Μάτι - Ρένα Δούρου: «Δεν αρκεί η συγγνώμη» - «Στήθηκε πολιτικό παιχνίδι στις πλάτες μου»

«Καμία συγνώμη στα θύματα δεν είναι αρκετή. Γνωρίζω ότι ποτέ και τίποτα δεν μπορεί να αναπληρώσει τις απώλειες και να φέρω πίσω τις ζωές, να επουλώσει τα τραύματα και να απαλείψει το γεγονός που σημάδεψε και τη δική μου ζωή. Οφείλουμε πολιτικοί και κοινωνία να εκφράσουμε τη συντριβή μας. Μια συγνώμη δεν αρκεί αφού δεν μπορέσαμε να αποτρέψουμε την απώλεια των συνανθρώπων μας» ήταν τα πρώτα λόγια της Ρένας Δούρου κατά την απολογία της.

Μάλιστα, ξεκαθάρισε ότι «η συγνώμη αυτή είναι ανεξάρτητη από οποιοδήποτε αίσθημα πικρίας που θα μπορούσε να έχω απέναντι σε μια κατηγορία. Γιατί αυτό που προέχει ηθικά είναι αυτό που υφίστανται οι συγγενείς».

Η πρώην περιφερειάρχης Αττικής αναφέρθηκε στις δυσκολίες εκείνης της ημέρας επικαλούμενη της μαρτυρίες και τις απολογίες άλλων συγκατηγορουμένων της.«Ακούσαμε τους εκπροσώπους του ΠΣ ότι υπήρχαν δυσκολίες, έλλειψη εξοπλισμού.

Ακούστηκε από πλήθος ειδικών της πυροσβεστικής το κατέθεσε και ο κ. Τόσκας. Είχαμε τη Κινέττα το Νταού Πεντέλης φανταστείτε να είχαμε και τρίτο συμβάν με τα διυλιστήρια. Ακούσαμε τον κ. Παντελεάκο να μιλάει για ολιγωρίες. Όμως υπάρχει ευθύνη όταν κάποιος ομολογεί μπροστά σας μιλάει για αδυναμία μπορστά σας έστω και λόγω εξωτερικών συνθηκών. Φαντάζομαι όπως αναρωτήθηκαν διάφοροι από το ακροατήριο αναρωτηθήκαμε και εμείς αν είμαστε τόσο αδύναμοι απέναντι στη φύση. Αν δηλαδή τον 21ο αιώνα με την τεχνολογική εξέλιξη που έχουμε το κράτος να αδυνατεί να σώσει τους πολίτες του».

Όπως εξήγησε, τέτοιες παραδοχές δεν απαλύνουν τον πόνο και «δεν πρέπει να θεωρηθούν ως αδυναμία ΠΟΥ ΕΝ ΤΕΛΕΙ γίνεται κανονικότητα». Η κατηγορούμενη έθεσε στην αρχή της απολογίας της το ερώτημα του ακόμα κι αν δεν υπήρξαν ανθρώπινα λάθη, αν θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί η τραγωδία.
«Θα πει κάποιος όπως ο κ. Τόσκας ότι υπήρξαν περικοπές λόγω μνημονίων. Θα πρέπει να αισθανόνται ευθύνη όσων φέρουν θέσεις ευθύνης γιατί ανάμεσα στα άλλα οδήγησαν τη χώρα στα μνημονια και τις περικοπές. Δεν είναι δεοντολογικό να αναφερθώ σε άλλους κατηγορουμένους θα αναφερθώ σε γεγονότα αλλά θα αξιολογήσω στάσεις και δηλώσεις για πρώτη φορά μετά από εκείνη την ημέρα. Θέλω να αναφερθώ στο κλίμα που είχε διαμορφωθεί την επόχή εκείνη. Δεν προσπάθησα ποτε να πολιτικοποιήσω την υπόθεση και την δίκη. Όμως το κλίμα της εποχής πρέπει να ειπωθεί γιατί εξηγεί πως φτάσαμε στη διώξη μου».

