Στο μικροσκόπιο των ΗΠΑ οι επόμενες κινήσεις Ερντογάν

Παραμονές της τουρκικής εισβολής του 1974 ο διεθνής παράγοντας δεν έδειξε -ή δεν ήθελε να δείξει - ιδιαίτερο ενδιαφέρον να σταματήσει την Τουρκία. Οι Aμερικανοί είχαν στραμμένη την προσοχή τους στο σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ και στις απαγγελίες κατηγοριών του Κογκρέσου κατά του Αμερικανού προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον: τον κατηγορούσαν για παρακώλυση της δικαιοσύνης και για κατάχρηση εξουσίας. Μόνο ο υπουργός εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ ασχολήθηκε με το Κυπριακό, ο οποίος όμως, σύμφωνα με ντοκουμέντα που αποκαλύφθηκαν στη συνέχεια, επέτρεψε στον Αττίλα να εξελιχθεί και δεν έδρασε προληπτικά να σταματήσει την Άγκυρα παρά τις προειδοποιήσεις και την τεράστια εμπειρία που είχε σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Τα χρόνια όμως πέρασαν, η διπλωματία κινείται διαφορετικά, ενημερώνεται άμεσα και όλες οι κινήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο περνούν από μικροσκόπιο. Κάθε παραβίαση του εθνικού εναέριου χώρου, κάθε προκλητική δήλωση υψηλόβαθμου Τούρκου Αξιωματούχου, καταγράφεται και ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο το NATO, το State Department και οι Βρυξέλλες.

Η απόφαση τελικά του Ταγίπ Ερντογάν να εκδώσει ΝΑVTEX για γεωτρήσεις εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας ήταν αποτέλεσμα των παρασκηνιακών κινήσεων των Αμερικανών και αποτελεσματικής δουλειάς του ελληνοαμερικανού λόμπι.

Οι Αμερικανοί, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, διεμήνυσαν στην τουρκική πλευρά πώς εάν θέλει να προχωρήσει οποιαδήποτε στρατιωτική συνεργασία Άγκυρας - Ουάσιγκτον και αν θέλει να περάσει από το Κογκρέσο οποιαδήποτε απόφαση για έγκριση της αναβάθμισης των τουρκικών F-16, τότε θα πρέπει να δώσει δείγματα γραφής με κινήσεις που δεν είναι αντίθετες με το Διεθνές Δίκαιο.

Ο Ταγίπ Ερντογάν έλαβε το μήνυμα. Άλλωστε, στόχος του είναι το φθινόπωρο να λάβει έγκριση για την αγορά 40 νέων αμερικανικών μαχητικών ή για την αναβάθμιση των 80 αεροσκαφών ίδιου τύπου. Και για την ώρα δεν έχει λάβει καμία διαβεβαίωση, παρά μόνο μια προφορική αναφορά από τον Αμερικανό πρόεδρο στη συνέντευξη τύπου μετά το τέλος της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη.

Στη δήλωση αυτή στηρίζεται η τουρκική πλευρά, γι’ αυτό αντιπροσωπεία θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον την επόμενη εβδομάδα προκειμένου να έχει επαφές με μέλη του Κογκρέσου. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αν θα υπάρξει συνάντηση με τον πρόεδρο της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων Ρόμπερτ Μενέντεζ, ο οποίος έχει ταχθεί εναντίον κάθε πώλησης αμερικανικού πολεμικού υλικού ενώ πραγματοποίησε και συνάντηση με τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνο Φλώρο.

Οι αμερικανικές πηγές εκτιμούν ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν θα επιχειρήσει να εκδώσει νέα NAVTEX και να κατευθυνθεί προς το οικόπεδο 6 της Κυπριακής ΑΟΖ, μέρος του οποίου αμφισβητεί και όπου ήδη η κοινοπραξία ΕΝΙ-ΤOTAL έχει ξεκινήσει τις γεωτρήσεις. Αλλωστε ένα γεωτρύπανο δεν μπορεί να κινείται με την ίδια ταχύτητα όπως ένα απλό ερευνητικό σκαφος. Επομένως η κίνηση του Ταγίπ Ερντογάν ήταν να στείλει ένα μήνυμα προς τους Αμερικανούς ότι «δεν προκαλώ, δεν παραβιάζω κυριαρχία άλλους κράτους».

Οι Αμερικανοί όμως είναι σκληροί παίκτες και όσο και αν ικανοποιούνται με τη στάση του στην Ανατολική Μεσόγειο, βλέπουν ταυτόχρονα και τις επαφές που έχει με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον πρόεδρο του Ιράν. Και διαμηνύουν ότι όλα τα υπολογίζουν στις αποφάσεις που παίρνουν. Και το 2022 δεν είναι 1974.