Ουκρανία: Φιλορώσοι εξακολουθούν να ελέγχουν δημόσια κτίρια

Σε μια προσπάθεια να επιλυθεί η κρίση Ανατολής-Δύσης που έχει προκληθεί από τα γεγονότα της Ουκρανίας και είναι η χειρότερη από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, μια τετραμερής συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στις 17 Απριλίου στη Γενεύη ανάμεσα στην Ουκρανία, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και την ΕΕ, ανακοίνωσε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι θα πάει στη Γενεύη για να "συνεχίσει τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης της κατάστασης στην Ουκρανία και για να βρει μια διπλωματική οδό", ανακοίνωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Η κατ' αρχήν απόφαση για την πραγματοποίηση μιας τετραμερούς συνάντησης στην Ευρώπη είχε ανακοινωθεί αυτή την εβδομάδα. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είχε συμφωνήσει με τον Κέρι να οργανωθούν αυτές οι "απ' ευθείας συνομιλίες".

Η Ουκρανία πρόκειται να εκπροσωπηθεί στη Γενεύη από τον υπουργό της επί των Εξωτερικών Αντρίι Νεστσίτσα και η ΕΕ από την Κάθριν Άστον.
Ο πρωθυπουργός Αρσένι Γιατσενιούκ πραγματοποίησε χθες, Παρασκευή, επίσκεψη μερικών ωρών στο Ντονέτσκ, τη μια από τις δύο μεγάλες πόλεις της ρωσόφωνης ανατολικής Ουκρανίας όπου πολλές χιλιάδες φιλορώσοι ακτιβιστές έχουν καταλάβει δημόσια κτίρια.

Οι ταραχές προκάλεσαν στους Δυτικούς φόβους για μια ρωσική επέμβαση, καθώς η Μόσχα έχει συγκεντρώσει, σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, ως 40.000 στρατιώτες στα σύνορα και ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει δεσμευθεί ότι θα προστατεύσει "πάση θυσία" τους ρωσικούς πληθυσμούς της πρώην ΕΣΣΔ.

Οι ακτιβιστές, μερικοί από τους οποίους είναι οπλισμένοι, έχουν καταλάβει από την Κυριακή το κτίριο της περιφερειακής διοίκησης του Ντονέτσκ και αυτό των Υπηρεσιών Ασφαλείας (SBU) στο Λουγκάνσκ, πόλεις που βρίσκονται σε απόσταση μερικών δεκάδων χιλιομέτρων από τα ρωσικά σύνορα.

Ο Αρσέν Αβάκοφ, υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης που συστάθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου μετά την ανατροπή του φιλορώσου προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς, έχει απειλήσει με προσφυγή στη βία τους αυτονομιστές οι οποίοι δεν θα καταθέσουν του όπλα.

Όμως ο Γιατσενιούκ φάνηκε καθησυχαστικός. Υποστήριξε πως "δεν υπάρχει οδός για τη βία" και προσέφερε εγγυήσεις στους αυτονομιστές.

Ο πρωθυπουργός δεσμεύθηκε να προτείνει πριν από τις πρόωρες προεδρικές εκλογές της 25ης Μαΐου συνταγματική αναθεώρηση για να "ισορροπήσουν οι εξουσίες ανάμεσα στην κεντρική εξουσία και τις περιφέρειες". Υποσχέθηκε επίσης να μην θίξει "με κανένα πρόσχημα" τους νόμους που εγγυώνται το καθεστώς των γλωσσών πέραν της ουκρανικής.

Ωστόσο οι αυτονομιστές, οι οποίοι υποστηρίζονται από τη Ρωσία, απαιτούν μια "ομοσπονδοποίηση" του ουκρανικού Συντάγματος. Αυτό το αρνείται η μη αναγνωρισμένη από τη Μόσχα φιλοδυτική εξουσία στο Κίεβο, η οποία θεωρεί πως με την προοπτική αυτή ανοίγει η πόρτα για το διαμελισμό της χώρας και αρνείται να προχωρήσει πέραν μιας "αποκέντρωσης".

Ο Γιατσενιούκ δεν είχε καμιά απ' ευθείας επαφή με τους εξεγερμένους. Ωστόσο ο Ρινάτ Αχμέτοφ, ο πλουσιότερος άνθρωπος της χώρας ο οποίος ασκεί μεγάλη επιρροή στην περιοχή, συμμετέχει στις συνομιλίες και έχει ήδη χρησιμεύσει ως μεσολαβητής.

