Κίνηση - ματ της Ελλάδας νότια της Κρήτης - Άνοιγμα προς τη Λιβύη

Η κίνηση συνοδεύτηκε όμως με ένα άνοιγμα προς τη Λιβύη, λέγοντας ότι είναι φυσικός μας συνομιλητής, αφού έχουν ακτές που βρίσκονται απέναντι και γι’ αυτό θα μπορούσαμε να διερευνήσουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε από κοινού τους υδρογονάνθρακες, οι οποίοι βρίσκονται στην περιοχή μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης.

Και πρόσθεσε με νόημα ότι αυτό προϋποθέτει μια οριοθέτηση, μια οριστική συμφωνία. H Αθήνα με ικανοποίηση είδε τη νέα συμπληρωματική Navtex από τη Μάλτα, σύμφωνα με την οποία δεσμεύεται μεγαλύτερη θαλάσσια έκταση. Η Ελλάδα ζήτησε από τη Μάλτα να εκδώσει Navtex καθώς, δεν έχουμε οριοθέτηση στη συγκεκριμένη περιοχή και τα όρια έκδοσης NAVTEX είναι τα όρια του FIR μας.

Στην ουσία, με την κίνηση αυτή, η Μάλτα αναγνωρίζει το δικαίωμα της Ελλάδας για έρευνες στην περιοχή. Οι περιοχές στις οποίες θα κάνει σεισμικά το σκάφος Sanco Swift που έχει ναυλώσει η νορβηγική PGS για λογαριασμό της κοινοπραξίας υπό την ExxonMobil, καλύπτουν μια έκταση 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε Κρήτη και Πελοπόννησο και δεσμεύονται σύμφωνα με τη Navtex από χτες και μέχρι νεωτέρας.

Το ισχυρό ενδιαφέρον της ExxonMobil για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες και την περιοχή νότια της Κρήτης οριστικοποιήθηκε στα μέσα Ιουλίου, όταν μετά την αποχώρηση της Total αύξησε το ποσοστό συμμετοχής της στις δύο παραχωρήσεις από το 40% στο 70% και ανέλαβε ρόλο operator. Η θετική αυτή εξέλιξη ήταν αποτέλεσμα μιας πρωτοβουλίας που ξεκίνησε από την ΕΔΕΥ τον Φεβρουάριο του 2022 για την προσέλκυση μεγάλων διεθνών επενδυτών για τόνωση του προγράμματος εξερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων.

Είναι πλέον προφανές ότι υπάρχει διπλωματική κινητικότητα και η κυβέρνηση επιθυμεί την επανέναρξη των συνομιλιών για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, υπό την προϋπόθεση ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο δεν αποτελεί βάση της έναρξης του διαλόγου. Το μομέντουμ είναι θετικό καθώς, οι διπλωματικές μας σχέσεις με το Κάιρο είναι άψογες, ενώ δεν υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας Άγκυρας-Καΐρου.

Η Λιβύη έχει υπογράψει το Δίκαιο της θάλασσας αλλά δεν το έχει επικυρώσει, ενώ αποδείχτηκε ότι την περίοδο που διαπραγματευόταν μαζί μας, διαπραγματευόταν ταυτόχρονα και με την Τουρκία για τη συμφωνία.

Το 2010 η Λιβύη ζήτησε από την Ελλάδα την πλήρη παραίτηση των δικαιωμάτων για τα νησιά Στροφάδες, Σαπιέντζα, Σχίζα, Γαύδος, Χρυσή, Κουφονήσια και τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου έστειλε και χάρτες με ρηματική διακοίνωση με πλήρη άγνοια των νησιών αυτών. Στη συνέχεια εμπλακήμαμε σε ανταλλαγή ρηματικών διακοινώσεων και όχι να καθίσουμε στο τραπέζι των διαβουλεύσεων. Όταν το καθεστώς Καντάφι κατέρρευσε σταμάτησαν οι διαπραγματεύσεις.