούτε πεθαίνεις, κατά κανόνα, ούτε πλήττονται τα εθνικά συμφέροντα της χώρα σου.
Σε αναντιστοιχία όμως με έναν έμπειρο Έλληνα πυγμάχο οι Ειδικές Μονάδες μας δεν έχουν την δυνατότητα να δοκιμαστούν στο δεύτερο, τρίτο και τέταρτο στάδιο. Το γεγονός αυτό είναι ευτυχές για ευνόητους λόγους αλλά κρύβει σοβαρούς, μακροπρόθεσμους κινδύνους. Πόσο εφικτό είναι να αποδώσει ένας πυγμάχος, στον πρώτο του αγώνα εναντίον ενός αθλητή με δεκάδες αγώνες? Με ποδοσφαιρικούς όρους, μπορεί μια ομάδα να παίξει τελικό Champions League εν μέσω της καλοκαιρινής της προετοιμασίας? Βάσει της κοινής πείρας μπορούμε να συμπεράνουμε πως η δοκιμασία για τον πρωτάρη θα είναι ιδιαιτέρως δύσκολη. Εάν στην εξίσωση συμπεριλάβεις, πέραν του τακτικού αλλά και το επιχειρησιακό επίπεδο, που είναι απαραίτητο στα πλαίσια Ειδικών Επιχειρήσεων, τότε οι συνθήκες είναι ακόμα πιο επιβαρυμένες. Συνεπώς, εφόσον το δεύτερο, τρίτο και τέταρτο στάδιο είναι μη προσβάσιμο για τις Ελληνικές Ειδικές Δυνάμεις, η βέλτιστη προσέγγιση είναι το πρώτο στάδιο να γίνει όσο πιο ρεαλιστικό γίνεται – η στόφα του προπονητή είναι αποφασιστικής σημασίας.
Ο μόνος τρόπος να επιτευχθεί ο εν λόγω στόχος είναι η στενή συνεργασία με Μονάδες που έχουν μακρά πολεμική εμπειρία. Η USSOCOM διαθέτει το προσωπικό, την εμπειρία και όπως προαναφέραμε, την στρατηγική κατεύθυνση να αναπτύξει τις επιχειρησιακές δυνατότητες των Ε.Δ.Σε όσες περιπτώσεις η εν λόγω προσέγγιση έχει ακολουθηθεί τα αποτελέσματα είναι καταπληκτικά. Τα οφέλη είναι τεράστια καθώς ανοίγουν οι ορίζοντες των στελεχών, εκπαιδεύονται συστηματικά και όχι αποσπασματικά σε αντικείμενα ενδιαφέροντος και αντιλαμβάνονται το πως ο ρόλος τους στο τακτικό επίπεδο ταιριάζει αλλά και επηρεάζεται από το επιχειρησιακό πλάνο.
Αξίζει να σημειωθεί πως για όσους δραστήριους ψάχνουν, υπάρχουν καταπληκτικές ευκαιρίες για την βελτίωση των Ειδικών Δυνάμεων μας πέραν των εν λόγω προγραμμάτων. Η αλλαγή έρχεται από κάτω προς τα πάνω. Ο Secretary Fliakasανακοίνωσε έμμεσα στο Κογκρέσο το 1981 την ίδρυση της Seal Team 6 και της Delta Force. Δεν εξήγησε όμως πως ο Συνταγματάρχης Beckwith προσπαθούσε για την ίδρυση των εν λόγω μονάδων από τον βαθμό του Λοχαγού – μόνος του.
Ο Ανθυποπλοίαρχος Λ.Σ. Μπαλτάκος Δημήτρης έχει υπηρετήσει ως Αξιωματικός Επιχειρήσεων και Εκπαίδευσης στην Μ.Υ.Α.,είναι Research Fellowτου Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και κάτοχος διπλωμάτων ‘Σχεδίασης Επιχειρήσεων’ και ‘Διαχείρισης Κρίσεων’ από το Joint Special Operations University της USSOCOM και το Πανεπιστήμιο του Harvard αντίστοιχα.
Το άρθρο του κυρίου Δημήτρη Μπαλτάκου έχει φιλοξενηθεί στο defencenews.gr