«Πολιτικό παιχνίδι»

Η κατηγορούμενη έκανε λόγο για «πολιτικό παιχνίδι» που στήθηκε πριν ακόμη σβήσει η πυρκαγιά. «Η τότε αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση και κάνοντας χρήση της καταδίκης της νομάρχη στην πυακργια της Ηλείας βρήκαν την ένοχη. Άλλαξε όμως ο νόμος και αποκλειστικά αρμόδια είναι η Πυροσβεστική στην κατάσβεση τω πυρκαγιών. Ο αιρετός αντιπεριφερειαρχης του 2018 που εξισώνει τον νομάρχη δεν είχε αρμιδιότητες για κρατικές δομές και σώματα ασφαλείας. Με τόσες αλλαγές που είχε υποστεί το θεσμικό πλαίσιο πόσο νομικά ορθό είναι αν σε μια φωτιά αποδειχθεί ότι ευθύνεται για παραδειγμα ευθυνεται ο δήμαρχος σε όλες τις φωτιές να φταει ο δρημαρχος. ΒΡΗΚΑΝ ΤΗΝ ευκαιρία να με συκοφαντήσουν οι πολιτικοί μου αντίπαλοι και μη. Λοιδορήθηκα, έβγαιναν με το δάχτυλο και με έδειχναν στις τηλεοράσεις. Ακόμη και μηνύματα έχω που έλεγαν σε πολίτες μη ψηφίσεις τη φόνισσα».

Χαρακτήρισε τον εαυτό της «αποδιοπομπαίο τράγο» και συνέχισε λέγοντας: «Όλα αυτά τα χρόνια σιώπησα γιατί θεώρησα ασέβεια στα θυματα να τσακώνονομαι σε τηλεδίκες αν είχε δοθεί ή όχι εισήγηση για οργανωμένη απομάκρυνση. Πολιτικός μου αντίπαλος είπε «μιλάς εσύ που έκαψες τον κόσμο», τότε αναγκάστηκα να διακόψω τη σιωπή μου. Στην προσπάθεια να με καταστήσουν ένοχη συνετέλεσε η απάντηση του τότε αρχηγού του ΠΣ που είπε ότι δόθηκε εντολή εκέννωσης από την ΠΟΥ και η αυτοδιοίκηση την έχασε. Το οποίο γνωρίζετε ότι ήταν πέρα ως πέρα ψευδές και νομίζω ότι έχει καταρριφτεί από όλη την διαδικασία. Όλοι παραδέχθηκαν ότι δεν υπήρχε χρόνος για οργανωμένη απομάκρυνση».

«Με αποκαλούσαν φονισσα»

Όπως υποστήριξε, τα ΜΜΕ την αποκαλούσαν «φόνισσα» επειδή δεν εκτέλεσε τη εντολή εκκένωσης της Πυροσβεστικής. «Διαστρέβλωσαν το νόημα όσων είπα και προσπάθησαν να περάσουν την άποψη ότι εγώ δήλωσα τι έγινε; Μια στραβή στη βάρδια. Και έτσι το κατέθεσε και μια συγγενής θύματος ενώπιων σας. Οι συγγενείς των θυμάτων δικαιολογημένα λόγω της κατάστασης ήταν λογικό να πουν οτιδήποτε ίσως και εγώ το ίδιο να έκανα. Έγινε προσπάθεια να ενεργοποιηθεί το λεγόμενο περί δικαίου αίσθημα για χειραγώγηση της Δικαιοσύνης.Έγινα hastag! “Φταίει η ΔΟΥΡΟΥ”όπως κάποτε υπήρχε η φράση φταίει ο Χατζηπετρής! Το όνομά μου έχει ταυτιστεί με το εξιλαστήριο θύμα. Ουδεμία παράλειψη έκανε η Περιφέρεια!» ανέφερε η κ. Δούρου.

Η απολογία Καπάκη

Χαρακτηρίζοντας «και πολιτική» τη δίκη για την εθνική τραγωδία με τους 104 νεκρούς στο Μάτι και υπογραμμίζοντας την έλλειψη χρηματοδότησης την εποχή εκείνη ξεκίνησε την απολογία του ο τότε γενικός γραμματέας πολιτικής προστασίας Γιάννης Καπάκης.

