Νέοι ποινικοί κώδικες: Κλέψτε, ληστέψτε και όλα... μέλι γάλα

Με απλά, πολύ απλά και κατανοητά λόγια, όλα τα παραπάνω και άλλα πολλά, συνθέτουν το δόγμα πάνω στο οποίο στηρίχθηκε ο… «εκσυγχρονισμός» των … «αναχρονιστικών» Κωδίκων (Ποινικού-Δικονομίας), με σκοπό να εφαρμοστεί μια σύγχρονη αντεγκληματική πολιτική προκειμένου να αποσυμφορηθούν οι φυλακές, αφενός με την αποφυλάκιση ενός μεγάλου αριθμού και αφετέρου να αποφευχθεί να οδηγηθούν... άλλοι!

Και διερωτάται κανείς, αφού δεν μειώθηκε, αλλά και ούτε πατάχθηκε αποτελεσματικά η εγκληματικότητα και τα οικονομικά σκάνδαλα-αντιθέτως αυξήθηκε και απέκτησε μάλιστα και ποικίλες άλλες μορφές –με τους «αναχρονιστικούς» και αυστηρούς κώδικες, πως θα αντιμετωπιστεί τώρα με τους «σύγχρονους» και επιεικής; Είναι νωπές ακόμα οι μνήμες και τα απίστευτα ευτράπελα του περίφημου νόμου Παρασκευόπουλου με τον οποίο αποφυλακίστηκαν δεκάδες εγκληματίες και διέπραξαν εκ νέου νέα εγκλήματα.

Η σπουδή της υπό παραίτησης Κυβέρνησης να φέρει στη Βουλή προς ψήφιση άρον άρον του κώδικες, αποδεικνύει ότι δεν την ενδιαφέρει αν θα τη γλιτώσουν… φτηνά, κατηγορούμενοι σε υποθέσεις όπως: της Χρυσής Αυγής, της Simenes, του Τ.Τ., των εξοπλιστικών, μεγάλων επιχειρηματιών που φέρονται να ζημίωσαν το Δημόσιο, όπως Β.Ρέστης, Μαρτίνης και πολλοί άλλοι, αφού μειώνονται με βάση τους νέους κώδικες οι ποινές αλλά και πολλά μέχρι σήμερα κακουργήματα μετατρέπονται σε πλημμελήματα, δείχνει όμως να την ενδιαφέρει να … «εξασφαλίσει» στο μέλλον ότι αν …αποκαλυφθούν σκάνδαλα αξιωματούχων και δημοσίων λειτουργών, οι εν δυνάμει κατηγορούμενοι να… πέσουν στα μαλακά.

Δείτε πώς θα βγουν έξω όλα τα μπουμπούκια

Ένα παράδειγμα τι θα συμβεί στο μέλλον, με κάποιους που έχουν ήδη καταδικαστεί σε πρώτο βαθμό ,για απάτες μεγάλης οικονομικής αξίας.

Γνωστοί επιχειρηματίες, αλλά και ο πρώην διοικητής του Ερυθρού Σταυρού, Μαρτίνης, πρωτόδικα εισέπραξαν υψηλή ποινή, από 10 χρόνια έκαστος και βρίσκονται εκτός φυλακής, διότι δόθηκε ανασταλτικό στην έφεσή τους.

Με τους παλιούς κώδικες, αν στο δεύτερο βαθμό καταδικάζονταν έστω και μια μέρα σε φυλάκιση, θα πήγαιναν μέσα. Τώρα με τους νέους κώδικες, βάση των οποίων θα δικαστούν σε δεύτερο βαθμό, όλα αυτά αλλάζουν και δεν υπάρχει πιθανότητα, όχι να πάνε φυλακή αλλά ούτε και να καταδικαστούν ενδεχομένως.

