Ποινικός Κώδικας: Ποιες υποθέσεις και εγκλήματα έφεραν τις σαρωτικές αλλαγές

Το νομοσχέδιο κατατέθηκε χθες στη Βουλή, ενώ την Πέμπτη αναμένεται να ξεκινήσει η συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή. Μάλιστα, αναμένεται να ψηφιστεί από την Ολομέλεια μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας.

Βασικό χαρακτηριστικό των προωθούμενων αλλαγών είναι η αυστηροποίηση του νομικού πλαισίου για τους δράστες βαριών εγκλημάτων, καθώς -όπως αναφέρει το Υπουργείο Δικαιοσύνης- στόχος είναι «η ενίσχυση της ασφάλειας και προστασίας του κοινωνικού συνόλου από την εγκληματικότητα, και η κάλυψη του νομοθετικού κενού που προκάλεσε η κατάργηση ή η υποβάθμιση μείζονος ποινικής απαξίας παραδοσιακών αδικημάτων, μετά την ισχύ των νέων Κωδίκων που ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση».

Μέχρι την 8η Οκτωβρίου το νομοσχέδιο βρισκόταν σε διαβούλευση και μέχρι σήμερα δεν υπήρξαν ουσιαστικές αλλαγές στις διατάξεις, χωρίς όμως αυτό να είναι οριστικό αφού από την συζήτηση στη Βουλή, ενδέχεται να προκύψουν τροποποιήσεις.

Οι βασικές αλλαγές

Στο νέο νομοσχέδιο τα ισόβια θα είναι η μοναδική ποινή που θα επιβάλλεται για τα αδικήματα της εσχάτης προδοσίας, της ανθρωποκτονίας, του ομαδικού βιασμού, του θανατηφόρου βιασμού και της θανατηφόρας ληστείας, το βιασμό σε βάρος ανηλίκου, ενώ μέχρι σήμερα τιμωρούνται διαζευκτικά με την ποινή είτε της ισόβιας είτε της πρόσκαιρης κάθειρξης τουλάχιστον δέκα ετών.

Την ίδια στιγμή αυστηροποιούνται οι τυπικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση δυνατότητας απόλυσης υπό όρο. Ειδικότερα, σε περίπτωση επιβολής πρόσκαιρης κάθειρξης για συγκεκριμένα εγκλήματα, όπως για παράδειγμα του νόμου περί ναρκωτικών (σε διακεκριμένη μορφή), για εγκληματική οργάνωση, τρομοκρατικές πράξεις, ληστεία, εκβίαση, εμπορία ανθρώπων, δίνεται η δυνατότητα για απόλυση υπό όρο μόνο αν έχουν εκτιθεί με ευεργετικό υπολογισμό τα 4/5 της ποινής, αντί των 3/5 που ισχύει σήμερα.

Επιπλέον, για τα παραπάνω εγκλήματα, θα απαιτείται πραγματική παραμονή σε σωφρονιστικό κατάστημα, ίση με τα 3/5 της ποινής, αντί των 2/5 που ισχύει σήμερα αυξάνεται στα 3/5. Μάλιστα, στην περίπτωση της ισοβίου καθείρξεως για τα αδικήματα αυτά το κατώτατο όριο πραγματικής έκτισης για τους καταδίκους αυξάνεται από τα 16 στα 18 έτη και καταργείται η απόλυση κρατουμένου με τον όρο της ηλεκτρονικής επιτήρησης.

Ειδικό κεφάλαιο αφιερώνει το νομοσχέδιο στα εγκλήματα σε βάρος ανηλίκων, με τις προωθούμενες διατάξεις να προβλέπουν βαρύτερες ποινές. Για παράδειγμα ο βιασμός κατά ανηλίκου προβλέπεται ως ξεχωριστό αδίκημα και μάλιστα με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης. Μεταξύ άλλων, αλλάζει ο χρόνος της παραγραφής των εγκλημάτων, η οποία θα ξεκινά από την ενηλικίωση του θύματος, ενώ σε πολλά εγκλήματα αλλάζουν τα ηλικιακά όρια (π.χ. η αποπλάνηση ανηλίκου θα τιμωρείται πλέον ως κακούργημα σε όλες τις ηλικίες κάτω των 15 ετών, ενώ μέχρι σήμερα ήταν στα 14 έτη). Τέλος, υπάρχει πρόβλεψη για την εκδίκαση αυτών των υποθέσεων κατά προτεραιότητα.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή δεν περιλαμβάνει τις αλλαγές που πρότεινε την ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Τάκης Θεοδωρικάκος, σχετικά με την μετατροπή των κατ’ επάγγελμα κλοπών σε κακούργημα και την αυστηροποίηση των ποινών για όσους εκδηλώνουν παραβατική συμπεριφορά και καταδιώκονται από την Αστυνομία. «Οι προτάσεις του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη είναι στη σωστή κατεύθυνση, κάποιες από αυτές ήδη αντιμετωπίζονται και κάποιες θα τύχουν επεξεργασίας» ανέφερε σχετικά ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας.

