Στην Αίγυπτο ο Γεραπετρίτης: Η Λιβύη στο επίκεντρο των συνομιλιών

Η απόφαση μάλιστα της μεταβατικής κυβέρνησης της Τρίπολης να κηρύξει συνορεύουσα ζώνη, θίγει τα αιγυπτιακά συμφέροντα και ταυτόχρονα στέλνει ένα πολιτικό μήνυμα στην Ελλάδα ότι παραμένει ενεργό το τουρκολιβυκό μνημόνιο και τα αυθαίρετα τετελεσμένα που έχει επιβάλει.

Στο υπουργείο εξωτερικών έγιναν αλλεπάλληλες συσκέψεις για το θέμα αυτό και αποφασίστηκε να σταλεί ακόμη μια επιστολή στον ΟΗΕ με τις ελληνικές θέσεις και να καταγγελθεί εκ νέου η παράνομη τουρκολιβυκή συμφωνία του 2019. Ο κ. Γεραπετρίτης έχει δεχτεί πολλές εισηγήσεις ότι είναι ίσως η στιγμή να ξαναξεκινήσουν οι συνομιλίες για την έναρξη των διαβουλεύσεων με τη Λιβύη για την οριοθέτηση ΑΟΖ με ορίζοντα την προσφυγή στη Χάγη. Αγκάθι ασφαλώς αποτελεί ότι δεν υπάρχει μια μόνιμη εκλεγμένη κυβέρνηση και ο Ντειμπντά αποτελεί μια μεταβατική λύση.

Τον Απρίλιο του 2021 ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε επισκεφτεί την Τρίπολη και αφού είχε δηλώσει ότι είναι πολύ σημαντικό η ακύρωση παράνομων εγγράφων - που παρουσιάστηκαν ως δήθεν διακρατικές συμφωνίες, αλλά δεν έχουν καμία νομική ισχύ, όπως ρητά έχει αποφανθεί - το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έστειλε το μήνυμα λέγοντας ότι είναι καιρός, «να μείνουν πίσω μας όσα δοκίμασαν τις σχέσεις μας το προηγούμενο διάστημα: «Χαιρετίζω τη διάθεσή σας να μπορούμε να συζητήσουμε απευθείας και διμερώς ζητήματα που αφορούν την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών -ως οφείλουμε να κάνουμε ως γειτονικές χώρες- και να συνεχίσουμε μια συζήτηση η οποία διεκόπη το 2010. Πάντα με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, το οποίο αποτελεί την πυξίδα με την οποία φιλικά κράτη λύνουν τέτοιου είδους διαφορές».

Η Λιβύη έχει υπογράψει το Δίκαιο της θάλασσας αλλά δεν το έχει επικυρώσει. Το 2010 η Λιβύη ζήτησε από την Ελλάδα την πλήρη παραίτηση των δικαιωμάτων για τα νησιά Στροφάδες, Σαπιέντζα, Σχίζα, Γαύδος, Χρυσή, Κουφονήσια. Τον Οκτώβριο του 2010 η Λιβύη έστειλε και χάρτες με ρηματική διακοίνωση με πλήρη άγνοια των νησιών αυτών.

Στη συνέχεια, εμπλακήκαμε σε ανταλλαγή ρηματικών διακοινώσεων και δεν καθίσαμε στο τραπέζι των διαβουλεύσεων. Το καθεστώς Καντάφι όταν κατέρρευσε , σταμάτησαν οι διαπραγματεύσεις. Τον Ιούνιο του 2019 ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με την Exxon mobil υπέγραψαν την συμφωνία και χώρισαν τα θαλάσσια οικόπεδα παρουσία του τότε Αμερικανού πρέσβη Τζ.Παιατ. Τον Οκτώβριο του 2019 έγινε διάβημα από τη Λιβύη ότι 39.000 τχλ ανήκουν σε εκείνη.

Η Ελλάδα δεν έπρεπε να χάσει μια ιστορική ευκαιρία, όπως συνέβη στο παρελθόν με τη Λιβύη, όταν για ποσοστό 3,7% επί της συνολικής έκτασης, δεν οριοθετήθηκαν οι θαλάσσιες ζώνες με τη συγκεκριμένη χώρα. Η ευθυνοφοβία και η τακτική «να μην υπογράφουμε τίποτα για να μην κατηγορηθούμε για τίποτα», δεν είναι καλός σύμβουλος στην εξωτερική πολιτική», λένε κυβερνητικοί παράγοντες με γνώση των διαπραγματεύσεων.