Βαγγέλης Παπαθανασίου: Η «Μυθωδία», η NASA και ο αστεροειδής «6354 Vangelis»

Η εξερεύνηση του διαστήματος ενθουσίαζε τον Βαγγέλη Παπαθανασίου, από τα πρώτα του παιδικά χρόνια όπως είχε δηλώσει ο ίδιος. Ένα μεγάλο μέρος από τα έργα του είναι αφιερωμένο σε αυτό, ενώ διαχρονικά οι κορυφαίοι διαστημικοί οργανισμοί τον εμπιστεύτηκαν για να μελοποιήσει τις επιτυχίες τους.

Ο Vangelis, όπως ήταν γνωστός παγκοσμίως, δημιούργσε τη μουσική για την αμερικανική τηλεοπτική σειρά Cosmos: A Personal Voyage του Καρλ Σαγκάν που ξεκίνησε να προβάλλεται το 1980 και είχε ως κύριο θέμα τη θέση του ανθρώπου στο σύμπαν και την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Η σειρά απέσπασε βραβείο Έμμυ και προβλήθηκε σε 69 χώρες και σε 500 εκατομμύρια τηλεθεατές.

Μυθωδία

Το αξεπέραστο έργο του Βαγγέλη Παπαθανασίου είναι χορωδιακή συμφωνία του 1993. Η παγκόσμια πρεμιέρα της «Μυθολογίας» (αρχικός τίτλος) πραγματοποιήθηκε στις 13 Ιουλίου 1993 ως δημόσια παράσταση στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, στην Αθήνα, για φιλανθρωπικούς σκοπούς.

Η Μυθωδία είχε γραφτεί αρχικά σε επτά ωδές. Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου όχι μόνο συνέθεσε τη μουσική, αλλά έγραψε και τους στίχους στα αρχαία ελληνικά. Σε μια συνέντευξή του 2001 στο περιοδικό KLEMblad, ο συνθέτης δήλωσε, «Αυτό το κομμάτι συντέθηκε σε μια ώρα ... Ναι, μου πήρε μια ώρα [...] Δεν χρησιμοποιώ την τεχνολογία με τον συμβατικό τρόπο, δεν χρησιμοποιώ υπολογιστές».

Το καλοκαίρι του 2001 ο Παπαθανασίου παρουσίασε το έργο Μυθωδία στους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Η μουσική του έργου δημιουργήθηκε ώστε να συνοδεύσει τη διαστημική αποστολή της NASA 2001: Οδύσσεια στον Άρη.

Ήταν μία φαντασμαγορική μουσική παράσταση, κατά τη διάρκεια της οποίας προβάλλονταν με ειδικά οπτικά εφέ απεικονίσεις κυρίως από θεούς της αρχαίας Ελλάδας και διαστημικές εικόνες της NASA. Τα σολιστικά μέρη του έργου ερμήνευσαν οι σοπράνο Τζέσι Νόρμαν και Κάθλιν Μπατλ. Επίσης συμμετείχε η Μητροπολιτική Ορχήστρα του Λονδίνου, 120μελής χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ενώ ο ίδιος ο συνθέτης χειριζόταν τα πλήκτρα. Το θέαμα συνολικά περιελάμβανε 224 μουσικούς στη σκηνή.

Το έργο προβλήθηκε τηλεοπτικά σε όλο τον πλανήτη ενώ υπήρχαν γιγαντοοθόνες και στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Η συναυλία διήρκεσε πάνω από μία ώρα, μετά από την οποία παίχτηκαν τρία encores: το Chariots of Fire, Conquest of Paradise και ένας συνδυασμός των ωδών 9 και 10. Ο ίδιος ο Άρης πραγματοποίησε ιδιαίτερη «εμφάνιση» στη συναυλία, καθώς ένας εκφωνητής είπε στους θεατές να αναζητήσουν ένα πορτοκαλί σημείο που λάμπει στον καθαρό ουρανό πάνω από την ορχήστρα.

Μετά το τέλος της μουσικής παράστασης η γαλλική κυβέρνηση, την οποία εκπροσώπησε ο υπουργός παιδείας Ζακ Λανγκ, απένειμε στον Παπαθανασίου τον τίτλο του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής σε μία τελετή που έλαβε χώρα στο περιστύλιο του Ζαππείου.

Δύο χρόνια αργότερα η NASA του απένειμε το μετάλλιο δημόσιας συνεισφοράς σε αναγνώριση εξαιρετικής συνεισφοράς στο όραμ;a της. Το βραβείο αποτελεί την υψηλότερη τιμή από τον Αμερικανικό οργανισμό για μη κυβερνητικά πρόσωπα.

«Εμπνεύστηκα το όνομα Μυθωδία από τις λέξεις Μύθος και Ωδή. Και ένιωσα σε αυτό ένα κοινό μονοπάτι με την τρέχουσα εξερεύνηση του πλανήτη [Άρη] από τη NASA. Ό,τι χρησιμοποιούμε ως κλειδί - μουσική, μυθολογία, επιστήμη, μαθηματικά, αστρονομία - όλοι εργαζόμαστε για να αποκωδικοποιήσουμε το μυστήριο της δημιουργίας, αναζητώντας τις βαθύτερες ρίζες μας», είχε δηλώσει ο σπουδαίος συνθέτης.