Ποιες υποθέσεις και εγκλήματα έφεραν τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα

Τον δρόμο για αναγκαίες αλλαγές σε διατάξεις του Ποινικού Κώδικα φαίνεται πως «έδειξαν» εγκλήματα που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη. Οι προωθούμενες αλλαγές σε βασικά άρθρα του Ποινικού Κώδικα, δεν επηρεάζουν πολύκροτες υποθέσεις που βρίσκονται, ήδη, σε εξέλιξη. Ωστόσο, εκτιμάται πως ήταν αυτές οι υποθέσεις που αποκάλυψαν κενά και αδυναμίες και επηρέασαν τον νομοθέτη στον τρόπο με τον οποίο ξαναέγραψε τα επίμαχα άρθρα.

Υπόθεση Παλιοσπύρου

Η αποτρόπαια επίθεση με βιτριόλι σε βάρος της Ιωάννας Παλιοσπύρου, που σόκαρε την κοινή γνώμη, αποτέλεσε αφορμή για την αυστηροποίηση της διάταξης που αφορά στη βαριά σωματική βλάβη. Με τις νέες διατάξεις, για τη σκοπούμενη βαριά σωματική βλάβη προβλέπεται η αύξηση της ποινής από πρόσκαιρη κάθειρξη έως 10 έτη σε πρόσκαιρη κάθειρξη από 5-15 έτη, ενώ προστίθενται στην έννοια της βαριάς σωματικής βλάβης η αναπηρία και η μόνιμη παραμόρφωση. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το «ταβάνι» της ποινής θα φτάνει πλέον τα 15 έτη, όπως ακριβώς συμβαίνει και με το αδίκημα της απόπειρα ανθρωποκτονίας. Υπενθυμίζεται, ότι η 36χρονη κατηγορούμενη στην συγκεκριμένη υπόθεση αντιμετωπίζει το αδίκημα της απόπειρας ανθρωποκτονίας και ζητά την μετατροπή της κατηγορίας σε βαριά σκοπούμενη σωματική βλάβη. Σε περίπτωση που γίνει δεκτό από το δικαστήριο, η μέγιστη ποινή που θα μπορούσε να της επιβληθεί σήμερα είναι τα 10 χρόνια, ενώ μετά την ισχύ του νέου κώδικα το αδίκημα θα φτάνει τα 15 έτη.

Επιθέσεις σε εκπαιδευτικούς για covid -19

Επιβαρυντική περίσταση θα θεωρείται η τέλεση σωματικής βλάβης σε βάρος υπαλλήλου κατά την εκτέλεση της εργασίας του με αποτέλεσμα η ποινή να είναι υψηλότερη. Αυτό σημαίνει ότι εάν κάποιος επιτεθεί σε εκπαιδευτικό, ο οποίος κατά τη διάρκεια της εργασίας του επιχειρεί να επιβάλλει τα μέτρα προστασίας από τον κορονοϊο, θα αντιμετωπίσει αυστηρότερη ποινή από εκείνη που θα αντιμετώπιζε σήμερα. Για παράδειγμα, ο γονέας που βιαιοπράγησε στα Χανιά σε βάρος εκπαιδευτικού που δεν επέτρεψε στο παιδί του πρώτου να μπει στο σχολείο χωρίς μάσκα, με το νέο κώδικα θα αντιμετώπιζε βαρύτερη ποινή, καθώς η τέλεση σωματικής βλάβης σε βάρος υπαλλήλου κατά την εκτέλεση της εργασίας του θα αποτελεί -όταν ψηφιστεί ο κώδικας- επιβαρυντική περίσταση.