Όσο για το κυριότερο αφήγημα, αυτό της αποσυμφόρησης των φυλακών, δεν μπορεί να σταθεί, διότι οι νέοι κώδικες προβλέπουν μεν την μετατροπή κάποιων σοβαρών αδικημάτων σε πλημμελήματα αλλά προβλέπουν και την έκτιση της ποινής φυλάκισης, όχι την εξαγορά της. Συνεπώς, θα τις …αδειάζουμε από αυτούς που διέπραξαν κακούργημα και θα τους ξαναγεμίζουμε από αυτούς που διέπραξαν πλημμέλημα;

Τι λένε οι Εισαγγελείς;

Η Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος η οποία τάσσεται διαχρονικά υπέρ της ριζικής αναμόρφωσης των κωδίκων της ποινικής δικαιοσύνης στις 19 Μαρτίου 2019 διατράνωσε την αντίθεση της με τις αλλαγές που προωθεί στους Κώδικες Ποινικού Δικαίου και Ποινικής Δικονομίας η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Οι εκπρόσωποι των εισαγγελέων εξέφρασαν την «εύλογη ανησυχία» τους ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις θα προκαλέσουν κατά την εφαρμογή τους, «κίνδυνο κλονισμού της κοινωνικής ειρήνης και δημόσιας ασφάλειας, αίσθημα ατιμωρησίας στους παθόντες μεγάλου όγκου κακουργηματικών αξιόποινων πράξεων που θα υποπέσουν σε παραγραφή χωρίς την επιβολή κυρώσεων στους δράστες και εμφανή δυσαρμονία ανάμεσα στην εκάστοτε ένταση προσβολής έννομων αγαθών και των αποτελεσμάτων της και στην επαπειλούμενη ποινική κύρωση».

Να θυμίσουμε ότι σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, Ελ. Μιχαηλίδης επικρότησε τη νομοθετική πρωτοβουλία, ωστόσο δεν υιοθετεί ορισμένες διατάξεις που καταγράφονται στο σχέδιο του νέου Ποινικού Κώδικα.

Συγκεκριμένα ο Ελ. Μιχαηλίδης αναφέρθηκε στον κίνδυνο μαζικών παραγραφών σε σειρά σοβαρών αδικημάτων (αδικήματα όπως η φοροδιαφυγή, η μη καταβολή ΦΠΑ, η λαθρεμπορία) λόγω της μετατροπής τους από κακουργήματα σε πλημμελήματα, αλλά και στην αδυναμία εφαρμογής της παροχής κοινωφελούς εργασίας ως κύρια ποινή.

Τέρμα οι αυτεπάγγελτες διώξεις - Μόνο μετά από υποβολή μηνύσεων

Η Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος είχε εστιάσει την κριτική της σε τρία ζητήματα:

Πρώτον, στο ότι εγκλήματα υψηλής κοινωνικής απαξίας και προσβολής θεμελιωδών συνταγματικών ατομικών δικαιωμάτων που διαχρονικά διώκονται αυτεπαγγέλτως όπως η κλοπή, η απάτη, η υπεξαίρεση, η απιστία κ.α.., με τις νέες ρυθμίσεις θα διώκονται μόνον μετά την υποβολή μήνυσης (δίωξη κατ’ έγκληση).

Δεύτερον, ότι με οριζόντιο και «υπερθετικά προς το επιεικέστερο» τρόπο γίνεται μετάπτωση κακουργηματικής φύσης διατάξεων του ποινικού κώδικα (κλοπή κατ’ επάγγελμα, διακεκριμένες περιπτώσεις απάτης κατ’επάγγελμα, πλαστογραφίας κατ’επάγγελμα, υπεξαίρεσης από εντολοδόχο κ.ά.), αλλά και ειδικών ποινικών νόμων (φοροδιαφυγή και λαθρεμπορία τελεσθείσες προ της 31/3/2011, κλοπή και υπεξαίρεση αρχαίων μνημείων, παράβαση Ν.2121/93 «περί πνευματικής ιδιοκτησίας», μεταφορά, προώθηση και διευκόλυνση διαμονής υπηκόων τρίτης χώρας, ρύπανση περιβάλλοντος κ.ά.) σε πλημμελήματα.

