Οι προϋποθέσεις για την έναρξη διαλόγου για τις θαλάσσιες ζώνες
Οι δύο υπουργοί εξωτερικών, Γεραπετρίτης και Φιντάν ξεκινούν άμεσα τις διαβουλεύσεις για τη δύσκολη συζήτηση που αφορά τη βασική και μόνη διαφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες στην Αθήνα. Η δήλωση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών που επέλεξε να την κάνει στην κρατική τηλεόραση έστειλε ένα σημαντικό μήνυμα προς την ελληνική γνώμη. «Οι δύο ηγέτες έδωσαν την εντολή στους υπουργούς Εξωτερικών να διερευνήσουν το έδαφος για το κατά πόσον υπάρχουν πρόσφορες συνθήκες για να εκκινήσουν οι συζητήσεις σχετικά με την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης», τονίζοντας ότι «είναι αναγκαίο σήμερα, περισσότερο από ποτέ, όταν βρισκόμαστε σε μια περιοχή, η οποία βάλλεται από διαρκείς γεωπολιτικούς κινδύνους και εν μέσω δύο πολέμων, να υπάρχουν σχέσεις κατανόησης και καλής γειτονίας».
Βέβαια, το αν οι δύο πλευρές θα καταλήξουν σε αποφάσεις ώστε ο διάλογος να οδηγηθεί σε συμφωνία, με ορίζοντα τον Ιανουάριο και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας θα εξαρτηθεί από σειρά παραγόντων. Στο υπουργείο Εξωτερικών προσπαθούν να αναλύσουν τη σημασία της ομιλίας του Ταγίπ Ερντογάν στον ΟΗΕ ο οποίος μίλησε για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας στο θέμα των θαλασσίων ζωνών στη βάση του διεθνούς δικαίου «όπου τα νόμιμα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων μερών είναι σεβαστά». Διότι εδώ τίθεται το ερώτημα για ποιο διεθνές δίκαιο μιλά ο πρόεδρος της Τουρκίας το οποίο δεν έχει υπογράψει και συνεχώς καταπατά με δηλώσεις και επί του πεδίου στο Αιγαίο.
Ο Ερντογάν πρόσθεσε ακόμα ότι «η Τουρκία είναι έτοιμη για εποικοδομητική συνεργασία σε όλα τα θέματα, ιδιαίτερα στην ενέργεια και το περιβάλλον» και τόνισε πως «αναμένουμε την ίδια προσέγγιση από τους γείτονές μας. Θα σταματήσει η Άγκυρα να θεωρεί ότι έχει δικαιώματα στη υφαλοκρηπίδα που θεωρεί δική της και το κυριότερο θα άρει το casus belli που είναι μείζον θέμα πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε συζήτηση;
Η άλλη μεγάλη προϋπόθεση είναι το Κυπριακό. Πώς θα ξεκινήσει η Ελλάδα τις συνομιλίες όταν ο Ερντογάν για άλλη μια φορά από το βήμα του ΟΗΕ είπε επί λέξει: «Έχουν περάσει 50 χρόνια από την “ειρηνευτική επιχείρηση” της Κύπρου και 61 χρόνια από τότε που προέκυψε το Κυπριακό ζήτημα. Από εκείνη την ημέρα μέχρι σήμερα, στο νησί επικρατεί ειρήνη και γαλήνη. Πλέον το μοντέλο της ομοσπονδίας έχει χάσει τελείως την ισχύ του. Στο νησί υπάρχουν δύο ξεχωριστά κράτη και δύο ξεχωριστοί λαοί. Πρέπει να καταγραφεί εκ νέου η κυριαρχική ισότητα και το ισότιμο διεθνές καθεστώς των Τουρκοκυπρίων, που αποτελούν τα κεκτημένα δικαιώματά τους, και να τερματιστεί η απομόνωση».
Η παρανομία που απορρέει από την εισβολή, την επιθετικότητα και τη χρήση βίας δεν μπορεί να αναγνωριστεί, το διεθνές δίκαιο δεν είναι α λα καρτ ήταν η απάντηση του προέδρου της Κύπρου. Επιπλέον, οι δηλώσεις του Ερντογάν δυσκολεύουν εξαιρετικά την προσπάθεια του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες για επανέναρξη της διαδικασίας με πρώτο βήμα μια συνάντηση του Νίκου Χριστοδουλίδη και του Ερσίν Τατάρ εντός του Οκτωβρίου.
Υπάρχουν λοιπόν, πολλές προϋποθέσεις και πολλές παγίδες. Και οποιαδήποτε εξέλιξη θα γίνει σίγουρα μετά τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο.