ΠΑΣΠΕ: Να τοποθετηθούν κειμήλια της Παναγίας Σουμελά στην ανακαινισμένη μονή στην Τραπεζούντα

Να τοποθετηθούν στον φυσικό τους χώρο, την ιστορική Μονή της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα, που ανακαινίστηκε και λειτουργεί ως μουσείο, κειμήλιά της που φυλάσσονται στα υπόγεια της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης και στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Άγκυρας, ζητάει το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ποντιακού Ελληνισμού (ΠΑΣΠΕ).

Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συγγραφέας, ιστορικός και επίτιμος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων Στέφανος Τανιμανίδης, πρόκειται για δεκάδες κειμήλια της μονής, ιερά σκεύη, άμφια, χειρόγραφα κείμενα και ευαγγέλια της Μονής που έχουν καταγραφεί. Σύμφωνα με τον ίδιο, το ζήτημα αυτό έχει τεθεί ήδη από το 2014, ενώ τα κειμήλια παρουσιάζονται και στη σχετική έκδοση του σωματείου «Παναγία Σουμελά», με τίτλο «Τα ιερά κειμήλια του γένους των Ποντίων».

Στα κειμήλια που φυλάσσονται στην Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η αυθεντική ξύλινη σταυροθήκη του Τιμίου Σταυρού, σε μορφή δίπτυχου, του Μανουήλ Γ' του Μεγαλοκομνηνού, το Χρυσόβουλο του Αυτοκράτορα Αλεξίου Γ, τετραευαγγέλια της μονής σε ομοιογραφική αναπαραγωγή, κεντημένη εικόνα της Παναγίας της μονής Σουμελά του 1758, αρχιερατικές μήτρες, εκκλησιαστικά υφαντά, εγκόλπια, μήτρα μοναχικού σχήματος της μονής, ένα ιερό Ευαγγέλιο με ρωσικοελληνική γραφή, αντίγραφα Πατριαρχικών σιγιλίων κ.ά. Ανάμεσα στα κειμήλια που βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Άγκυρας, περιλαμβάνονται 67 χειρόγραφοι κώδικες και δεκάδες βιβλία της Μονής, επιτραχήλια, λάβαρα και άλλα αντικείμενα.

Το θέμα τέθηκε πρόσφατα στη συνάντηση εκπροσώπων του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ποντιακού Ελληνισμού, με τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη, στο υπουργείο Εξωτερικών. Παράλληλα, το Συμβούλιο έστειλε προ ημερών επιστολή στον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν ζητώντας συνάντηση μαζί του για το θέμα, κατά την επικείμενη επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη τον ερχόμενο Δεκέμβριο.

Εξάλλου, τα υπουργεία Τουρισμού και Πολιτισμού της Τουρκίας υπέβαλαν το 2017 αίτημα προς τη διεθνή κοινότητα για την επιστροφή κειμηλίων της Μονής Παναγίας Σουμελά από μουσεία του εξωτερικού (Δουβλίνο, Οξφόρδη κ.ά.), στην Τουρκία.

Στην Ελλάδα, στη νέα Μονή της Παναγίας Σουμελά, στα υψώματα του Βερμίου στην Καστανιά Βεροίας, φυλάσσονται η ιστορική εικόνα της Παναγίας Σουμελά, το Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου του 6ου αιώνα και ο Σταυρός του αυτοκράτορα Μανουήλ του 14ου αιώνα, ενώ όπως επισημαίνει ο κ. Τανιμανίδης, η εντολή για τη μεταφορά των τριών κειμηλίων από την Τουρκία στην Ελλάδα έγινε κατόπιν συνάντησης, το 1930, των τότε πρωθυπουργών Ελλάδας και Τουρκίας, Ελευθέριου Βενιζέλου και Ισμέτ Ινονού και ασφαλώς ύστερα από κοινού απόφαση και τη σύμφωνη γνώμη τους. Η δε μεταφορά των κειμηλίων αυτών στην Ελλάδα έγινε το 1931 με την παραχώρηση από πλευράς της τουρκικής κυβέρνησης της σχετικής άδειας και τη σύναψη σχετικού πρωτοκόλλου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Με βάση τα παραπάνω, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ποντιακού Ελληνισμού ζητάει τα κειμήλια της ιστορικής Μονής Παναγίας Σουμελά να βγουν από τα σκοτεινά υπόγεια, όπου για δεκαετίες παραμένουν αδρανή, ώστε να επιτραπεί η μελέτη τους από νέους ιστορικούς και ερευνητές και να μπορούν να τα θαυμάζουν και να τα προσκυνούν οι χιλιάδες, κάθε χρόνο, επισκέπτες της ιστορικής Μονής Σουμελά, στη Ματσούκα της Τραπεζούντας.