Τρίτον, ότι καταργούνται επιβαρυντικές περιστάσεις αξιόποινων πράξεων και την ίδια στιγμή αναγνωρίζονται ελαφρυντικά για στοιχεία που δεν άπτονται της προσωπικότητας του δράστη, αλλά έχουν να κάνουν με την αποκλειστική ευθύνης της πολιτείας (υπέρβαση εύλογων χρονικών ορίων δίκης),

Πέραν της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος έγκριτοι νομικοί έχουν με νοερό τρόπο και με παραδείγματα αναδείξει τις προβληματικές ρυθμίσεις που πρότεινε η κυβέρνηση.

Σύμφωνα με αυτούς:

Αδικήματα που τελέσθηκαν μέχρι την ισχύ του νέου κώδικα και εκκρεμεί η εκδίκαση τους θα αντιμετωπιστούν με τις ηπιότερες διατάξεις του νέου κώδικα.

Το αποτέλεσμα θα είναι η σχεδόν ατιμωρησία εγκληματιών και η μαζική τους έξοδο εκ των φυλακών.

Ο νέος Ποινικός Κώδικας δέχεται ότι υπάρχουν μόνο δύο είδη ποινικών αδικημάτων, τα κακουργήματα και τα πλημμελήματα και καταργεί τα πταίσματα.

Με την κατάργηση των πταισμάτων, οι βαρύτερες παραβατικές συμπεριφορές θα διώκονται σε βαθμό πλημμελήματος, οι δε ελαφρότερες διοικητικά. Συνεπώς με τη θέσπιση του νέου Ποινικού Κώδικα όλες οι, σε βαθμό πταίσματος, πράξεις, ακόμη και για αυτές, που δεν έχουν καταστεί τελεσίδικες οι σχετικές καταδικαστικές αποφάσεις θα θεωρηθούν μη αξιόποινες πράξεις και θα τεθούν στο αρχείο.

Πρακτικά τι σημαίνουν τα παραπάνω;

Ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να βγούν «λάδι» όλοι όσοι εμπλέκονται σε βαριές υποθέσεις διαφθοράς (βλέπε Λαυρεντιάδης, Μαρτίνης και πολλοί άλλοι) και να πέσουν στα μαλακά...

Για μια σειρά αδικημάτων, που μέχρι τώρα διώκονται αυτεπάγγελτα θα απαιτείται πλέον μήνυση. Αυτό θα οδηγήσει σε κωμικοτραγικές καταστάσεις.

Διαβάστε σχετικά:

Αποκλειστικό: O Λαυρεντιάδης, το ξεφόρτωμα της ELFE και ο «μπροστινός» ιερέας

Αποκάλυψη: Ο «αθεόφοβος» Μανώλης Πετσίτης, ο Λαυρεντιάδης και το ακίνητο της Μονής Πετράκη

Αποκάλυψη Newsbomb.gr: Εκπρόσωπος των offshore του Λαυρεντιάδη ο Μανώλης Πετσίτης

Αποκάλυψη – «βόμβα» του Newsbomb.gr: O Πετσίτης «θαμώνας» στη ΔΕΠΑ

Μανώλης Πετσίτης: Ο κολλητός του Νίκου Παππά που από σερβιτόρος έγινε υπάλληλος του Λαυρεντιάδη

Ο Αρεοπαγίτης ε.τ. και πρώην Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής έχει δώσει ένα παράδειγμα: «Εάν βλέπεις κάποιον να σου κλέβει το αυτοκίνητο και φωνάζεις «Αστυνομία πιάστε τον», σου απαντάει ο αστυνομικός «κατάθεσε πρώτα έγκληση με παράβολο 100 ευρώ για να έχω δικαίωμα να επέμβω».

-Μια ακόμη χαρακτηριστική περίπτωση είναι η διατάραξη της νυκτερινής ησυχίας που λόγω της κατάργησης του σχετικού πταίσματος, η αστυνομία δεν θα έχει δικαίωμα να επέμβει. Αυτό θα έχει πιθανώς ως αποτέλεσμα την αυτοδικία.