Ενώ το Κίεβο και η Ουάσινγκτον κατηγόρησαν τις ρωσικές ειδικές υπηρεσίες ότι βρίσκονται πίσω από τις ταραχές στην ανατολική Ουκρανία, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωσε χθες, Παρασκευή, πως η Μόσχα δεν έχει "ούτε πράκτορες ούτε στρατιωτικούς" στην περιοχή.

Ο Σεργκέι Λαβρόφ απάντησε αυστηρά στις δυτικές κατηγορίες. "Αυτή τη στιγμή, η πρόκληση αντιρωσικών αισθημάτων με υπόβαθρο την άνοδο του ρατσισμού και της ξενοφοβίας σε πολυάριθμες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την αύξηση του αριθμού των υπερεθνικιστικών οργανώσεων και την υποχωρητικότητα έναντι του νεοναζισμού, είτε στην Ουκρανία είτε αλλού, απειλεί με τρόπο προφανή την ευρωπαϊκή σταθερότητα", δήλωσε.

Το Κίεβο και οι Δυτικοί φοβούνται από την πλευρά τους μήπως αναπτυχθεί στην ανατολική Ουκρανία ένα σενάριο ανάλογο με αυτό της Κριμαίας, της ουκρανικής χερσονήσου που ενώθηκε με τη Ρωσία το Μάρτιο, έπειτα από ένα δημοψήφισμα που δεν αναγνωρίσθηκε από το Κίεβο και τη Δύση.

Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε εξάλλου χθες, Παρασκευή, κυρώσεις σε βάρος επτά προσώπων που έχουν ήδη τιμωρηθεί από την ΕΕ --έξι αξιωματούχους της Κριμαίας και έναν Ουκρανό πρώην αξιωματούχο-- καθώς και σε βάρος ενός ομίλου φυσικού αερίου της Κριμαίας.

"Η Κριμαία είναι ένα κατεχόμενο έδαφος. Θα συνεχίσουμε να επιβάλλουμε κόστη σ' αυτούς που συνεχίζουν να παραβιάζουν την ακεραιότητα της επικράτειας και την κυριαρχία της Ουκρανίας", δήλωσε ο υφυπουργός Οικονομικών Ντέιβιντ Κοέν.

Το θέμα των παραδόσεων φυσικού αερίου είναι επίσης πολύ παρόν σ' αυτή τη συζήτηση Ανατολής-Δύσης.
Την Πέμπτη, ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε προειδοποιήσει τους Ευρωπαίους να εκκαθαρίσουν τα δισεκατομμύρια του χρέους της Ουκρανίας από το φυσικό αέριο, διότι διαφορετικά οι προμήθειες τους μπορεί να απειληθούν όπως κατά τους "πολέμους του αερίου" του 2006 και 2009.

Οι καθυστερήσεις της Ουκρανίας στις πληρωμές είναι "απολύτως απαράδεκτες", δήλωσε ο Πούτιν σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Ρωσίας. Πρόσθεσε ότι το Κίεβο δεν έχει πληρώσει το λογαριασμό του φυσικού αερίου για το Μάρτιο που ανέρχεται σε 540 εκατ. δολάρια. "Ούτε ένα δολάριο, ούτε ένα ρούβλι δεν έχει πληρωθεί. Τίποτε απολύτως", δήλωσε.

Η ρωσική κυβέρνηση υποστηρίζει πως η Ουκρανία χρωστάει συνολικά 16,6 δισεκ. δολάρια. Αύξησε επίσης την τιμή του αερίου που πωλεί στην Ουκρανία κατά 80% λέγοντας πως η αύξηση καθίσταται απαραίτητη εξαιτίας των καθυστερήσεων στις πληρωμές.

Χθες, Παρασκευή, η ΕΕ κάλεσε τη Ρωσία "να σεβαστεί τις υποχρεώσεις της", υπογραμμίζοντας πως οι ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου "συμβάλλουν κατά σχεδόν 50% στα έσοδα του ρωσικού ομοσπονδιακού προϋπολογισμού". Ο Πούτιν διαβεβαίωσε πως οι ρωσικές δεσμεύσεις θα τηρηθούν.

Οι ανεπτυγμένες και αναδυόμενες χώρες της Ομάδας των Είκοσι (G20), που συνεδριάζουν στην Ουάσινγκτον, ανακοίνωσαν πως "παρακολουθούν" από κοντά την κατάσταση στην Ουκρανία "προσέχοντας για οποιονδήποτε κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική και οικονομική ασφάλεια".