Εξωστρέφεια και επενδύσεις για να αποφευχθεί νεα κρίση
Του δημοσιογράφου Κων/νου Σ. Μαργαρίτη
Ο πρωθυπουργός με επισκέψεις στο εξωτερικό εδραιώνει κλίμα εξωστρέφειας και σταθερού επενδυτικού περιβάλλοντος για τη χώρα, αλλά η ζημία που έγινε τα προηγούμενα χρόνια είναι καταστροφική.
Απαιτούνται στρατηγικές κινήσεις, με παράλληλες ενέργειες για σταθερό φορολογικό σύστημα και ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος.
Είναι η στιγμή των τολμηρών αλλαγών σε όλα τα επίπεδα και κυρίως σε θέματα νοοτροπίας και αντίληψης για τη πορεία της πατρίδας μας.
Πρίν λίγες ημέρες , αξιωματούχοι της ΕΕ απέρριψαν την κρίση του ιταλικού τραπεζικού συστήματος -και του αιτήματος για εξαίρεση (waiver) μιας διάσωσης 40 δισ ευρώ από τους κανονισμούς για την κρατική ενίσχυση- ως μια ιταλική παρωδία. Αντιμετώπισαν το θέμα με υπεροψία και δεν έδωσαν την απαιτούμενη προσοχή στη κρίση που θα ξεσπάσει.
Αν επικρατήσει αυτή η στάση, η Ε.Ε. κινδυνεύει να πυροδοτήσει μια τραγική επανάληψη της κρίσης του 2011.
Η κόντρα για τις ιταλικές τράπεζες εξελίσσεται μόλις λίγες ημέρες μετά την απόφαση της Βρετανίας να ψηφίσει υπέρ της αποχώρησης από την Ε.Ε., ένα αποτέλεσμα που προκλήθηκε εν μέρει από την απροθυμία της Ε.Ε. να επιδείξει πραγματισμό απέναντι στη λαϊκή κατακραυγή για τη μετανάστευση.
Το ιταλικό τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζει μια διογκούμενη κρίση. Οι μετοχές των μεγαλύτερων ιταλικών τραπεζών έχουν υποχωρήσει ως και 50% τους τελευταίους δύο μήνες. Δεν είναι εύκολο να κάνει κάποιος μια λογική ανάλυση. Ο αριθμός των κόκκινων δανείων των τραπεζών είναι πραγματικά μεγάλος, αλλά ήταν μεγάλος και πριν από δύο μήνες.
Το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξάνει την πίεση στις ιταλικές τράπεζες επιδείνωσε την κατάσταση. Επίκεινται νέα stress tests, ενώ επιστολή της ΕΚΤ προς τη Monte dei Paschi di Siena που διέρρευσε ,αποκάλυψε ότι η τράπεζα έχει λάβει εντολή να μειώσει τα κόκκινα δάνεια κατά 30% τα επόμενα δύο χρόνια. Κινήσεις που στέλνουν αρνητικά μηνύματα και δίνουν το έναυσμα για μεγάλες ταραχές στις αγορές.
Το ισπανικό τραπεζικό σύστημα μεταρρυθμίστηκε, εξαλείφοντας τα πιο αδύναμα πιστωτικά ιδρύματα, μειώνοντας το κόστος και αντιμετωπίζοντας τα προβληματικά δάνεια. Το ιταλικό δεν το έκανε και οι τράπεζές του δεν κατάφεραν να προσελκύσουν νέα κεφάλαια.
Αρκεί να συγκρίνει κανείς τη μεγαλύτερη τράπεζα της Ισπανίας με αυτήν της Ιταλίας. Η Santander έχει βασικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 12,4%, έναντι του ελάχιστου ορίου του 10,5% που έχει θέσει η ΕΚΤ.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός κ. Ματέο Ρέντσι έχει αρχίσει να σκέφτεται να χρησιμοποιήσει τον ESM των 700 δισ. ευρώ, αλλά φοβάται ότι με αυτή του τη κίνηση θα μπεί στο κάδρο των κλονιζόμενων οικονομιών. Πολιτικοί ελιγμοί που απαιτούν ηγέτες με κύρος και διθνή εμβέλεια.
Το πρόβλημα δείχνει να παίρνει μεγάλη έκταση και δεν προκαλεί έκπληξη που ο Ιταλός πρωθυπουργός φαίνεται να απαοφασίζει κρατική διάσωση. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι μπορεί να ξεπεράσει τα δύο προβλήματα, τους κανονισμούς της Ε.Ε. για την κρατική ενίσχυση και τους περιορισμούς για το ιταλικό χρέος.
Η Ε.Ε. δεν επιτρέπεται να επιδείξει αδιάλλακτη στάση. Τα παθήματα δεν έγιναν μαθήματα και απειλείται με διασπάσεις η μεγάλη οικογένεια της Ευρώπης. Όταν η πίεση είναι δυσθεώρητη, το «κάψιμο» των ομολογιούχων και η πρόκληση πανικού σε όλες τις αγορές κεφαλαίου θα αποτελεί πάντοτε μια ριψοκίνδυνη επιλογή.
Ας αποφασίσουν οι ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ να αναθεωρήσουν λογικές και τακτικές συμπεριφοράς, για να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της ευρωπαικής ιδέας και να μην οδηγήσουν τους λαούς στην επιλογή της εξόδου από την Ευρώπη. Μπορεί να επιτευχθεί η σύγλιση σε όλα τα επίπεδα και να δημιουργηθούν προυποθέσεις ανάπτυξης.