Χρυσή Αυγή

Αυστηροποιούνται οι τυπικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση δυνατότητας απόλυσης υπό όρο σε περίπτωση επιβολής πρόσκαιρης κάθειρξης για συγκεκριμένα εγκλήματα, όπως για παράδειγμα παραβίαση του νόμου περί ναρκωτικών (σε διακεκριμένη μορφή), εγκληματική οργάνωση, τρομοκρατικές πράξεις, ληστεία, εκβίαση, εμπορία ανθρώπων. Για παράδειγμα οι βουλευτές της Χρυσής Αυγής που καταδικάστηκαν σε πρόσκαιρες καθείρξεις για εγκληματική οργάνωση, με το νέο κώδικα θα έχουν τη δυνατότητα για απόλυση υπό όρο μόνο αν έχουν εκτιθεί με ευεργετικό υπολογισμό τα 4/5 της ποινής, αντί των 3/5 που ίσχυε μέχρι σήμερα. Δηλαδή, αυστηροποιείται η διάταξη, και ο κρατούμενος θα μένει περισσότερο χρόνο στο σωφρονιστικό κατάστημα. Επιπλέον, για τα παραπάνω εγκλήματα, θα απαιτείται πραγματική παραμονή σε σωφρονιστικό κατάστημα, ίση με τα 3/5 της ποινής (πραγματική έκτιση της ποινής), αντί των 2/5 που ισχύει μέχρι σήμερα.

Υπόθεση προπονητή ιστιοπλοϊας

Αλλαγές έρχονται και στην τιμωρία των γενετήσιων πράξεων με ανηλίκους, που μέχρι σήμερα η ποινή βρισκόταν σε συνάρτηση με την ηλικία του ανηλίκου. Για παράδειγμα η αποπλάνηση τιμωρείται ως πλημμέλημα αν ο ανήλικος είναι από 14-15 ετών με ποινή φυλάκισης από 2- 5 έτη. Αν ο ανήλικος είναι από 12 – 14 ετών με κάθειρξη από 5-10 έτη και αν ο ανήλικος είναι έως 12 ετών με κάθειρξη από 5 – 15 έτη. Με την προτεινόμενη αλλαγή το αδίκημα τιμωρείται πλέον μόνο ως κακούργημα σε όλες τις μορφές του.

Μια υπόθεση που απασχόλησε το προηγούμενο διάστημα και στην οποία συζητήθηκε η ηλικία του θύματος, ήταν αυτή του προπονητή ιστιοπλοϊας, ο οποίος έχει παραπεμφθεί σε δίκη για τα κακουργήματα του βιασμού και της αποπλάνησης παιδιών, κατ' εξακολούθηση σε βάρος του προσώπου που δεν είχε συμπληρώσει τα 12 έτη. Ο κατηγορούμενος στην απολογία του ισχυρίστηκε ότι αυτή ήταν μεγαλύτερη των 12 ετών, αρνούμενος τον βιασμό και κάνοντας λόγο για σχέση. Πέρα από τα πραγματικά περιστατικά που θα αποδειχθούν στο δικαστήριο, ο προπονητής ιστιοπλοϊας θα έχει διαφορετικό πλαίσιο ποινής αν κριθεί ότι το κορίτσι ήταν μικρότερο των 12 ετών και άλλο πλαίσιο ποινής αν αποδειχθεί ήταν μεγαλύτερο. Με το νέο κώδικα, δεν θα υπάρχει τέτοια διάκριση για το αδίκημα της αποπλάνησης.

Τούρκοι ψαράδες

Σε διόρθωση του ζητήματος που ανέκυψε με την κατάργηση του άρθρου 401 ΠΚ, η οποία άνοιγε την πόρτα στους Τούρκους ψαράδες στο Αιγαίο προχώρησε το υπουργείο Δικαιοσύνης, επαναφέροντας το αδίκημα της αλιείας σε χωρικά ύδατα και αυστηροποιώντας την προβλεπόμενη ποινή. Με την προτεινόμενη ρύθμιση σκοπείται η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από την αλόγιστη και μη ελεγχόμενη αλιεία και ως εκ τούτου η προώθηση μέτρων αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, η οποία επιδρά και στον τομέα της αλιείας.

Αλλαγές μετά το ελληνκό #metoo

Το ντόμινο αποκαλύψεων για σεξουαλικές παρενοχλήσεις και βιασμούς στον καλλιτεχνικό χώρο και οι υποθέσεις που χάθηκαν λόγω παραγραφής ανέδειξαν σημαντικές αδυναμίες του νομοθετικού πλαισίου γύρω από τα αδικήματα τέτοιας φύσεως. Τόσο στις υποθέσεις Δημήτρη Λιγνάδη και Πέτρου Φιλιππίδη, όσο και σε άλλες δημοφιλών ηθοποιών υπήρξαν περιστατικά προσβολής γενετήσιας αξιοπρέπειας που δεν εξετάστηκαν από τη δικαιοσύνη γιατί είχαν παραγραφεί. Μάλιστα, «χάθηκαν» αρκετές περιπτώσεις του πλημμελήματος της προσβολής γενετήσιας αξιοπρέπειας, το οποίο απαιτεί μήνυση εντός τριμήνου από την πράξη.