Το άλμπουμ ηχογραφήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, που επιλέχθηκε για την εξαιρετική ακουστική του. Για την ηχογράφηση, ο Βαγγέλης επέκτεινε την αρχική σύνθεση του 1993 προσθέτοντας δύο ωδές, επεκτείνοντας δύο ακόμα και εισήγαγε κάποια νέα θέματα σε όλα τα σημεία. Τα μέρη του χορού επίσης εμπλουτίστηκαν με στίχους και μελωδικές αλλαγές.

Αν και το άλμπουμ ολοκληρώθηκε από την ημερομηνία της συναυλίας τον Ιούνιο του 2001, η κυκλοφορία του «πάγωσε» μέχρι τις 23 Οκτωβρίου 2001, για να συμπέσει με την είσοδο του διαστημοπλοίου Mars Odyssey 2001 στην τροχιά του Άρη.

Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου σημείωσε ότι «είναι πραγματικά η μουσική που καταφέρνει να μιλήσει σε όλους. Στη Μυθωδία, ο καθένας μπορεί να βρει κάτι για να ταυτιστεί, διότι είναι σε αυτή την κοινή γλώσσα»

Το 2013, η NASA υιοθέτησε για δεύτερη φορά τη μουσική του Παπαθανασίου με ένα πρωτότυπο μουσικό έργο που δημιουργήθηκε για να πλαισιώσει το βίντεο από την αποστολή Ήρα (Τζούνο), που απεικονίζει συγχρόνως την κίνηση της Γης και της Σελήνης μαζί για πρώτη φορά. Το βίντεο απαθανατίστηκε κατά τη διάρκεια της αποστολής καθ' οδόν για το σύστημα του πλανήτη Δία.

Τον Νοέμβριο του 2014 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) πρότεινε στον Παπαθανασίου να συνθέσει την μουσική για την πρώτη ιστορική προσεδάφιση σε κομήτη. Έτσι, συνέθεσε μια μουσική τριλογία (Άφιξη, Το ταξίδι του Philae και Το βαλς του Ροζέτα) η οποία παρουσιάστηκε από τον ESA μετά την επιτυχημένη προσεδάφιση του σκάφους Ροζέτα στον κομήτη 67P.

Το 1995, ως φόρο τιμής στην μουσική του προσφορά αλλά και στην αγάπη του για το διάστημα, το Minor Planet Center της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης έδωσε το όνομα του συνθέτη στον Αστεροειδή της Κύριας Ζώνης 6354, που πλέον ονομάζεται 6354 Vangelis.

Juno To Jupiter

Η τελευταία δισκογραφική δουλεία του διεθνούς φήμη Έλληνα μουσικοσυνθέτη κυκλοφόρησε τον περασμένο Σεπτέμβριο από την Decca Records.

Το έργο είναι εμπνευσμένο από την πρωτοποριακή αποστολή της NASA με το διαστημικό σκάφος Juno, στην εξερεύνηση του πλανήτη Δία. Ένα πολυδιάστατο μουσικό ταξίδι με τη συμμετοχή της σταρ της όπερας, Angela Gheorghiu. Επίσης, το άλμπουμ περιλαμβάνει και ήχους από την εκτόξευση του Juno από τη Γη, από το σκάφος και από τα διαφορετικά στάδια του ταξιδιού του Juno που βρίσκονται σε αρμονία με τη μουσική του μαέστρου.

«Σκέφτηκα να δώσω έμφαση στα χαρακτηριστικά του Δία της Ήρας που σύμφωνα με την ελληνική Θεογονία, είχαν μια ιδιαίτερη σχέση. Ένιωσα ότι πρέπει να παρουσιάσω τον Δία μόνο με ήχο, καθώς οι μουσικοί νόμοι μετατρέπουν το χάος σε αρμονία, η οποία κινεί τα πάντα και την ίδια τη ζωή. Σε αντίθεση, για την Ήρα, ένιωσα την ανάγκη για φωνή. Η Angela Gheorghiu, αντιπροσωπεύει αυτή την ιστορική απεικόνιση της αποστολής στον πλανήτη Δία με έναν τρόπο που κόβει την ανάσα», έγραφε στο σημείωμα του ο Βαγγέλης Παπαθανασίου.

Με πληροφορίες από τη wikipedia

Διαβάστε επίσης

Όταν ο Βαγγέλης Παπαθανασίου κέρδισε Όσκαρ για την μουσική της ταινίας «Οι δρόμοι της φωτιάς»

Τα συλλυπητήρια του υπουργείου Πολιτισμού για τον θάνατο του Βαγγέλη Παπαθανασίου

Βαγγέλης Παπαθανασίου: Ποιος ήταν ο σπουδαίος συνθέτης - Η ζωή και τα έργα του (vids)

Σχετικές ειδήσεις

• Τα συλλυπητήρια του υπουργείου Πολιτισμού για τον θάνατο του Βαγγέλη Παπαθανασίου
• Πέθανε ο Βαγγέλης Παπαθανασίου - Θλίψη στον καλλιτεχνικό και πολιτιστικό κόσμο
• Βαγγέλης Παπαθανασίου: Ποιος ήταν ο σπουδαίος συνθέτης - Η ζωή και τα έργα του (vids)