Αν και η περιουσία του Δημοσίου προστατεύεται από τις οικείες διατάξεις του νέου Ποινικού Κώδικα – όχι τα κληροδοτήματα- και κυρίως από το άρθρο 390 περί απιστίας που διώκεται αυτεπάγγελτα, ωστόσο δεν θα συμβαίνει το ίδιο για την ιδιωτική περιουσία, καθώς οι εισαγγελείς δεν θα μπορούν να αξιοποιήσουν καταγγελίες ή αναφορές συναρμόδιων αρχών για να διώξουν αυτεπαγγέλτως πρόσωπα που απίστησαν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Αυτό θα εξουδετερώσει και τις αρμοδιότητες ανεξάρτητων Αρχών όπως η Αρχή για το Ξέπλυμα που τεκμηριώνει πολλές υποθέσεις ξεπλύματος χρήματος επικαλούμενη αρχικά την απιστία.

Με τον νέο Ποινικό Κώδικα δεν προβλέπεται η μετατροπή των ποινών φυλάκισης σε χρήμα και οι ποινές φυλάκισης μέχρι τρία χρόνια αναστέλλονται υποχρεωτικά.

Έτσι, όσοι υποτροπιάζουν σε μικροεγκλήματα – βλέπε μπαχαλάκηδες και κουκουλοφόροι - θα μένουν εκτός φυλακής.

Η μη μετατροπή των ποινών φυλάκισης σε χρήμα θα αποδυναμώσει οικονομικά το Ταμείο Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑΧΔΙΚ), καθώς θα στερηθεί μεγάλα χρηματικά ποσά που εισέπραττε από τις μετατροπές των ποινών και τα χρησιμοποιεί για την ανέγερση και συντήρηση δικαστικών μεγάρων και φυλακών.

Τι θα κάνει η ΝΔ;

Να υπογραμμίσουμε, ότι η ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ που θα αναδειχθεί από τις επερχόμενες εκλογές, ΜΠΟΡΕΙ ΑΝ ΘΕΛΕΙ είτε να ΚΑΤΑΡΓΗΣΕΙ, είτε να ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙ κάποιες από αυτές τις διατάξεις.

Η δικαιολογία ότι ο Δικαστικός, Εισαγγελικός και νομικός κόσμος της χώρας, συμφωνεί με τις αλλαγές αυτές δεν υπάρχει για καμία Κυβέρνηση και τούτο διότι, η Ένωση Εισαγγελέων έχει εκφράσει οξύτατη αντίδραση, η Συντονιστική Επιτροπή Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας διατηρεί επιφυλάξεις και εκφράζει καχυποψία για την χρονική πολιτική συγκυρία που επιλέχθηκε και για τη βιασύνη που επιδείχθηκε στην κατάθεση των Κωδίκων, μερίδα της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων επίσης, όπως και έγκριτοι νομικοί.

Όλοι συμφωνούν ότι υπάρχουν και θετικές διατάξεις, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος τους, έχουν σοβαρές αντιρρήσεις. Διαβάστε ακολούθως τι αναφέρουν στο Newsbomb.gr, διακεκριμένοι νομικοί όπως ο κ. Βερβεσός, ο κ. Κονταξής και η Εφέτης κυρία Στενιώτη.

