Η κατάργηση της ΕΤ1 δεν είναι άφεση αμαρτιών

• Του Χ.Κ. Λαζαρόπουλου

Όταν πρωτοπήγα στην ΕΡΤ δεν είχα τελειώσει ακόμα το σχολείο. Αντί να τρώω το χρόνο μου σε βόλτες και σε καφετέριες ήθελα να γνωρίσω πώς λειτουργεί ένας τηλεοπτικός σταθμός και τι κάνουν οι άνθρωποι που εργάζονται εκεί. Ήταν η εποχή που όλοι ασχολούνταν με την ανάπτυξη της δορυφορικής και της ιδιωτικής τηλεόρασης.

Εκείνη την εποχή έκανα μία από τις παλιότερες δημοσιογραφικές φιλίες που έχω ως σήμερα με ένα στέλεχος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Στην τελευταία συναυλία του Παύλου Σιδηρόπουλου τού έλεγα ιδέες για το επαγγελματικό μου φετίχ, την τότε ΕΤ-2, τη σημερινή ΝΕΤ. Η δική μου επανάσταση ήταν να προσφέρω τον καλύτερό μου εαυτό στη δημόσια τηλεόραση. Η δική μου αμφισβήτηση σχετιζόταν με την περιέργεια να ερευνήσω μέσα από την επαγγελματική μου καθημερινότητα πώς η εξουσία διαμορφώνει και διαμορφώνεται από την επικαιρότητα.

Αργότερα, κάτι τέτοια έλεγα ως φοιτητής στους καθηγητές μου και τους κούφαινα. Έτσι μου έγινε σε κάποια στιγμή η πρόταση να εργασθώ ως συμβασιούχος έργου στην ΕΡΤ. «Στην ΕΤ-1 ή στην ΕΤ-2;», μου είχε πει το πρόσωπο που με πρότεινε. Κι είχα απαντήσει σαν ερωτευμένος στο πρώτο φιλί: «Φυσικά στην ΕΤ-2! Μαζί μου οι αδύναμοι γίνονται δυνατοί»…

Τόσο στο Ραδιομέγαρο, όσο και στις εγκαταστάσεις της Κατεχάκη γνώρισα εξαιρετικά καλλιεργημένους ανθρώπους. Πολλοί απ’ αυτήν την παλιά σειρά δημοσιογράφων και τεχνικών που γνώρισα είτε έχουν συνταξιοδοτηθεί, είτε έχουν φύγει. Τους θαύμαζα. Είχαν μία απίστευτη αγάπη για τη δημοσιογραφία, την τηλεόραση και φυσικά τον εργοδότη τους, την ΕΡΤ.

Ποτέ δεν ήταν η «υπηρεσία» ή η «δουλειά». Ήταν η οικογένειά μας. «Εμείς κάνουμε ενημέρωση. Δεν κάνουμε σώου. Λέμε λίγα και σταράτα», μου έλεγε ο συγχωρεμένος, ο Αχιλλέας Χρυσοχόου, ένας από τους καλύτερους διευθυντές σύνταξης που είχα στη σταδιοδρομία μου. «Όσο φρέσκο κι αν είναι ένα πρόσωπο μπορεί να δώσει με σοβαρότητα το στίγμα της επικαιρότητας» έλεγε άλλος ένας παλιός φίλος που ‘χει φύγει, ο σκηνοθέτης Θάνος Σοϊμοίρης, που με έβγαλε στο «γυαλί».

Όλα αυτά (και πολλά άλλα, όχι μόνο καλά) μού ήρθαν στο μυαλό καθώς όλο το τελευταίο διάστημα υπάρχει θόρυβος για την ανασυγκρότηση της ΕΡΤ. Άκουσα τις σχετικές ανακοινώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου κ. Ηλία Μόσιαλου και ειλικρινά δεν κατάλαβα ποιο είναι το αίτιο και ποιο το αιτιατό.

Δεν συμφωνώ με τη σημερινή εικόνα της ΕΡΤ, ούτε με όσα περίεργα σημειώθηκαν μετά το 2004 με τους «ανταγωνιστικούληδες» και τους «περαστικούληδες». Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι με το κλείσιμο ενός ιστορικού τηλεοπτικού σταθμού πανελλαδικής εμβέλειας, την κατάργηση περιφερειακών σταθμών με σημαντικό έργο και την επιβολή μιας στρατηγικής σαν αυτές που εφαρμόζονται σε άσχετες ΔΕΚΟ μπορεί να αντιμετωπιστεί το θέμα. Επίσης διαφωνώ ριζικά με την κατάργηση των υποδομών στην Κατεχάκη ή την κατάργηση της «Ραδιοτηλεόρασης».

Ο πολιτισμός και η ενημέρωση δεν είναι ΔΕΚΟ. Χρειάζεται συγκεκριμένο σχέδιο με όραμα και προοπτική για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση, το οποίο δεν θα βγει από τεχνοκράτες της φακής, ούτε από κάτι γερασμένους προοδευτικούς με άκρως συντηρητική αντίληψη.