«Να εκφράσω το σεβασμό μου και τα συλλυπητήρια μου στους συγγενείς των θυμάτων. Αυτή η ημέρα θα με σημαδεύει. Παραιτήθηκα λίγες ημέρες μετά το γεγονός. Ήταν μια περίοδος με την πιο στενή δημοσιονομική πολιτική. Η δίκη είναι και πολιτική καθώς στοχοποιήθηκα όχι μόνο από τους πολιτικούς μου αντιπάλους. Αρκεί να δείτε τα δημοσιεύματα. Γράφανε ότι εκείνη την ημέρα δεν ήμουν στο ΕΣΚΕ τι και αν το διέψευσα;» είπε στην πρώτη τοποθέτηση του ο κ. Καπάκης.

Ο κατηγορούμενος περιέγραψε τις αρμοδιότητες του και εξήγησε πως είχε ρόλο διαμεσολαβητικό με κατευθυντήριες γραμμές προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συντάξουν τα δικά τους σχέδια.

«Σε καμία περίπτωση εγώ δεν είμαι προϊστάμενος σωμάτων ασφαλείας και δεν υποκαθιστώ τα αποκεντρωμένα όργανα. Η ΓΓ ήταν τότε πολύ μικρή υπηρεσία. Για να καταλάβετε τα μεγέθη ο προϋπολογισμός της ΓΓ ήταν κάτι λιγότερο από 3 εκατ. Δεν είχαμε χρήματα ούτε για χαρτί» σημείωσε και αναφέρθηκε στην ενεργοποίηση του 112.

«Για το 112 έχει γίνει πολύς λόγος. Όταν εγώ ανέλαβα το 2015 το έργο το διαχειρίζονταν η Κοινωνία της Πληροφορία, η υπογραφή της σύμβασης έγινε το 2014. Το 2016 η Κοινωνία της Πληροφορίας αποφάσισε να το θέσει σε αναστολή το έργο. Δεν είχε προβλεφθεί το πιο σημαντικό η δυνατότητα αποστολής μαζικών μηνυμάτων σε πολίτες».

Ο κ. Καπάκης περιέγραψε όσα έκανε ο ίδιος οργανωτικά την προηγούμενη ημέρα της πυρκαγιάς και τις οδηγίες που δόθηκαν στους πολίτες χρησιμοποιώντας τη φράση «όλοι γνώριζαν τι πρέπει να κάνουν».

Αναφερόμενος στην 18η Ιουλίου περιέγραψε ότι βρέθηκε στο ΕΣΚΕ προκειμένου να έχει καλύτερη ενημέρωση. «Εκείνη την ημέρα εκδηλώθηκαν 14 μεγάλες πυρκαγιές. Στο ΕΣΚΕ για τη πυρκαγιά στη Κινέττα ήρθε μετά από λίγο ο κ. Τόσκας και πιο αργά ο κ. Σκουρλέτης. Ενημερωνόμουν από Φωστιέρη. Γύρω στις 18:00 καθώς οι καιρικές συνθήκες άρχισε να φυσά μανιωδώς οι ριπές ου ανέμου ήταν σαν να πάει να σηκώσει το ΕΣΚΕ. Η κατάσταση εξελισσόταν άσχημα, ο αρχηγός του ΠΣ μου είπε για ενεργοποίηση του ευρωπαϊκού μηχανισμού. Επικοινώνησα με τους ομολόγους μας να μας στείλουν εναέρια μέσα για βοήθεια. Μου υπέβαλλε το αίτημα στις 18:00, το αίτημα υποβλήθηκε στις 18:41, υπήρχε και έλλειψη σε μέσα γιατί υπήρχε μεγάλη πυρκαγιά στη Σουηδία».