Θρασύβουλος Κονταξής: Δικηγόρος- Διδάκτωρ Νομικής Σχολής Αθηνών

«Αναμφίβολα πρέπει να αναγνωριστεί ότι νέος ΠΚ εμπεριέχει θετικές διατάξεις, (και μόνη η απάλειψη της κατ΄ επάγγελμα τέλεσης σε περίπτωση υπέρβασης των 30.000 ευρώ ή η κατάργηση του καθ’ έξιν εγκληματία αρκούν). Πλην, όμως, ο νέος ΠΚ στερείται οράματος, προοπτικής και σαφούς πολιτικής και κοινωνικής δογματικής βάσης. Το όλο εγχείρημα συνιστά απλά μια ευρεία τροποποίηση και τίποτε παραπάνω.
Ποια η πολιτική στόχευση που υποκρύπτεται ως δογματική βάση στον νέο ΠΚ; Θολή, ασαφής, αντιφατική και απροσδιόριστη. Ποια η επίσημη αντεγκληματική στόχευση; Που θέλουμε να πάει η κοινωνία; «Μια επιστήμη χωρίς πολιτικές αναγωγές είναι το ίδιο επικίνδυνη όσοι και η μια πολιτική χωρίς επιστημονική ακρίβεια», όπως σημείωνε και αείμνηστος Δ. Τσάτσος.
Τίποτε δεν γίνεται τυχαία στις παρυφές της Εσπερίας, στον βράχο Ελλάδα. Απόδειξη αφενός μεν ο χρόνος που εκτέθηκε στη δήθεν διαβούλευση αφετέρου δε η άκρατη πίεση για άμεση ολοκλήρωση της όποιας διαβούλευσης. Γιατί δεν ψηφίζεται μετά από μερικούς μήνες να αποκρυσταλλωθούν και να ωριμάσουν οι όποιες προτάσεις; Προς τι η βιασύνη; Μας εκθέσατε ότι χρειάστηκαν 10 έτη εργασιών για να ολοκληρωθεί η επεξεργασία του νέου ΠΚ. 10 έτη μελέτης και διαβούλευση ενός μηνός, που παρατάθηκε για 3 μήνες; Είναι προφανές τι επιδιώκει η πολιτική ηγεσία παραμονές εκλογών…
Ποια μελέτη οικονομικής ανάλυσης του δικαίου προηγήθηκε των σχετικών ρυθμίσεων; Δια ποίου τρόπου οι τελευταίες συνδέονται με την παραγωγή και την παραγωγικότητα και με τον οικονομικό σχεδιασμό της Πολιτείας; Οδηγούν στην επίτευξη του πολιτικού στόχου; Ψιλά γράμματα.
Όλως ενδεικτικώς :
Της αλλαγής του ΠΚ, έπρεπε να προηγηθεί η συθέμελη αλλαγή του θεσμού της σχολής δικαστών, (δια της καθιέρωσης υποχρεωτικών σεμιναριών επιμόρφωσης τους, νέου συστήματος αξιολόγησης τους, καθότι η δικαιοσύνη, δυστυχώς, εκ του συντάγματος αποτελεί αποκλειστικά αυτό-αξιολογούμενο θεσμό).
Εισάγει ο νέος ΠΚ ως βασική ποινή την παροχή κοινωφελούς εργασίας. Πλην, όμως, το Κράτος όχι μόνον στερείται ανάλογων σωφρονιστικών δομών αλλά και όσες υφίστανται ελέγχονται για διαφθορά.
Η προσφορά κοινωφελούς εργασίας είναι βαρύτερη της μετατροπής, η οποία καταργήθηκε, διότι κρατά όμηρο, (σε ανύπαρκτες δομές, παντελώς ανύπαρκτες το τονίζω), ένα καταδικασθέντα, με συνέπεια ακόμη και τον επαγγελματικό εξοβελισμό του αφού ταυτόχρονη προσφορά εργασίας με την άσκηση του επαγγέλματος του θα είναι συχνότατα πρακτικά αδύνατη.
Ο περιορισμός των συνεπειών της αποστέρησης πολιτικών δικαιωμάτων αφαιρεί μεγάλο ηθικό πλεονέκτημα από τον ΠΚ. Όπως δε σημειώνει ο Ζ.Ζ. Ρουσώ, «οι απόψεις ενός λαού γεννιούνται μέσα από τους θεσμούς».
Το ελαφρυντικό της ομολογίας στην προδικασία θεσμοθετήθηκε λόγω του ότι συμβάλλει στην έγκαιρη απονομή της δικαιοσύνης, (άρθρο Και αφού η ομολογία κρίνεται ελευθέρως δια ποίου τρόπου επιταχύνεται;
Η κατάργηση των διατάξεων για την απέλαση αλλοδαπού τι ακριβώς εξυπηρετεί; Ή για την ακρίβεια ποιόν εξυπηρετεί; Η οσμή ιδεοληψιών είναι έντονη.
Για τη χορήγηση της υφ΄όρον απόλυσης, η επίκληση πειθαρχικού παραπτώματος κατά την έκτιση της ποινής δεν αρκεί για τη μη χορήγηση της απόλυσης. Δέρνω ανηλεώς 5 σωφρονιστικούς. Επιβάλλεται πειθαρχική ποινή. Τι άλλο δηλ. θα αρκούσε για να μην απολυθώ; Δεν υπάρχει πλέον κανένα κριτήριο. Άρα όποιον θέλω απολύω. Τόσο απλά.
Η κατάργηση του άρθρου 151, κατάχρηση πληρεξουσιότητας. Συντρέχει φόβος τιμώρησης ορισμένων;
Τα κακουργήματα της υπεξαίρεσης και της απάτης άνω των 120.000 ευρώ κατ΄ έγκληση. Με άλλα λόγια διασπάται ο κανών ότι τα κακουργήματα διώκονται αυτεπαγγέλτως. Αντίθετα η διακεκριμένη κλοπή άνω των 120.000 αυτεπαγγέλτως. Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς; Προφανώς τα κακουργήματα θεωρούνται διαφορές ιδιωτικού δικαίου. Αυτό σηματοδοτεί η έκφραση των υποστηρικτών του ΠΚ περί ελευθερίας διάθεσης της περιουσίας. Να αποφασίσω αν θα τη διαθέσω στους κλέφτες και στους απατεώνες….. οι οποίοι μετά ταύτα θα μπορούν να με απειλούν μην τυχόν υποβάλλω έγκληση.
Η κατ΄ επάγγελμα τοκογλυφία υποβαθμίζεται σε πλημμέλημα. Ήσσονος σημασίας ανάλογες πράξεις και δη σε παρόντα χρόνο;
Πλείστες όσες άλλες εκτρωματικές και δογματικά ασυνεπείς διατάξεις.
Βήμα λειψό, αντιφατικό, προβληματικό, με προθέσεις της πολιτικής ηγεσίας ύποπτες και όχι διαφανείς. Μισό, ύποπτο και μετέωρο βήμα».