Η ΕΡΤ αποτελεί το φάρο του ελληνικού πολιτισμού και του Ελληνισμού στον κόσμο. Είτε το θέλουμε, είτε όχι, πρέπει να αποτελεί τον βασικό πυλώνα προβολής σε τρία επίπεδα. Η ΕΤ1 αποτελούσε και πρέπει να αποτελεί το ψυχαγωγικό και πολιτιστικό κανάλι. Η ΝΕΤ σηκώνει το βάρος της ειδησεογραφικής και της αθλητικής ενημέρωσης ενώ η ΕΤ3 αποτελεί τη φωνή της περιφέρειας, της μητροπολιτικής Ελλάδας στους αποδήμους και δίνει το στίγμα της χώρας μας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Ανάλογος πρέπει να είναι ο σχεδιασμός για την Ελληνική Ραδιοφωνία με τα πέντε βασικά προγράμματα πανελλαδικής εμβέλειας και τους 19 περιφερειακούς σταθμούς, οι οποίοι αποτέλεσαν και αποτελούν κύτταρα ζωής, ανάπτυξης και προβολής της ξεχασμένης Ελλάδας.

Άλλος ένας άνθρωπος που δεν υπάρχει πια, ο καλός συνάδελφος Νικήτας Λιοναράκης είχε ενθουσιαστεί όταν του είχα προτείνει να κάνει μια εκπομπή με τους ανταποκριτές των περιφερειακών σταθμών , να δίνουν την επικαιρότητα της υπαίθρου. «Οι γειτονιές της Ελλάδας» ήταν μια από τις εκπομπές που άφησαν ιστορία χάρη στον Λιοναράκη και τον δημοσιογραφικό κάματο στους περιφερειακούς σταθμούς.

Σίγουρα γίνονται σφάλματα ειδικά μετά την είσοδο διάφορων κουλτουριαραίων στην ΕΡΤ μετά το 1996. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να ακολουθηθεί η πολιτική «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι».

Αν καταργηθεί η ΕΤ1 τι θα χάσουμε; Την αναφορά στο συλλογικό υποσυνείδητο! Ενοχλούνται ορισμένοι αλλά οι εκκλησιασμοί, τα αρχονταρίκια και οι εκπομπές για την λαϊκή παραδοσιακή μουσική είναι μέρος του πολιτισμού μας. Η μετάδοσή τους ανταποκρίνεται στο ρόλο της δημόσιας τηλεόρασης προς όλο το λαό. Το πρώτο κανάλι μεταδίδει πρωτοποριακές εκπομπές για το ίντερνετ, ντοκυμαντέρ για την προσαρμογή των μεταναστών, οδοιπορικά στην Ελλάδα, στα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή και φιλοξενεί ιστορικές παραγωγές της τηλεόρασης (όπως το «Μονόγραμμα» και το «Παρασκήνιο»). Επίσης, προβάλλει παλιές σειρές της ΕΡΤ, ταινίες του ευρωπαϊκού κινηματογράφου και γίνονται εξαιρετικά αφιερώματα σινεφίλ, καθώς και διεθνείς συνεργασίες όπως το "Meditteraneo".

Στις εγκαταστάσεις της Μεσογείων 136 υπάρχουν επίσης ιστορικές αλλά και υπερσύγχρονες τηλεοπτικές εγκαταστάσεις που μπορούν να υποστηρίξουν σημαντικές τηλεοπτικές παραγωγές. Τα στούντιο Α και Δ είναι από τα καλύτερα (αν όχι τα καλύτερα) στη χώρα μας. Οι χώροι του παλιού ξυλουργείου σκηνικών της ΥΕΝΕΔ στεγάζουν το αρχείο της ΕΡΤ. Εκεί ο μοναδικός συνάδελφος κ. Παύλος Ντάφλος έχει περισώσει και διαφυλάττει μερικές από τις καλύτερες στιγμές της ελληνικής τηλεόρασης και της κινηματογραφίας. Οι παλιοί ραδιοθάλαμοι και η δισκοθήκη της τότε ραδιοφωνίας ΕΡΤ-2 (στο λεγόμενο "νέο κτήριο" ) θα μπορούσαν να μετατραπούν σε μουσειακό χώρο όπου οι νέοι φοιτητές θα κάνουν πρακτική εξάσκηση, όπως και στο παρακείμενο αμφιθέατρο.

Ορισμένοι έχουν δίκιο όταν λένε πως πρέπει να μαζευτεί το «μαγάζι». Χρειάζεται πυγμή και ζήλος ώστε η δημόσια ραδιοτηλεόραση να επιτελέσει τον ρόλο της. Να εφαρμοστεί συγκεκριμένη πολιτική lean management στη διοίκηση και στο ανθρώπινο δυναμικό. Να γίνει αξιολόγηση προγράμματος και να εκσυγχρονιστεί το μοντέλο λειτουργίας του ραδιοτηλεοπτικού φορέα κάτω από ένα νέο οργανόγραμμα. Τα πολυμέσα πρέπει να λειτουργήσουν οπωσδήποτε με τη λογική της επικοινωνιακής πλατφόρμας με διαδραστική χρήση προς τα αναλογικά ΜΜΕ και αντιστρόφως. Το μοντέλο του BBC είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα. Συμφωνώ με τη λογική της συνδρομής (σε συγκεκριμένες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και υπεραξίας), του εξορθολογισμού και της προσαρμογής σε ένα μοντέλο λειτουργίας όπως αυτό.

Τέτοιες τομές όμως δεν γίνονται στο πόδι. Δεν πρέπει να γίνουν επιπόλαιες και αψυχολόγητες κινήσεις που τελικά έχουν μεγαλύτερο κόστος παρά τις καλές προθέσεις. Άλλωστε ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις… Γι' αυτό διαφωνώ και θα διαφωνώ με κάθε λογική κατάργησης λειτουργιών και προγραμμάτων.

Συμμάζεμα στο χάος χρειάζεται.