Το παρασκήνιο των συνομιλιών Μητσοτάκη - Ράμα

«Δεν αποδόθηκαν όπως έπρεπε» δήλωσε ο Εντι Ράμα προς τον Έλληνα πρωθυπουργό σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν από τη συνέντευξη που έδωσε όπου κατηγόρησε την Ελλάδα ότι μπήκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση με ψευδή στοιχεία.

Η συνάντηση πήγε καλά και υπήρξε συμφωνία ότι η οριοθέτηση της ΑΟΖ είναι ένα θέμα πρωτίστως πολιτικό και αν υπάρχει πολιτική βούληση μπορεί να ξεπεραστεί ο σκόπελος με τις τεχνικές εκκρεμότητες ως προς την επήρεια των νησιών βόρεια της Κέρκυρας.

«Πιστεύω ότι είμαστε κοντά στο να υπάρξει πρόοδος και επίλυση του ζητήματος της οριοθέτησης των μεταξύ μας θαλάσσιων ζωνών» δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχοντας δίπλα του τον Νίκο Δένδια.

«Θεωρώ ότι υπάρχει αμοιβαία κατανόηση ανάμεσα σε μένα και τον Πρωθυπουργό ότι θέλουμε να επιλύσουμε αυτό το ζήτημα με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Επομένως είμαι αρκετά αισιόδοξος. Επίσης, η αλβανική πλευρά θα κάνει αυτό που της αναλογεί προκειμένου να φτάσουμε σε αυτό το στάδιο το συντομότερο δυνατόν» είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την λύπη του γιατί όπως είπε «οι καιρικές συνθήκες δε μου επιτρέπουν να επισκεφθώ την ελληνική μειονότητα, κάτι που ίσως κάνουμε μαζί» είπε στον κύριο Ράμα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός σημείωσε ότι η Ελλάδα στηρίζει σταθερά την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας, ενώ τόνισε ότι ανάμεσα στις δύο χώρες υπάρχουν ισχυροί δεσμοί.

Στις 27 Aπριλίου 2009 υπήρξε συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των άλλων θαλασσίων ζωνών με πλήρη σεβασμό στη μέση γραμμή. Στις 8 Δεκεμβρίου 2009 κρίθηκε αντισυνταγματική από το Συνταγματικό Δικαστήριο των Τιράνων. Τέσσερις ήταν βασικοί λόγοι:

α) έλλειψη πληρεξουσιότητας. Ο Σαλί Μπερίσα είχε εντολή για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και όχι των άλλων θαλασσίων ζωνών.

β) ελλείψεις και ασάφειες

γ) μη εφαρμογή βασικών αρχών Διεθνούς Δικαίου όπως αυτή της ευθυδικίας

δ) την αναγνώριση πλήρους επήρειας στα ελληνικά νησιά, στην υπό οριοθέτηση περιοχή, δηλαδή στα Διαπόντια Νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσσα, Μαθράκι) που θα έπρεπε να λαμβάνουν μειωμένη επήρεια λόγω «ειδικών περιστάσεων»

Ο Έντι Ράμα, τότε δήμαρχος Τιράνων, αν και αρχικά δεν είχε εκφράσει αντιρρήσεις, στη συνέχεια πρωτοστάτησε εναντίον της συμφωνίας.

Τα Τίρανα ζήτησαν προσαρμογές και έχουν προβεί έκτοτε σε σειρά ρηματικών διακοινώσεων, ιδιαίτερα μετά το 2015 με αφορμή τη δημοσιοποίηση του χάρτη με τα οικόπεδα προς έρευνα για υδρογονάνθρακες, όταν και ζήτησαν τεχνικές προσαρμογές/

Η Ελλάδα φαίνεται να αποδέχτηκε το «λάθος» στη συμφωνία ότι δεν έπρεπε να αποδεχτεί την πλήρη επήρεια στις Διαπόντιες νήσους, αλλάζοντας δηλαδή η μέση γραμμή. Ο συνυπολογισμός της νησίδας Ψύλλος ως σημείο οριοθέτησης ήταν σημαντικός διότι απελευθέρωνε χώρο για την Αλβανία. Ο Ψύλλος είναι σκόπελος και άρα έχει μόνο χωρικά ύδατα και όχι υφαλοκρηπίδα; Η Αθήνα λέει ότι είναι νησίδα και άρα δεν εμπίπτει στην εξαίρεση. Αλλά όπως είπαμε όλα είναι θέμα πολιτικής βούλησης να για υπάρξει συνυποσχετικό για τη Χάγη.