Η Συντονιστική Επιτροπή των προέδρων των Δικηγορικών συλλόγων της χώρας ,της οποίας προεδρεύει ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός, αφού συζήτησε το θέμα, προχώρησε στην παρακάτω τοποθέτηση.

«Τα σχέδια νέων Κωδίκων Ποινικού Δικαίου και Ποινικής Δικονομίας είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας διαδικασίας στην οποία συμμετείχαν επιφανείς εκπρόσωποι της νομικής επιστήμης και της δικαιοσύνης. Συνιστούν σημαντική παρέμβαση στο πλαίσιο απονομής της ποινικής δικαιοσύνης και τέμνουν στην ορθή, κατ’ αρχήν, κατεύθυνση πλήθος ζητημάτων που αφορούν το ουσιαστικό και ποινικό δικονομικό δίκαιο.

Η νομοθέτηση των Κωδίκων πρέπει να στηρίζεται στις συνταγματικές αρχές και στις θεμελιώδεις κατευθύνσεις του ποινικού δόγματος και να παρακολουθεί τις εξελίξεις στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Ο ΠΚ, με τις όποιες τροποποιήσεις έχει υποστεί, είναι νομοθέτημα της δεκαετίας του 1950, και αποτελεί κοινή πεποίθηση του νομικού κόσμου ότι απαιτείτο η προσαρμογή του στην νέα τυπολογία και μορφολογία του εγκλήματος, αλλά και στις σύγχρονες εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χώρο προς τον σκοπό προσαρμογής στο ενωσιακό κεκτημένο. Σημειώνεται ότι όταν γίνονται, ανάλογης εμβέλειας, ρηξικέλευθες τροποποιήσεις στην ποινική νομοθεσία, η νομοθέτηση δεν μπορεί να επηρεάζεται ούτε από την εκάστοτε πολιτική συγκυρία, ούτε από εκκρεμείς δίκες, οι οποίες κάθε φορά θα υπάρχουν, ούτε να εντάσσεται στα πλαίσια της μακράς προεκλογικής διελκυστίνδας που διέρχεται ο τόπος.

Ο χρόνος της διαβούλευσης των 21 ημερών που εξαγγέλθηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης είναι ανεπαρκής και αναντίστοιχος με την σπουδαιότητα της νομοθετικής πρωτοβουλίας, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι θα προωθηθεί προς ψήφιση με την κόλουρη κοινοβουλευτική διαδικασία των Κωδίκων».