Πλέον, με το νέο ποινικό κώδικα η δίωξη για προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας θα είναι αυτεπάγγελτη και δεν θα απαιτείται έγκληση. Με την προτεινόμενη αλλαγή ο χρόνος καταγγελίας του αδικήματος είναι πέντε έτη και ο εισαγγελέας ασκεί την δίωξη κατόπιν αναφοράς, μήνυσης ή άλλης πληροφορίας ότι διαπράχθηκε το αδίκημα, χωρίς να απαιτείται η διαδικαστική προϋπόθεση της τρίμηνης προθεσμίας για την υποβολή έγκλησης. Μάλιστα, θα υπάρξει και αναδιαμόρφωση της διάταξης για την κατάχρηση σε γενετήσια πράξη (άρθρο 343 ΠΚ) και διεύρυνση της τιμώρησης δραστών, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τη θέση του θύματος ως προσώπου που αναζητά εργασία.

Αλλαγή θα υπάρξει και στην διάταξη του βιασμού σε βάρος ανηλίκου, που πλέον θα προβλέπεται ισόβια κάθειρξη. Είναι νεοπαγής πρόβλεψη, με την οποία καθίσταται σαφής με τον πλέον εμφατικό τρόπο η βούληση του νομοθέτη για την απόλυτη προστασία των εννόμων αγαθών της ζωής, της γενετήσιας ελευθερίας και της ανηλικότητας. Για τον λόγο αυτό αποκλειστικά προβλεπόμενη ποινή είναι η ισόβια κάθειρξη. Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα, ειδικά για τα αδικήματα αυτά, τα οποία έχουν μία ιδιάζουσα λόγω της φύσης τους απαξία, να υπάρχει επαρκής χρόνος, κατά τον οποίο ο ανήλικος θα μπορεί να τα καταγγείλει και η Πολιτεία θα μπορεί να τα διώξει ώστε να μην μένουν ατιμώρητες αυτές οι αξιόποινες συμπεριφορές.
Επιπλέον, η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας (άρθρο 337 ΠΚ) και η προσβολή της γενετήσιας ευπρέπειας (άρθρο 353 ΠΚ) για τους ανηλίκους θα διώκεται αυτεπαγγέλτως, ενώ μέχρι σήμερα οι πράξεις αυτές διώκονται κατόπιν εγκλήσεως, δηλαδή εντός προθεσμίας τριών μηνών. Με την προτεινόμενη αλλαγή ο χρόνος καταγγελίας του αδικήματος είναι πέντε έτη και ο εισαγγελέας ασκεί την δίωξη κατόπιν αναφοράς, μήνυσης ή άλλης πληροφορίας ότι διαπράχθηκε το αδίκημα.

Υπόθεση Τοπαλούδη

Στις αλλαγές του ποινικού κώδικα εντάσσεται και το αδίκημα του ομαδικού βιασμού, που πλέον θα τιμωρείται αποκλειστικά με ισόβια κάθειρξη, ενώ μέχρι σήμερα μπορεί να επιβληθεί και πρόσκαιρη κάθειρξη. Το συγκεκριμένο αδίκημα απασχόλησε πρόσφατα τη δημοσιότητα με την υπόθεση του ποδοσφαιριστή Ρούμπεν Σεμέδο, που κατηγορήθηκε για ομαδικό βιασμό μαζί με έναν 40χρονο Νιγηριανό σε βάρος μιας 17χρονης κοπέλας. Ωστόσο, η υπόθεση που είχε συγκλονίσει την κοινή γνώμη ήταν εκείνη της Ελένης Τοπαλούδη, που βιάστηκε ομαδικά και δολοφονήθηκε άγρια από δύο νεαρούς.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Νέα μέτρα - Σούπερ μάρκετ: Τι ισχύει για τους μη εμβολιασμένους

Κορονοϊός: Σε εφαρμογή τα νέα μέτρα από το Σάββατο - «Καμπανάκι» από τους ειδικούς για την πανδημία

Θλίψη για τη μαραθωνοδρόμο Δήμητρα Ιορδανίδου – Το χρονικό της τραγωδίας που «πάγωσε» τη Θεσσαλονίκη