Όπως εξήγησε, μόλις ενημερώθηκε ότι η φωτιά έχει περάσει τη λεωφόρο Μαραθώνος, συγκλήθηκε το ΚΣΟΠ. «Γύρω στις 8 ξεκίνησε η διαδικασία δεν ήταν εύκολο να συμμετέχουν όλοι οι ΓΓ υπουργείων, αρχηγοί σωμάτων ασφαλείας, επικεφαλής ΕΚΑΒ, κ.λπ. Καταφέραμε να τους μαζέψουμε γύρω στις 9:30 μ.μ. Μας έκανε ενημέρωση ο κ. Ματθαιόπουλος και βέβαια το ΕΚΕΠΙ από την ενημέρωση που είχαμε στις 9:30 εγώ έμαθα για το ενδεχόμενο να υπάρχουν και νεκροί. Γιατί είχαν κλήσεις για ασθενοφόρα. Βγαίνοντας από το ΚΣΟΠ στις 11 αρχίσαμε να μαθαίνουμε πως η κατάσταση ήταν πολύ χειρότερη απ ότι μας είχαν αναφέρει. Το ότι βρισκόμουν στο ΕΣΚΕ δεν σημαίνει ότι είχα αναλάβει το συντονισμό, όπως ψευδώς έχει γραφτεί» ανέφερε.

«Δραματική» χαρακτήρισε την κατάσταση που αντίκρισε την επόμενη ημέρα, ενώ αρνήθηκε την κατηγορία που του αποδίδεται. «Θέλω να επαναλάβω ότι εγώ δεν υποκαθιστώ τους εμπλεκόμενους φορές. Η πρώτη κατηγορία λέει ότι δεν ενημέρωσα έγκαιρα τους πολίτες και η δεύτερη πως μετά την πυρκαγιά δεν ενημέρωσα για έγκαιρη διαφυγή. Φτιάξαμε φυλλάδια, ιστοσελίδα που δεν υπήρχε, εκδώσαμε αρκετά σποτ και βίντεο, αφίσες υλικό που διατέθηκε σε διάφορες περιοχές. Και στις εισόδους των λιμανιών και στα αγγλικά για τους τουρίστες ώστε να ξέρουν τι πρέπει να κάνουν για να μη προκαλέσουν μια πυρκαγιά. Εγώ ο ίδιος έδωσα συνέντευξη στην ΕΡΤ» είπε ο κατηγορούμενος κάνοντας λόγο για «σύνθετο πρόβλημα με υποθετική λύση».

Απαντώντας στο γιατί δεν κήρυξε τις περιοχές αυτές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, υποστήριξε μεταξύ άλλων: «Το σχετικό αίτημα ζητούσε την κήρυξη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δυο περιφερειακών ενοτήτων. Όπως ήταν διαμορφωμένο το αίτημα δεν περιλαμβάνονταν ο Δήμος Πεντέλης. Για αυτό το λόγο αφού μου έδινε τη δυνατότητα ο νόμος εξουσιοδότησα την περιφερειάρχη να το κάνει. Η κήρυξη που βγήκε την επομένη βγήκε με διαφορετικό περιεχόμενο από ότι το αίτημα της προηγούμενης ημέρας. Επί της ουσίας όμως τίποτα δεν θα άλλαζε».

Μικροένταση προκλήθηκε λίγο αργότερα όταν ο Γιάννης Καπάκης υποστήριξε πως δεν μπορούσε να γίνει οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών. «Με όλα τα δεδομένα που έχω τώρα δεν μπορούσε να γίνει οργανωμένη απομάκρυνση και αν γίνονταν ενδεχόμενα να είχαμε μια μεγαλύτερη εκατόμβη θυμάτων. Δεν υπήρχε καμία σταθερά, ούτε ενημέρωση μπορούσε να γίνει ούτε οργανωμένη απομάκρυνση. Αν μετακινήσεις πληθυσμό χωρίς να έχεις τον απαιτούμενο χρόνο τα αποτελέσματα θα είναι πολύ πιο δυσάρεστα. Ακόμη και να γνωρίζαμε τη συμπεριφορά της πυρκαγιάς πάλι δεν είχαμε χρόνο. Για φανταστείτε τι θα γίνονταν αν η φωτιά έβρισκε όλους αυτούς τους ανθρώπους στο δρόμο. Εγώ δεν μπορώ να φανταστώ ακόμη και το εφιαλτικό σενάριο ότι θα πήγαιναν στη θάλασσα, 5.000 κόσμος» ανάφερε ο κατηγορούμενος με έναν συγγενή θύματος στο ακροατήριο να φωνάζει: «3.000 ήταν επιτέλους!». Η πρόεδρος του δικαστηρίου μάλιστα ζήτησε στον άνθρωπο που φώναξε να περάσει έξω με τον κατηγορούμενο να συνεχίζει την απολογία του.