Μαργαρίτα Στενιώτη, Εφέτης, πρώην Προέδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων

«Η αναγκαιότητα επανεξέτασης του ποινικού μας συστήματος και εκσυγχρονισμού αυτού είχε τονισθεί επανειλημμένα απ’ όλο το νομικό κόσμο, δεδομένου ότι η θέση σε ισχύ των βασικών νομοθετήματων ανάγεται σε χρόνο, που οι οικονομικοκοινωνικές συνθήκες της χώρας μας ήταν διαφορετικές. Επομένως, η διαμόρφωση ενός κανονιστικού πλαισίου που να στοχεύει στον εκσυγχρονισμό του συστήματος απονομής της ποινικής δικαιοσύνης ήταν επιβεβλημένη.

Στα σχέδια και των δύο Κωδίκων διαφαίνεται η αλλαγή της φιλοσοφικής προσέγγισης του ποινικού συστήματος της χώρας μας, η προσπάθεια να συμβαδίσει η χώρα μας με τις σύγχρονες τάσεις και να ανταποκριθεί στις διεθνείς και ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για τον εξορθολογισμό της απονομής της ποινικής Δικαιοσύνης από άποψη κόστους και χρόνου και η αντιμετώπιση του υπερπληθυσμού των σωφρονιστικών καταστημάτων.

Συγκεκριμένα παρατηρείται:

Α. Εισαγωγή των βασικών αρχών της Αποκαταστατικής – Επανορθωτικής Δικαιοσύνης, δηλαδή ενός ποινικού συστήματος, που σκοπό έχει τη συμφιλίωση των αντίδικων πλευρών μέσα από θεσμοθετημένες νομικές διαδικασίες και παράλληλα τη συμφιλίωση του δράστη με την κοινωνία π.χ με την πρόβλεψη ως κύριας ποινής της επιβολής κοινωφελούς εργασίας, που συμβάλλει στη μη περιθωριοποίηση του δράστη.
Β. Εισαγωγή εναλλακτικών διαδικασιών επίλυσης της διαφοράς ως μέσου εξορθολογισμού της ποινικής διαδικασίας.
Γ . Εξορθολογισμός των ποινών, που βρίσκεται σε σύμπνοια με την ελληνική νομική παράδοση και την επιεική νοοτροπία, που διαπνέει την τελευταία.
Εξ αυτού του λόγου, άλλωστε, πολλοί νομικοί, οι οποίοι διαπνέονται από μία σύγχρονη αντίληψη της ποινικής δικαιοσύνης, διατύπωσαν την άποψη, ότι η τροποποίηση - αναμόρφωση των Κωδίκων θα έπρεπε να έχει ψηφισθεί «χθες».

