Πατριάρχης Βαρθολομαίος: «Δεν μας αφήνουν να χαρούμε τη λειτουργία στην Παναγία Σουμελά»
«Ακόμη δεν έχει φθάσει στο Φανάρι η γραπτή άδεια για τη λειτουργία στην Παναγία Σουμελά, τον Δεκαπενταύγουστο», τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος σε αυστηρό ύφος, μιλώντας (10/08) από την Παναγία Κουμαριώτισσα στο Νιχώρι, στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με ρεπορτάζ της ΕΡΤ.
Αρχικά, το Φανάρι είχε ενημερωθεί προφορικά ότι δε θα δοθεί εφέτος άδεια για να τελεστεί η λειτουργία στην Παναγία Σουμελά και στη συνέχεια ενημερώθηκε –ξανά προφορικά– ότι τελικά θα ανάψει το «πράσινο φως».
Κατά τη χθεσινή του παράκληση, ο Οικουμενικός Πατριάρχης ανέφερε ότι «μέχρι αυτή τη στιγμή, δεν έχει περιέλθει η γραπτή άδεια στα χέρια μας· είναι μόνο προφορικά μηνύματα, κατόπιν λήψεως των οποίων εξεδώσαμε ως Πατριαρχείο πάλι μία ανακοίνωση και είπαμε ότι θα γίνει η λειτουργία και εφέτος στην Παναγία Σουμελά». Στη συνέχεια, στηλίτευσε την αντίδραση Τούρκου βουλευτή του κόμματος «Νέα Ευημερία», ο οποίος έκανε λόγο για παραβίαση της συνθήκης της Λωζάννης με τη λειτουργία στην Παναγία Σουμελά.
«Χθες το βράδυ, διάβαζα τα αποκόμματα των εφημερίδων για τις αντιδράσεις που προέκυψαν μετά την έκδοση της θετικής άδειας· ένας βουλευτής ενός μικρού, καινούργιου κόμματος κατέθεσε επερώτηση στη Βουλή στην Άγκυρα, αντιδρώντας και διαμαρτυρόμενος για την μετάβασή μου εκεί, για τη λειτουργία που θα κάνω συν Θεώ, εάν θα την κάνω τελικά και έλεγε ο κ. βουλευτής ότι με αυτή τη λειτουργία, παραβιάζεται η Συνθήκη της Λωζάννης. Από πού και ως πού;», αναρωτήθηκε.
Άλλοι δεν εφαρμόζουν τη Λωζάννη, συνέχισε, φέρνοντας ως παράδειγμα την κλειστή Θεολογική Σχολή της Χάλκης, αλλά και τον αποδεκατισμό του πληθυσμού της Ίμβρου και της Τενέδου με τα γεγονότα του ’64.
«Αν υπάρχει παραβίαση της Λωζάννης, υπάρχει στην Ίμβρο, την Τένεδο και τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Η οποία, όπως ξέρετε, πριν από λίγες ημέρες συμπλήρωσε 100 χρόνια αφότου υπεγράφη στην Ελβετία. Την 24η Ιουλίου, έγιναν 100 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης. Η Συνθήκη λέει κι άλλα πράγματα. Για την πατρίδα μου, την Ίμβρο και ευρύτερα. Για τα καθ’ ημάς και το δικαίωμά μας, για τη θεολογική εκπαίδευση. Η Χάλκη παραμένει κλειστή. Η Λωζάννη λέει πράγματα που τα στερούμεθα, δε μάς τα έδωσαν έως τώρα· και έρχεται να μας πει ο κ. βουλευτής ότι εμείς παραβιάζουμε τη συνθήκη», σημείωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφέρθηκε και στην ακύρωση, κατόπιν πιέσεων που δέχθηκε η δημοσιογράφος από την Τουρκία, Μελικέ Τσαπάν, της έκθεσης για τα γεγονότα του 1964 στη γενέτειρά του, την Ίμβρο.
«Άλλο ένα δυσάρεστο. Αυτές τις μέρες, επρόκειτο να γίνει στη γενέτειρά μου, την Ίμβρο, μία έκθεση από μία κοπέλα δημοσιογράφο για τα γεγονότα που έγιναν το 1964 και τα οποία έκαναν να αδειάσει η Ίμβρος και η Τένεδος από το ομογενές στοιχείο. Να πω ενδεικτικά ότι η Ίμβρος είχε 7.000 – 8.000 χριστιανούς και με τα γεγονότα του ’64 έμειναν 300. Σήμερα, με την αλλαγή προς το καλύτερο των συνθηκών οι 300 έγιναν 600. Αλλά πού οι 7.000 και πού οι 600;
Απαγόρευσαν στην κοπέλα αυτή λοιπόν να κάνει την έκθεση σε λίγες μέρες που θα γινόταν, διότι –λέει– δεν μπορούμε να μιλάμε για τα όσα συνέβησαν τη δεκαετία του ’60. Ας μη συνέβαιναν. Γιατί να ντρεπόμαστε να αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα; Πρέπει να συμφιλιωνόμαστε με την ιστορία και το παρελθόν μας. Να λέμε τα σύκα – σύκα και τη σκάφη – σκάφη», υπογράμμισε.
Ο Πατριάρχης συμπλήρωσε ότι «δε μας αφήνουν να χαρούμε τη χαρά της λειτουργίας στη Σουμελά. Γιατί; Τόσο απλά πράγματα! Για λίγες ώρες θα πάμε να προσευχηθούμε κατά την πίστη μας, κατά τη θρησκεία μας και θα γυρίσουμε στα σπίτια μας. Ούτε μία μέρα. Λίγες ώρες».
Ανέφερε, επίσης, ότι ζήτησε και πέρυσι και εφέτος να κάνει και τον εσπερινό της παραμονής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου σε ένα παλαιό γυναικείο ελληνικό μοναστήρι στα υψόμετρα της Τραπεζούντας, στη Θεοσκέπαστη, και είπαν «όχι, μόνο λειτουργία στην Παναγία Σουμελά· έτσι, τα 2 – 3 τελευταία χρόνια κάνω τον εσπερινό της Παναγίας στην καθολική εκκλησία της Τραπεζούντας, η οποία μάς παραχωρείται λίαν ευχαρίστως από τους καθολικούς αδελφούς».
Στο τέλος του κηρύγματος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης καλωσόρισε τις γυναίκες από τον πολιτιστικό σύλλογο Νεοχωρίου Ορεστιάδας και κατέληξε «να έχουμε καλύτερες μέρες. Να μην έχουμε αυτές τις μικροστενοχώριες, αυτές τις διακρίσεις· είμαστε πολίτες, όπως και οι υπόλοιποι πολίτες αυτής της χώρας, οι οποίοι έχουν άλλο θρήσκευμα και εμείς άλλο. Πρέπει να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον και να ζούμε ειρηνικά, αρμονικά, όμορφα, όπως θα ήθελε ο Θεός, ο οποίος είναι ο Θεός της ειρήνης και της αγάπης».