Η απολογία Συρογιάννη

Νωρίτερα, απολογήθηκε ο Χαραλαμπος Συρογιάννης, τότε υποδιοικητής εναέριων μέσω της ΕΛ.ΑΣ., ο οποίος την ημέρα εκείνη αναπλήρωνε τον διοικητή.

«Υπέβαλλα το 2022 αίτημα στην υπηρεσία για πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει στη Πεντέλη, από τις απαντήσεις φάνηκε ότι η υπηρεσία το 22 λειτούργησε όπως εγώ το 2018. Επομένως γιατί κατηγορούμαι; Γιατί δεν πήρα τον κ. Φωστιέρη να του πω ότι έχω ένα ελικόπτερο που δεν μπορεί να πετάξει; Και το κερασάκι στην τούρτα; Το κατηγορητήριο γράφει ότι την προηγούμενη ημέρα υπήρχε πρόβλημα επικινδυνότητας επιπέδου 4. Το 4 έπαιζε όλο το καλοκαίρι. Δηλαδή έπρεπε εγώ ο ανειδίκευτος εργάτης να πάρω τους στρατηγούς και να τους πω τι; Προσέξτε αύριο θα φυσάει; Και προσέξτε τι θα κάνετε με τα ελικόπτερα; Να κάνω εγώ υπόδειξη πως θα χρησιμοποιούσαν το ελικόπτερο;» σχολίασε.

Μάλιστα, έφερε ως παράδειγμα την περίπτωση πτώσης ελικοπτέρου στη Σάμο, που ο πιλότος είπε ότι τον «χτύπησε» ο άνεμος και τους πέταξε στη θάλασσα με ανέμους 25 κόμβων. «Να σας πω ποιες ήταν οι συνθήκες στο Ελ. Βενιζέλος εκείνη την ημέρα; Άνεμοι 39 με ριπές πάνω από 40 κόμβους. Όταν οι ριπές περνάνε πάνω από 10 κόμβους σημαίνει ισχυρές αναταράξεις. (…) Με όλα αυτά εγώ θα έπρεπε να πάρω τον κ. Φωστιέρη και να του πω έχω ένα ελικόπτερο αλλά δεν πετάει» είπε ο κατηγορούμενος.

Πρόεδρος: Τα είχατε πει αυτά ανακριτικά;

Κατηγορούμενος: Σε πέντε υπομνήματα

Καπερνάρος: Είναι στη δικογραφία;

Κατηγορούμενος: Βεβαίως

Πρόεδρος: εκείνη την ημέρα σε σχέση με τα άλλα ελικόπτερα που πέταξαν (σινούκ -έρικσον) γιατί αυτά πέταξαν και τα συγκεκριμένα όχι;

Κατηγορούμενος: Αυτά ήταν πυροσβεστικά, μέχρι τις 4 η υπηρεσία μπορούσε να πετάει. Από τις 4 και μετά η υπηρεσία βγήκε εκτός. Δεν πέταγαν ούτε τα Σινουκ. Εξάλλου η διαδικασία να πετάξει το ελικόπτερο είναι κατόπιν αιτήματος και έγκρισης του αρχηγού. Εμένα δεν μου το ζήτησε κανείς. Εγώ πήρα το πρωί και τους είπα ότι είμαστε στη διάθεση σας. Με πήρε μετεωρολόγος και μου είπε ότι από εδώ και πέρα έρχονται ισχυρότατοι άνεμοι. Έστειλα άνθρωπο να το δέσει. Μετά εγώ δεν ήμουν διοικητής τότε, ήμουν υποδιοικητής.