Οι νέοι θεσμοί της ποινικής συνδιαλλαγής (άρθρα 301, 302 σχΚΠΔ), της ποινικής διαπραγμάτευσης (άρθρο 303 σχΚΠΔ) και της ποινικής διαταγής (άρθρο 409 σχΚΠΔ), σκοπεύουν να συμβάλλουν στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και στην επιτάχυνση της απονομής της ποινικής Δικαιοσύνης. Οι θεσμοί της ποινικής διαπραγμάτευσης και της ποινικής συνδιαλλαγής εναρμονίζονται με τις, αγγλοσαξωνικής προέλευσης, θεσμοθετημένες νομικές διαδικασίες, που στοχεύουν στη συμφιλίωση, είναι ενσωματωμένες και λειτουργούν εντός του επίσημου ποινικού συστήματος απονομής της δικαιοσύνης και ο ρόλος του διαμεσολαβητή ανατίθεται στους εισαγγελείς. Ειδικά, ο θεσμός της ποινικής συνδιαλλαγής, κατά τον οποίο ο Εισαγγελέας θα μπορεί να προτείνει ποινή στον κατηγορούμενο πριν την άσκηση ποινικής δίωξης με δεδομένη την πλήρη αποκατάσταση της ζημίας ανταποκρίνεται στη διεθνή άποψη της θεωρίας της επικοινωνίας με το δράστη, ώστε αυτός ν’ αποδεχθεί την τιμωρία και το νόημα μεταμέλειας που αυτή περικλείει.
Όσον αφορά την ποινική διαταγή, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η μεταφορά της διαδικασίας έκδοσης διαταγής πληρωμής των αστικών διαφορών και ανακοπής κατ’ αυτής στην ποινική διαδικασία. Θεσμός γνωστός στις Ευρωπαϊκές χώρες και ιδίως στη Γερμανία, όπου θεωρείται και πολύ επιτυχημένος. Αποσκοπεί στην αποσυμφόρηση των Δικαστηρίων, δίχως να θίγεται το δικαίωμα ακρόασης και υπεράσπισης των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου και συνακόλουθα να παραβιάζεται το Σύνταγμα και το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ, δεδομένου ότι ο καταδικασθείς μπορεί να υποβάλλει αντιρρήσεις και να επακολουθήσει ακροαματική διαδικασία στο ποινικό δικαστήριο.
Οι θεσμοί αυτοί όμως είναι βέβαιο ότι θα αποτύχουν, εάν δεν υπάρξουν οι απαιτούμενες υποδομές, το απαιτούμενο ανθρώπινο δυναμικό και η εκπαίδευση αυτού.
Η πρόβλεψη, στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας πλέον, Εισαγγελέων Ειδικών Καθηκόντων και δη του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος (άρθρο 33 σχΚΠΔ) και του Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς (άρθρο 35 σχΚΠΔ), είναι προς τη θετική κατεύθυνση, δεδομένου ότι οι θεσμοί αυτοί πέτυχαν, η αποτελεσματικότητα των εν λόγω Εισαγγελέων δεν αμφισβητείται, όπως δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και η αναγκαιότητα ύπαρξης εξειδικευμένων εισαγγελικών λειτουργών για τα ως άνω πολύπλοκα εγκλήματα.
Θετική εξέλιξη δε θεωρείται ότι η δυσπιστία που χαρακτήριζε το σχέδιο του ΚΠΔ απέναντι σε Δικαστήρια συγκροτούμενα από ένα Δικαστή και η εμπιστοσύνη στις πολυμελείς συνθέσεις, οι οποίες, όπως είναι γνωστό, λόγω του τεράστιου εργασιακού φόρτου των Δικαστών (και Εισαγγελέων) των πολλαπλών καθηκόντων και υπηρεσιών που εκτελούν, είναι δυσλειτουργικές (π.χ. στην περίπτωση των δικών με μεγάλη διάρκεια και πολλές διακοπές συνεδριάσεων, που στα Εφετεία αποτελούν τον κανόνα) τελικά ήρθη, μετά τις έντονες αντιδράσεις Δικαστών και Εισαγγελέων κατά το στάδιο της διαβούλευσης, όπως, επίσης, και η πρόταση περί ορισμού εισηγητή δικαστή στην εκδίκαση κακουργημάτων (άρθρο 333 παρ. 1 σχΚΠΔ), δεδομένου ότι η εν λόγω ρύθμιση δεν εξυπηρετούσε κανέναν σκοπό, αντίθετα δυσχέραινε το ήδη επιβαρυμένο έργο των Δικαστών.
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί και παράλληλα να προβληματίσει όλους το φαινόμενο ατιμωρησίας που θα παρατηρηθεί, με την εφαρμογή των νέων Κωδίκων, δεδομένου ότι, κατ’ εφαρμογή της βασικής αρχής του ευμενέστερου για τον κατηγορούμενο νόμου στις εκκρεμείς υποθέσεις, χιλιάδες εξ αυτών θα υποπέσουν σε παραγραφή. Τέλος, έντονο προβληματισμό προκαλεί η ρύθμιση περί άμεσης εφαρμογής των Κωδίκων, δεδομένου ότι η ριζική μεταρρύθμιση αυτών επιβάλλει ένα εύλογο χρονικό διάστημα προσαρμογής στις νέες ρυθμίσεις του νομικού κόσμου, κατάλληλης προετοιμασίας της γραμματειακής υποστήριξης, εκπαίδευσης όλου του ανθρώπινου δυναμικού και προετοιμασίας των φορέων που θα υποδεχθούν τους καταδικασθέντες στην ποινή της παροχής (πραγματικής) κοινωφελούς εργασίας».